^*ŝel/o

1.

Ekstera parto de io, protektanta ĝian internon: ŝelo de juglando [1]; en fremda lando oni ne povas ĉiutage trovi ŝelon de fromaĝo kaj lardhaŭton, ne, tie oni riskas suferi malsaton [2]; la ŝelon, la bindon [de la libro] mi lasis netuŝita [3]; dika tunela ŝelo el betono [4]; ili ĉiuj aldonas unu elektronon pli en la d-orbito de la elektrona ŝelo [5]; [iam] la ŝelo de la tero tiel forte malvarmiĝos, ke ĉia vivo sur ĝi malaperos ^FK ; ŝi ekfloris kiel plej belega deksesjara junulino, sed la bela ŝelo kaŝis en si malmolan kaj maldolĉan kernon, […] naturon pli sovaĝan [6]; la sorĉo de la formo lin senprudentigis, li rigardis la ŝelon kaj ne la kernon, kaj tio estas malfeliĉo, granda malfeliĉo en la edzeco [7]; (figure) li parolis kaj klarigis, fine estis al mi tiel, kvazaŭ li deprenus la ŝelon de mia cerbo [8]; (figure) lia animo pli kaj pli ofte estis laca de la teraj aferoj kaj de sia korpa ŝelo [9].

a)

Ekstera tavolo de plantaj partoj trunko, branĉoj, radiko ktp.: betulo […] kun blanka ŝelo [10]; el elasta ŝelo de saliko kaj el junko ili plektis fortikan reton [11]; la tubera ŝelo povas esti de helbruna ĝis ruĝa, la interno de la tubero estas blanka kaj kraka [12]. basto

b)

Ekstera krusteto aŭ membrano teganta frukton: la sovaĝaj kaŝtanoj maturaj elfalis el la malhele-verdaj ŝeloj [13]; ŝelo de nukso ^BdV ; Klaro kliniĝis por levi de la planko piran ŝelon ^IK . guŝo, haŭto ², perikarpo

c)

(evitinde) Guŝo: la fazeolo jam estis kovrita de ŝeloj, sed tie ĉi kaj tie restis ankoraŭ inter ĝiaj grandegaj folioj kelke da fajre ruĝaj floroj ^IK .

d)

Ekstera kalkeca krusteto ŝirmanta la enon de ovo: li ĵus elrampis el la ova ŝelo (estas juna kaj sensperta. lakto) ^PrV .

e)

Ekstera korneca aŭ kalkeca kiraso de testudo, kankro, omaro kaj aliaj bestoj: oni servas la mitulojn […] en ilia ŝelo [14]; (figure) lepro kovris mian tutan korpon per abomeninda ŝelo ^Hamlet .

f)

Ŝipŝelo: la jaĥto estas konstruita el ligno, ĝia ŝelo, 30 milimetrojn dika, konsistas el kvar tavoloj [15]; la projekto anticipas trimaranon, kies centra ŝelo havus pli grandan kapaciton ol nunaj purigaj ŝipoj [16].

haŭto ¹

2.

Interfaca programo peranta pri atingo al risurco, servilo, operaciumo ktp, por plia oportuno, rendimento aŭ sekuro; precipe, interpretilo transmetanta operaciumajn komandojn al la operaciuma kerno: origine komputilo havis nur komandlinian interfacon, ankaŭ nomitan ŝelo [17]; Bash ‐ Uniksa ŝelo [18]; SSH ‐ Sekura Ŝelo estas kaj la nomo de programo, kaj la nomo de sekura protokolo [19].

1.

Senŝeligi: elŝeligi pizojn, kaŝtanojn.

2.

(figure) Eltrovi kaj klare aperigi: el la reciproke kontraŭdiraj raportoj estas malfacile elŝeligi la veron.

Eltiri el la ŝelo: Jakob prenis al si bastonojn el verdaj poploj, migdalarboj, kaj platanarboj, kaj senŝeligis sur ili blankajn striojn tiamaniere, ke la blankaĵo sur la bastonoj elmontriĝis [21]; la kverkoj etendis al ili siajn senŝeligitajn branĉojn [22]; Klaro alportis el la kuirejo kelke da piroj […] kaj starante komencis senŝeligi unu ^IK ; Mariela senŝeligis terpomon [23]; inter la fenestroj staris kanapo, kovrita per nigra senŝeligita vakstolo ^FK .

Specialforma tranĉilo por senŝeligi: senŝeligilo por legomoj; senŝeligilo estas tranĉilo per kiu oni povas senŝeligi terpomojn, pomojn, kukumojn ktp [24].

(arkaismo) guŝo

(frazaĵo) Laŭ la minimuma, kerna enhavo, koncize, resume: neniu homo ... estas pli valora ol alia homo; jen la homaj rajtoj en nuksoŝelo! [25]; la nocio de filozofia religio klarigita nuksoŝele [26].

Ekstera tavolo de ŝipo, kiu izolas ĝin de akvo: la ondoj ĵetis la boaton per forta puŝo kontraŭ la ŝipŝelon [27]; Oni fermas la fendojn inter la tabuloj de ŝipŝelo (kareno) aŭ ferdeko per stupo [28].

Solida supera parto de la terglobo, ĉirkaŭanta la centran varmegan kernon; terkrusto: du urboj nomitaj Cambridge kuŝas sur la terŝelo [29]; la rivera akvo skulptis la akvofalon laŭ frakcizono en la terŝelo [30].