^*imperi/o ^UV

1.

[imperi.0o.monarkio]

Granda plurnacia regno, kiu povas esti bazita sur militforto, ideologio aŭ dinastia principo, kutime monarkio kies estro sin rigardas supera al la reĝoj: la rom-germana imperio [1]; la „sankta romia imperio de la germana nacio“ [2]; en 1079 Seborgo iĝis vera princlando interne de la Sankta Romia Imperio [3]; dum la Persa Imperio, en Irano ĉiam la reĝoj havis sonĝo-interpretistojn [4]; Petro la Granda komencis kolektadi specimenojn de diversaj lingvoj sur la teritorio de la Rusa Imperio [5]; [en tiu] pakto de 1916, en kiu la brita kaj franca (kaj rusia) imperioj sekrete konsentis dividi la lastajn mez-orientajn regionojn de la Otomana Imperio inter si mem [6]; la han-genta regno en la suda Ĉinio estis alsorbita al la mongola imperio ― tio estis la unua fojo kiam la tuta Ĉinio estis sub fremda regado [7]; meze de la 17a jarcento, la tuta Ĉinio falis, por la dua fojo, sub la agreso de barbaroj, tiufoje de la manĉuroj, kies imperio daŭris ĝis 1911 [8]; (figure) la imperio de Majkrosoft. civilizo

2.

[imperi.0o.monarkio_koloniisma]

La tuto de granda regno kun siaj kolonioj: la granda Brita Imperio [9]; akiri al si gravan kolonian imperion.

Apartenanta al imperio: imperia lando, kolonio, krono, titolo; la Imperia Insignaro, la kronjuveloj de la Sankta Romia Imperio, estas en la Imperia Trezorejo en Vieno, AÅ­strio [10].

(tr)

Regi, kiel imperio; superpotenci: dividu kaj imperiu! la romana imperiado iam etendiĝis super Anglujo.

[imperi.0estro.RANGO]

Plej alta rango de monarĥo: la Reĝo de Granda Britujo kaj imperiestro de Hindujo; imperiestro estas nur unu en la regno [11]; vi donos al mi la riĉan standardon kaj la kronon de la imperiestro [12]; la rom-germana imperiestro Sigmundo, la frato de reĝo Venceslao la 4a, proponis al Hus, ke li iru al Konstanco por senigi sin de ĉiuj akuzoj [13].

1.

[imperi.0ismo.supernacia]

Supernacia ideologio aŭ alia fenomeno servanta kiel bazo de imperio: la imperiismo de la Sankta Roma Imperio Ĝermana apelaciis al kristanismo kaj historia modelo; la artefariteco kondiĉas la sennaciigon de nia planedo [...] se morgaŭ Eŭropo kaj Usono estos regataj socialisme, la sennaciiga procezo ne povos pro tio halti kaj sekve ni havos ian socialisman imperiismon ^ĉuSn .

2.

[imperi.0ismo.naciisma]

Doktrino, agado de tiuj, kiuj celas por sia patrujo superregadon super fremdaj landoj; mondregemo: mi neniam volus defendi la imperiismon de eŭropaj ŝtatoj [14]. faŝismo

Partiano de imperiismo; imperiismano: la lasta imperiestro de la manĉura dinastio sin lasis ludi rolon de marioneto enmane de la japanaj imperiistoj en la tiel nomata Manĉura ŝtato de post 1931 [15].

[imperi.kontraux0ismo.POL]

Kontraŭeco al imperiismo, al konkerado kaj regado de fremdaj landoj: mi ne kredas, ke estas malicaĵo mencii faŝisman kontraŭimperiismon en unu vico kun aliaj kultur-orientitaj kontraŭimperiismoj [16]. kontraŭkoloniismo

Regno en Mezopotamio de la 24a ĝis 22a jc a.K. kun la ĉefurbo Akado: tiu akada lingvo evoluis al la babilona kaj al la asiria, post la falo de la akada imperio okazis ekde la 2100aj jaroj a.K. la „sumera renaskiĝo“ [17].

Multnacia imperio de la Habsburga monarĥio de 1804 ĝis 1867: Ioan Slavici (1848–1925) naskiĝis en Şiria, tiam en la Aŭstra Imperio, nun en la distrikto Arad en Rumanio [18].

Iu el la sinsekvaj imperioj en Mezopotamio inter la 2a jc a.K. kaj 539 a.K. kun ĉefurbo Babilono: la fonetika formo de ambaŭ vortoj „babel“ kaj „balal“, kune kun la fakto, ke la Babilona Imperio estis multnacia, povis kaŭzi la kreon de nocio „babel“ kiel sinonimo de lingva ĥaoso kaj multlingveco mem [19].

La orienta parto de la Roma Regno post ties apartigo en 395, kaj ekzistanta ĝis la konkero de Konstantinopolo en 1453: ekde la 9a jarcento, la slavaj popoloj komencis akcepti la ortodoksan kristanismon, ĉefe pro la influo de la Bizanca imperio [20]; en la jaro 578 […] Tiberius 2a Konstanteno iĝis bizanca imperiestro [21].

Imperio en la Andoj kaj ĉe la pacifika bordo de Sudameriko, de la 13a ĝis 15a jc p.K. la rondvojaĝo de la tukumana provinco inkluzivas la imponajn montarojn proksime al la ĉefurbo, inter kiuj nepre menciindas Tafi de l' valo […], la plej grava aŭstrala enklavo de la Inkaa imperio [22].

Imperio kun centro en Malgrand-Azio, ekzistinta de la 14-a jc ĝis 1922 kaj konkerinta la Bizancan Imperion en 1453: la otomana imperio, dum la plej granda parto de sia ekzisto, estis multe pli permesema, multege pli, ol samepokaj okcident-eŭropaj kristanaj ŝtatoj [23]; hodiaŭ oni aŭdas multe pri tiu ĉi pakto de 1916, en kiu la brita kaj franca (kaj rusia) imperioj sekrete konsentis dividi la lastajn mez-orientajn regionojn de la Otomana Imperio inter si mem [24]. osmanido, otomano

Imperia periodo de la Roma Regno post la jaro 27 a.K. ĝis la 3a jc p.K.: [tion] mi ne fordonus eĉ por la roma imperio [25]; Przemysław gvidis la publikon tra la manĝa kulturo de la Roma Imperio [26].

Imperio, 550 – 330 a.K. kun sia centro en la unua Irano dum la Persa Imperio, en Irano ĉiam la reĝoj havis sonĝo-interpretistojn [27].

[imperi.Rusa0o.GEOG]

Oficiala nomo de Rusujo ekde 1721 ĝis 1917: Finnlando estis parto de la Rusa Imperio ĝis 1917 [28]; la 8an de novembro 1910 la ruslanda imperiestro Nikolaj la 2a donis sian altmoŝtan permeson al la Rusa Astronomia Societo komenci monkolektan kampanjon „por konstrui monumenton al la granda astronomo Ulugbek” [29].