¹urĝ/i

1.

(tr)
(iu, io) Vigle plirapidigi; vive akceli; postuli tujan agon: ne ĉesu ilin urĝi kaj bone komprenigu al ili, ke estas tre grave, ke ili venu [1]; la Egiptoj urĝis la popolon por pli rapide elirigi ilin el la lando [2]; rapidu! – urĝis Vinicius – kion vi tie faras? [3]; la tempo tre urĝas [4]; malrapide progresas ideoj, eĉ se bezonoj urĝas [5]; kiam la deziroj ĉesas urĝi […] oni liberiĝas disde multaj frenezaj tiranoj [6]; estis tumulto, homoj puŝiĝis kaj urĝis [7]. akceli, antaŭenpuŝi, hastigi, peli¹, premi^2.b

2.

(ntr)
(io) Esti ne prokrastebla: la laboro urĝis pro la malbona vetero: la rikoltistoj estis maldormontaj [8]; kiam alvenis la resaniĝo, […] la senperaj kuracaĵoj ne tiel urĝis kiel antaŭe [9]; Alekso rigardis la horloĝon – ne tre urĝas, li diris [10]; nenio urĝas, ĉar Paolo atendis dum dudek-kvin jaroj, ŝi povas ankoraŭ atendi dum kelkaj tagoj [11]; mia tasko urĝas, ĉiu momento estas multvalora [12]; la afero ne urĝas ^PrV .

Rim.: Se oni estas urĝata de iu aŭ io, oni inklinas hasti.

Ne plu prokrastebla: la afero de la reĝo estis urĝa [13]; neniu diris eĉ unu vorton pri la subite mortinta Patroklo, eble tial, ke estis pli urĝaj aferoj [14]; ne venis ankoraŭ la tempo legi kaj admiri, la laboro estis urĝa [15]; trudiĝa rememoro pri ia granda, urĝa, neforpelebla bezono ^Marta ; la cirkonstancoj urĝe postulus lian intermeton [16]; supozante, ke eble tiu letero estas urĝa, mi uzis kaleŝon [17].

Premsento por plenumi ion plej baldaŭ: kviete kaj sen urĝo [la birdo] leviĝis pli kaj pli alten, glitante foren [18]; komencante laboron, li neniam havis urĝon, sed komencinte li obstine daŭrigis [19]; oni havas urĝon en la butikoj [20]; la psiko de soifanto, kiam temas pri soifo, celas tute simple trinki, al tio ĝi sentas urĝon [21]; [li] ne havis tempon tralegi ĝin en la kristnaska urĝo, sed nur iom foliumis [22]. hasto, bezono

1.

(ion) Atingi, ke io estu urĝa: urĝigi pagon [23]. akceli

2.

(iun) Urĝi¹: prefere ni eniru tien, ― mi konsentis, sed urĝigis ŝin [24]; komerca vojaĝisto tamburis per la piedoj por lin urĝigi kaj la oficisto en la kaso prezentis surprizmienon [25].