³civit/o

1.

[civit.0o.urbo]

Aŭtonoma urbo, konsiderata kiel politika tuto: (pri Jerusalemo) Mi restarigos viajn juĝistojn, kiel antaŭe, kaj viajn konsilistojn, kiel en la komenco, post tio oni nomos vin urbo de virto, civito fidela [1]; la ĝeneva civito […] en la 16a jarcento bruligis Serveton sur la ŝtiparo de maltoleremo [2]. respubliko, ŝtatocivilizacio

2.

[civit.0o.ano]

(evitinde) Civitano: mi vidis vin, civito, en Parizo, sur Triumfa Arko ^FdO ;

Ŝtatano ĝuanta la politikajn rajtojn, ĉu en sendependa urbo, ĉu en regno: hebreoj estu bonaj kaj helpemaj civitanoj de tiu aŭ alia regno ^VivZam ; korporacio plej multe izolita, senforta kaj iom post iom senigita je ĉiuj civitanaj rajtoj estis la malgranda hebrea komunumo, kiu enloĝiĝis en Baĥaraĥ jam en la tempo de la Romanoj ^RBa ; ĉu la industriistoj […]devas rigardi sin kiel liberigitajn de civitanaj sentoj kaj devoj ^Marta ? stranga civitano tiu, kiu neniam partoprenis balotojn por elekti deputitojn aŭ urbkonsilantojn ^Lanti ; fakto, kiun ne neigas mem civitanino Velikonskaja ^Metrop ; la blinda ĉukĉo, la nevola viktimo de la ruiniga agado de la kontraŭrevolucio[…] povu reeduki sin en Moskvo aŭ Leningrado, povu denove iĝi utila civitano de la Sovjetio ^Ĉukĉoj . burĝo¹, urbano, ŝtatanocivilulo

La stato de civitano kun siaj rajtoj kaj devoj: ĉu vi estas Romano? […] jes […], per granda sumo mi akiris tiun civitanecon [3];

Civitana virto, konscio: novaj sociaj kaj civitismaj movadoj [4].

Doni al fremdulo aŭ neplenrajta ŝtatano la rajtojn de civitano: civitanigita usonano naskiĝinta en Barato [5]; se mi estus Jörg Haider, mi nun prezentus paroladon kun jenaj eldiroj: ni nepre ne civitanigu eksterlandanojn, ĉar „duobla ŝtataneco endanĝerigus nian sekurecon pli multe ol teroristoj“ [6]; kun malpli ol mil kvincent civitanigitoj […] Ĉinujo estas unu el la landoj plej limigaj se temas pri doni sian civitanecon al eksterlandanoj [7].

1.

[Mankas mrk por aldoni tradukojn]

Homo, kiu rigardas la tutan mondon kiel sian patrujon: Esperanto estu en niaj manoj trafa edukilo, kiu igos nin indaj mondcivitanoj ^Lanti ; sinekzerco por la tasko de mondcivitano ^EeP ; mondcivitana partio povas funkcii nur, se ĉiuj membroj ĉie en la mondo povas kunagi sur vere demokrata bazo, kun samaj rajtoj kaj premisoj [8]. kosmopolito

2.

[civit.mond0ano.homarano]

Homarano, loĝanto de la mondo: ĉeestis delegitoj el 29 landoj, kiuj reprezentis pli ol la duonon de la mondcivitanoj [9].

Mondcivitana sinteno: mia truplene formita mondcivitaneco [10]; la dualo nacio, mondcivitaneco: estas pruvita fakto, ke ĉiu homo sur la tersurfaco naskiĝas en la plej bona kaj bela loko de la mondo [11]. homaranismo, kosmopoliteco