^*7german/o ^JED

1.

[german1.0o.sxtatano]

Ŝtatano de Germanujo: Germanoj kaj francoj, kiuj loĝas en Rusujo, estas Rusujanoj, ... [1]; la rusoj loĝas en Rusujo kaj la germanoj en Germanujo [2].

2.

[german1.0o.naciano]

Homo kun germana nacieco: por germanoj 1945 estis unu el pluraj cezuroj, kapitulaco de la (tria kaj laŭaserte miljara) regno, nula horo kaj rekomenco; similajn cezurojn ili havis en 1914 kaj 1918 (unua mondmilito), 1933 (nazia ekregado) kaj plej laste 1990, kiam kolapsis socialisma orientgermana ŝtato [3].

Rilatanta al germanoj, ilia nacieco aŭ ŝtato: germana lingvo, aŭtoro, konstitucio; la germana biero tiam estis bonega kaj ekzistis diversaj specoj de ĝi [4]; la maljuna sinjoro ordinare sidis sur sia lito kun sia germana (germanlingva) preĝolibro en la mano [5]; per helpo de vortaro hispana-germana mi tamen komprenis iom vian leteron [6]; en la nomo de la kvara tutmonda esperantista kongreso mi salutas la landon germanan, kies gastoj ni estas [7]; tiun tutan aferon Sarlanda Esperanto-Ligo decembro komence elmontris en la germana urbo Homburg [8]; disketo kun tiuj karaktraroj estas akirebla kontraŭ 10 germanaj markoj [9]; ĉu ne en Francio estis reĝimo kiu kunlaboris kun germanaj okupantoj [10]; neniu el tiuj krimoj povas relativigi la fatalan signifon de Auschwitz aŭ forigi la fakton ke la duan mondmiliton komencis germana armeo [11].

Traduki el la germana lingvo: en 1931 aperis dudek elgermanigitaj poemoj en la verko de K. Kalocsay Eterna Bukedo [12].

[german1.G0ujo.GEOG]

Ŝtato situanta en meza Eŭropo kaj limanta oriente al Pollando, okcidente al Nederlando, norde al Balta Maro kaj Danujo kaj sude al Aŭstrio k.a.: la rusoj loĝas en Rusujo kaj la germanoj en Germanujo [13]. li ligis sian tornistron kaj ekmigris profunden en Germanujon, de urbo al urbo sen halto kaj ripozo [14]; jen tie malsupre kuŝas Germanujo kiu iam estis kovrita de plej densa reto de fervojoj kaj kanaloj la landoj kie Luther predikis Goethe kantis kaj kie Mozart siatempe tenis la sceptron de la tonoj [15]; Germanujo ‐ la lando de la filozofoj kaj poetoj kiu estis iam la centro de la humanistoj, havas por nia ideo specialan signifon per tio ke en ĉi tiu lando dank' al la neforgesebla granda merito de la pastro Johann Martin Schleyer nia ideo ricevis sian unuan disvolviĝon [16]. Germanio

^PIV1

[german1.jud0a.LIN]

Nomepiteto kaj mallonga nomo de la judgermana lingvo li (Zamenhofo) esperis ke, kiel moderna lingvo uzata de milionoj da liaj samreligianoj, la judgermana povus esti universaligita [17].

[german1.jud0alingvo.LIN]

La tradicia lingvo de la aŝkenazoj, formiĝinta kiel adaptaĵo de la germana lingvo (ties meza dialekto) al la bezonoj de la mezeŭropaj judoj: la judgermana lingvo enhavas multe da hebreaj kaj slavaj vortradikoj; la skribsistemo de la judgermana lingvo uzas adaptaĵon de hebrea alfabeto; anstataŭ „Liezer“ oni kelkfoje legis „Lej-ezer“, kaj el tio fariĝis poste, en la judgermana lingvo, „Lejzer“ [18]. jido