*krim/o PV *krimo serĉi 'krimo' [krim.0o] [krim.0o.JUR] Ago, per kiu morala aŭ civila leĝo estas plej grave malobservata (mortigo, seksperforto ktp): malriĉeco ne estas krimo PrV ; pardonu […] la krimon de via sklavino [1]; mi ne havas malbonon nek krimon en mia mano [2]; akuzante lin pri krimo [3]; kreskis krimoj rilataj al drogoj [4]; la plej multaj krimoj kontraŭ virinaj homoj okazas ene de la familioj [5]; pri la krimoj de nunaj armeoj kulpas nur nunaj gvidantoj, ordonantoj kaj plenumantoj [6]. delikto, kulpo, peko1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 25:282. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. Samuel 24:113. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 19:164. LAST/pg: Krim-portreto, Monato, 2000/11, p. 145. Stefan Maul: Estimataj gelegantoj,, Monato, 2000/08, p. 36. Zlatko Tišljar: Nekredeblaj malveroj, Monato, 2000/03, p. 12-13 angle: crime, felony, offense, offence beloruse: злачынства ĉeĥe: trestný čin, zločin ĉine: 犯罪 [fànzuì], 罪行 [zuìxíng], 罪刑 [zuìxíng], 犯罪行为 [fànzuìxíngwéi], 犯罪行為 [fànzuìxíngwéi], 愆尤 [qiānyóu], 罪恶 [zuìè], 罪惡 [zuìè], 辜 [gū] france: crime germane: Straftat, Verbrechen hispane: crimen hungare: bűncselekmény, bűntett japane: 罪 [ざい], 犯罪 [はんざい] katalune: crim nederlande: misdrijf, misdaad pole: przestępstwo, zbrodnia portugale: crime rumane: crimă, infracțiune ruse: преступление, злодеяние slovake: zločin tibete: ཉེས་པ་ ukraine: злочин, злодіяння krimaserĉi 'krima' [krim.0a] 1.[krim.0a.iu] Kulpa je krimo: krima homo; ne indulgu ĉiujn krimajn malbonfarantojn [7]; vi ne pereu pro la krimeco de la urbo [8]; krimaj idealoj [9]; komenco de vivo krima Marta ; kruela mi nun estos, sed ne krima Hamlet ; ĵurnalistoj devis pagi tian agadon per sia vivo: krimaj mafioj ne pardonas la senmaskigon [10]. 2.[krim.0a.io] Konsistiganta krimon: krima faro; en la koro vi faras krimaĵojn [11]; ĉiu detalo de la krima faro Ifigenio . 3.[krim.0a.prikrima] Rilata al krimo: krima rakonto [12]; krima kodekso; la skandalon estigis juristo, interpretante tro libere la kriman kodon [13]. kriminala 7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 59:58. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 19:159. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Nefermita letero al s-ro de Beaufront.10. Werner Schad: Putrantaj demokratioj, Monato, 2001/02, p. 711. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 58:212. Monato, Fidilalao Henriel: Kino malagasa furoras, 200713. Monato, Last: Kodo-nodo, 2004 angle: 1. criminal, felonious 2. criminal 3. criminal beloruse: 1. злачынны 2. злачынны, крымінальны 3. крымінальны ĉeĥe: trestný, zločinný ĉine: 罪恶 [zuìè], 罪惡 [zuìè], 鋌而走險 [tǐngérzǒuxiǎn], 铤而走险 [tǐngérzǒuxiǎn], 刑事 [xíngshì] france: criminel (adj.) germane: verbrecherisch 2. strafbar hispane: 1. criminal 3. criminal hungare: 1. bűnös 2. bűn-, bűnös 3. büntető, bűnügyi japane: 犯罪の [はんざいの], 罪のある [ざいのある] nederlande: 1. misdadig, crimineel (bn.) 2. strafbaar 3. crimineel (bn.) pole: 1. winny przestępstwa, winny zbrodni 2. przestępczy, zbrodniczy, występny 3. kryminalny rumane: 1. vinovat de crima, criminal 2. penal, atroce, rău 3. criminal ruse: 1. преступный 2. преступный, криминальный 3. криминальный, уголовный slovake: zločinný ukraine: злочинний krimiserĉi 'krimi' [krim.0i] (ntr) [krim.0i.JUR] Plenumi krimon: kiu ne krimas, tiu ne timas PrV ; tajloro krimis, botisto pendas (senkulpulo pagas pro kulpulo. pagi) PrV ; la ombroj de la krimuloj, eĉ en la postmorta vivo krimas [14]; laŭ litova leĝo tiuj, kiuj vendas sian organojn, ne krimas [15]. 14. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XXII15. last: Krimo organ-izata, Monato, 2000/11, p. 14 angle: commit a crime beloruse: зьдзейсьні ць злачынства ĉeĥe: dopustit se zločinu, páchat trestný čin ĉine: 作案 [zuòàn], 獲罪 [huòzuì], 获罪 [huòzuì], 犯 [fàn] france: commettre un crime germane: ein Verbrechen begehen hispane: cometer un crimen hungare: bűnözik, bűntényt követ el, bűntettet hajt végre japane: 罪を犯す [つみをおかす] nederlande: een misdrijf begaan pole: popełnić zbrodnię, popełnić przestępstwo rumane: comite o crimă, comis infracțiunea ruse: совершить преступление slovake: dopustiť sa zločinu, spáchať zločin tibete: ཁྲིམས་&t_-a;གལ་ ukraine: учиняти злочин krimetoserĉi 'krimeto' [krim.0eto] (komune) [krim.0eto.JUR] Kontraŭleĝa puninda ago, malpli grava ol krimo: la aĉeto, posedo kaj konsumo de kanabo en publika loko estas krimeto monpunebla [16]; [mi] decidis fari […] studon de la daŭroj kaj movoj antaŭ ol ekpaŝi sur karieron de krimeto [17]. delikto 16. Vikipedio, Leĝaro pri kanabo17. Naskiĝo de la Rustimuna Ŝtalrato, La Ondo de Esperanto angle: misdemeanour beloruse: правапарушэ ньне ĉeĥe: přestupek, přečin ĉine: 輕罪 [qīngzuì], 轻罪 [qīngzuì] france: délit germane: Gesetzesverstoß hungare: vétség, kihágás, szabálysértés japane: 軽犯罪 [けいはんざい], 違反 [いへん] nederlande: licht misdrijf, lichte misdaad pole: wykroczenie, przewinienie, występek rumane: delincvență, infracțiune ruse: проступок, правонарушен ие slovake: previnenie, priestupok ukraine: провина, проступок krimegoserĉi 'krimego' [krim.0ego] [krim.0ego.JUR] Severa krimo, severa punebla: la senprecedencaj krimegoj en Norvegio […] ŝokis ankaŭ albanojn [18]; li neniel pentis pro la krimego, kiun li poste karakterizas „malagrabla, sed necesa“ [19]. 18. Monato, Bardhyl Selimi: Albanoj ŝokitaj, 201119. Monato, Douglas Draper: Floroj, ne armiloj, 2011 angle: atrocity, outrage beloruse: цяжкае злачынства ĉeĥe: těžký zločin ĉine: 暴行 [bàoxíng], 惨剧 [cǎnjù], 慘劇 [cǎnjù] france: forfait (crime) germane: schwere Straftat, schweres Verbrechen hungare: súlyos bűntett, rémtett, atrocitás japane: 大罪 [だいざい], 重罪 [じゅうざい] nederlande: zwaar misdrijf, zware misdaad pole: zbrodnia, potworność, okrucieństwo rumane: delict, groază, atrocitate ruse: тяжкое преступление slovake: ťažký zločin ukraine: тяжкий злочин *krimulo serĉi 'krimulo' [krim.0ulo] [krim.0ulo.JUR] Homo kiu faris krimon: oni falas de krimuloj [20]; savu min de la krimuloj [21]; liberigu min el la mano […] de krimulo kaj premanto [22]; la krimuloj uzas ĉiun okazon, por liberigi sin de la homoj danĝeraj por ili per helpo de veneno aŭ ponardo FK . murdisto, rabisto, ŝtelisto, trompisto 20. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Samuel 3:3421. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 59:222. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 71:4 angle: criminal beloruse: злачынец, крымінальнік ĉeĥe: kriminálník, lotr, lump, pachatel, zločinec ĉine: 犯 [fàn], 罪犯 [zuìfàn], 犯人 [fànrén], 刑事犯 [xíngshìfàn] france: criminel (subst.) germane: Verbrecher japane: 犯罪者 [はんざいしゃ], 犯人 [はんにん], 罪人 [つみびと] nederlande: misdadiger pole: przestępca, złoczyńca, zbrodniarz rumane: contravenient, infractor, ticălos, răufăcător slovake: zlosyn, zločinec ukraine: злочинець krimularoserĉi 'krimularo' [krim.0ularo] [krim.0ularo.ISL] Grupo de krimuloj kune agantaj; tuto de la krimuloj: bone, bone, la krimularo dormas, en tiu ĉi sovaĝa loko neniu subaŭskultas [23]; laŭ la Oficejo de Interpol en Bejruto, la trafiko de siriaj antikvaĵoj trairanta Libanon estas en la manoj de la organizita krimularo [24]. bandaĉo, kliko1, mafio 23. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Kvara24. S. Hardy, trad. C. Minnaja: La Trofeojn de milito, Unesko-kuriero, 2017-10 ĝis 12 (3) angle: criminal gang, criminal organization, criminals (generally) beloruse: злачынная групоўка, арганізаваная злачыннасьць ĉine: 黑帮 [hēibāng], 黑幫 [hēibāng], 犯罪团伙 [fànzuìtuánhuǒ], 犯罪團伙 [fànzuìtuánhuǒ] france: crime organisé germane: Verbrecherschar pole: półświatek, margines społeczny rumane: viața de mai târziu, listă de lumi subterane honorkrimo, krimo pro honoro serĉi 'honorkrimo' serĉi 'krimo pro honoro' [krim.honor0o] [krim.honor0o.MOR] Venĝa krimo, ordinare murdo (honormurdo), pro ago rigardata kiel ofenda al la honoro de familio, pliofte kontraŭ virino kiu amligiĝis sen permeso: viktimo de honorkrimo, la mirakle savita Suad atestas en la nomo de miloj da similaj kazoj [25]; mi volis fari filmon pri la krimoj pro honoro kaj mi pensis kunigi du aŭ tri historiojn kiel tiu de Banaz [26]. 25. C. Declerck: Atestas viktimo de honorkrimo, Monato, 2005/11, p. 2426. D. Khan, interv. J. Šopova, trad. K. Neeft: Ili elektis la pafilon, mi la kameraon, Unesko-kuriero, 2017-10 ĝis 12 (3) angle: honor crime france: crime d'honneur germane: Ehrverbrechen pole: zabójstwo honorowe, morderstwo honorowe rumane: crimă de onoare militkrimoserĉi 'militkrimo' [krim.milit0o] [krim.milit0o.JUR] Ago kontraŭa al militjuro: kvin supervivantaj gvidantoj estas juĝotaj pro militkrimoj [27]; la zagreba deklaracio antaŭvidas por la balkanaj landoj kunlaboron kun la Haga Tribunalo pri militkrimoj [28]. 27. -: Kamboĝo..., eventeo, 2009-01-0928. Zlatko Tišljar: Paŝo al paco, Monato, 2001/22, p. 7 angle: war crime beloruse: ваеннае злачынства ĉeĥe: válečný zločin ĉine: 战争罪 [zhànzhēngzuì], 戰爭罪 [zhànzhēngzuì] france: crime de guerre germane: Kriegsverbrechen japane: 戦争犯罪 [せんそうはんざい] pole: zbrodnia wojenna rumane: crimă de război slovake: vojnový zločin ukraine: воєнний злочин pensokrimoserĉi 'pensokrimo' [krim.penso0o] [krim.penso0o.KOMUNE] Ideo, kiun oni rigardas kvazaŭ krima, skandalega: tuj kiam oni havus la pensopolicon sekvus la pensokrimoj [29]. herezo1 29. I. Fantom: Penso-polico proponita por enŝoviĝi en konspirteoriajn grupojn, le Monde diplomatique, 2010-09 angle: thought crime, thoughtcrime france: délit d'opinion pole: przestępstwo myślowe rumane: crima a crezut krimosciencisto, krimfakuloserĉi 'krimosciencisto' serĉi 'krimfakulo' [krim.0osciencisto] [krim.0osciencisto.JUR] Fakulo pri krimscienco: la enketistoj, aŭstraj krimfakuloj kun germanaj kaj usonaj kolegoj, konkludis, ke li sola respondecas [30]; ekzistas sepdek kvin parfumoj, kiujn krimfakulo ĉe neceso devas distingi unu de la aliaj [31]. kriminologo 30. Monato, Evgeni Georgiev: Kulpas nur li, 201331. A. Conan Doyle, trad. W. Auld: La Ĉashundo de la Baskerviloj, Sezonoj, 1998 angle: criminologist beloruse: крыміноляг france: criminologue germane: Kriminalist nederlande: criminoloog pole: kryminolog rumane: criminolog krimoscienco, krimsciencoserĉi 'krimoscienco' serĉi 'krimscienco' [krim.0oscienco] [krim.0oscienco.JUR] Studado de krimoj, krimantoj, iliaj rilatoj al socio, medio, leĝaro: kio ajn pensas tiuj apostoloj de la krimoscienca analizo, [iliaj] karakterizoj ne ŝajnas tre apartaj, ili respondas, iel ajn, al tiuj de la „generacio de la suburbaj kvartaloj“ al kiu ili apartenas [32]. kriminologio Rim.: En multaj landoj oni distingas la interfakan krimsciencon, kiu esploras kriman konduton, kaŭzojn eblecojn de prevento ktp. aplikante precipe sociajn sciencojn kaj juron kaj la multfakajn „forensajn“ metodojn, kiuj aplikas precipe natursciencon por esplori la cirkonstancaron de konkretaj krimoj por pruvi ies kulpon: daktiloskopio estas la tekniko por videbligado, klasifikado kaj identigado de fingrospuroj, […] uzata kiel parto de la forensa esploro [kaj] metodo por identigado [33]. En Esperanto oni ĝis nun ne vere adoptis tiun vorton kaj provas elturniĝi per helpvortoj kiel krimfakulo, krimmedicino, jurmedicino, kvankam tiuj ne povas esprimi la fakton, ke aplikiĝas scioj ankaŭ de ĥemio, fiziko, genetiko, venenoscienco, psikologio, komputiko ktp. por krimesplorado. [W. Diestel] 32. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2014-2016, Dosiero: Atencoj de Parizo, la ŝok-ondo33. Vikipedio, Daktiloskopio angle: criminology forensa: forensic. beloruse: крыміналёгія ĉeĥe: kriminologie ĉine: 犯罪学 [fànzuìxué], 犯罪學 [fànzuìxué] france: criminologie germane: Kriminalistik forensa: forensisch. forensa: forensique. nederlande: criminologie pole: kryminologia rumane: criminologie slovake: kriminológia administraj notoj