*ovo
- 1.
Organa korpo produktata kaj eligata de la inoj de diversaj klasoj
de bestoj, kiu enhavas ĝermon de estonta samspeca besto,
maturiĝonta ekster la patrina korpo:
ovoj de birdo, lacerto, fiŝo, insekto;
demeti, ellasi ovojn;
ĉio hele ekflamis kaj la maljuna birdo fenikso fariĝis cindro,
sed ĝia ovo kuŝis ruĝe ardante en la fajro, ĝi krevis kun
granda krako, kaj la ido elflugis
[1];
krevis unu ovo post la alia, „Pip, pip!“ oni aŭdis,
ĉiuj ovoflavoj viviĝis kaj elŝovis la kapon
[2];
la formikoj senĉese kuradis kun sia ovo sur la dorso
[3];
granda kiom ovo de marĉkokino
[4];
la ovo de Kolumbo
FK
.
- 2.
Ovo kortbirda, ofte kokina, uzata kiel nutraĵo:
enŝele boligitaj, duonkuiritaj, malmole kuiritaj ovoj;
ovoblanko, ovoflavo;
unu ovo malbona tutan manĝon difektas
PrV
;
(frazaĵo)
kara estas ovo, kiam venas la Pasko
PrV
;
ekboligo de matenmanĝa ovo
[5];
(frazaĵo)
doni ovon por ricevi bovon
(trompi la ŝanĝanton)
PrV
;
(frazaĵo)
pli valoras tuj ovo
ol poste bovo
PrV
.
ovoblanko,
ovoflavo- 3.
-
Ovoĉelo:
nefekundigita, fekundigita ovo.
1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
4. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, Fantaziujo en Danĝero
5. Pejno Simono: Atentokapta sed ruĝkrajoninda, Monato, 2001/01, p. 31
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malbela anasido
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
4. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La Senĉesa Rakonto, Fantaziujo en Danĝero
5. Pejno Simono: Atentokapta sed ruĝkrajoninda, Monato, 2001/01, p. 31
- afrikanse:
- eier
- albane:
- vezë
- amhare:
- እንቁላል
- angle:
- egg
- arabe:
- البيض
- armene:
- ձու
- azerbajĝane:
- yumurta
- beloruse:
- яйка
- bengale:
- ডিম
- birme:
- ကြက်ဥ
- bosne:
- jaje
- bretone:
- vi
- bulgare:
- яйце
- ĉeĥe:
- vajíčko, vejce
- ĉine:
- 卵 [luǎn], 蛋 [dàn]
- dane:
- æg
- estone:
- muna
- eŭske:
- arrautza
- filipine:
- itlog
- france:
- œuf tuj ~o…: un tiens vaut deux tu l'auras.
- galege:
- ovo
- germane:
- Ei 3. Ei(zelle)
- greke:
- αυγό
- guĝarate:
- ઇંડા
- haitie:
- ze
- haŭse:
- kwai
- hebree:
- ביצה
- hinde:
- अंडा
- hispane:
- huevo
- hungare:
- tojás
- igbe:
- akwa
- indonezie:
- telur 3. sel telur
- irlande:
- ubh
- itale:
- uovo
- japane:
- 卵 [らん]
- jave:
- endhog
- jide:
- יי
- jorube:
- ẹyin
- kanare:
- ಮೊಟ್ಟೆ
- kartvele:
- კვერცხი
- katalune:
- ou
- kazaĥe:
- жұмыртқа
- kimre:
- wy
- kirgize:
- жумуртка
- kmere:
- ស៊ុត
- koree:
- 계란
- korsike:
- ovu
- kose:
- iqanda
- kroate:
- jaje
- kurde:
- hêk
- latine:
- ovum
- latve:
- olu
- laŭe:
- ໄຂ່
- litove:
- kiaušinis
- makedone:
- јајце
- malagase:
- atody
- malaje:
- telur
- malajalame:
- മുട്ട
- malte:
- bajd
- maorie:
- hua
- marate:
- अंडी
- monge:
- qe
- mongole:
- өндөг
- nederlande:
- ei doni ~on por ricevi bovon: appelen voor citroenen verkopen.
- nepale:
- अण्डा
- njanĝe:
- dzira
- okcidentfrise:
- aai
- panĝabe:
- ਅੰਡੇ
- paŝtue:
- هګۍ
- pole:
- jajko
- portugale:
- ovo
- ruande:
- amagi
- rumane:
- ou
- ruse:
- яйцо kara estas ~o, kiam venas la Pasko: дорого яичко к Христову дню. tuj ~o…: лучше синица в руках, чем журавль в небе.
- samoe:
- fua
- sinde:
- آنا
- sinhale:
- බිත්තර
- skotgaele:
- ugh
- slovake:
- vajíčko
- slovene:
- jajce
- somale:
- ukun
- ŝone:
- zai
- sote:
- lehe
- sunde:
- endog
- svahile:
- yai
- svede:
- ägg
- taĝike:
- тухм
- taje:
- ไข่
- tamile:
- முட்டை
- tatare:
- йомырка
- telugue:
- గుడ్డు
- tibete:
- སྒོང་ང་
- turke:
- yumurta
- ukraine:
- яйце
- urdue:
- انڈے
- uzbeke:
- tuxum
- vjetname:
- trứng
- zulue:
- iqanda
ovaĵo
-
Manĝaĵo farita el ovoj:
mi manĝis bongustan ovaĵon
[6];
prepari por vi tre bonan manĝaĵon: ovaĵon kun ŝenoprazo
[7];
oni ne faras ovaĵon sen rompi ovojn
[8]!
6.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 35
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Kion la patro faras, estas ĉiam ĝusta
8. Michel Marko: La stranga grupo, Monato, 2000/10, p. 29
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Kion la patro faras, estas ĉiam ĝusta
8. Michel Marko: La stranga grupo, Monato, 2000/10, p. 29
- angle:
- omelette, scrambled eggs, eggs (food)
- beloruse:
- яечня
- bretone:
- vioù (boued)
- ĉine:
- 摊鸡蛋 [tānjīdàn], 攤雞蛋 [tānjīdàn], 炒蛋 [chǎodàn], 炒雞蛋 [chǎojīdàn], 炒鸡蛋 [chǎojīdàn], 煎蛋卷 [jiāndànjuǎn]
- france:
- des œufs (cuis.)
- germane:
- Eispeise, Eierspeise, Eiergericht
- hebree:
- ביצה מקושקשת, חביתה
- hungare:
- tojásétel
- indonezie:
- olahan telur
- itale:
- frittata, omelette, uovo strapazzato
- japane:
- 卵料理 [たまごりょうり]
- katalune:
- ous (cuinats: truita, ous remenats, ou dur, etc.)
- nederlande:
- eiergerecht
- pole:
- omlet, jajecznica
- rumane:
- ouă jumări
- ruse:
- яичница
- ukraine:
- яєчня
ovingo
-
Malgranda vazo en kiun oni metas ovon, por ĝin
manĝi:
mozaiko el Antioĥio el la jaro 40 antaŭ Kristo montras homojn,
kiuj manĝas ovojn el ovingoj per kuleretoj, en la romia
urbo
Pompejo troviĝis arĝenta ovingo kun […]responda
arĝenta ovomanĝa kulereto
[9].
- angle:
- eggcup
- beloruse:
- вазачка для яек
- bretone:
- dalc'her-vi
- ĉeĥe:
- kalíšek na vař. vejce
- ĉine:
- 蛋杯 [dànbēi]
- france:
- coquetier
- germane:
- Eierbecher
- hebree:
- ביציה
- hungare:
- tojástartó (lágy tojáshoz)
- indonezie:
- cangkir telur
- itale:
- portauovo
- japane:
- エッグカップ
- katalune:
- ouera (vaset per a un ou bullit)
- nederlande:
- eierdopje
- pole:
- jajecznik
- rumane:
- suport pentru ouă
- ruse:
- подставка для яиц
- slovake:
- kalíšok na vajce
- svede:
- äggkopp
- ukraine:
- вазочка для яйця
*ovujo
- 1.
(arkaismo)
Ovario:
ovujo de salmo
[10];
György Kese […] esploris la rolon de sekshormonoj kaj
la reciprokinfluon de utero kaj ovujo
[11].
- 2.
- (malofte) Ovoskatolo: la turdomego apud la landa parlamento de Turingio (ŝerce ankaŭ nomita ovujo) estas multetaĝa publika domo en Erfurto [12].
Rim.:
Nur la anatomia senco ovujo 1
estas Fundamenta.
- angle:
- ovary, egg carton
- beloruse:
- 1. яечнік, мацінец 2. скрыня для яек
- bretone:
- 2. boest vioù
- ĉeĥe:
- vaječník
- ĉine:
- 卵巢 [luǎncháo], 卵巢窝 [luǎncháowō], 卵巢窩 [luǎncháowō], 子房 [zǐfáng]
- france:
- 2. boîte à œufs
- germane:
- 1. Eierstock, Ovarium 2. Eierkarton
- hispane:
- 2. huevera
- indonezie:
- 1. ovarium, indung telur 2. kotak telur, rak telur
- katalune:
- 2. ouera (recipient per a guardar-hi ous)
- nederlande:
- 2. eierdoosje (zeldz.)
- pole:
- jajnik
- rumane:
- ovar
- slovake:
- vaječník
- ukraine:
- яєчник
eloviĝi
(ntr)
- Eliri el ovo: la [turfalk]ino […] meze de aprilo demetas tri ĝis ses ovojn, […] la idoj eloviĝas post 28 tagoj [13]; (figure) preskaŭ en ĉiu nova libro eloviĝas kaj svarmas novaj vortoj tute nekompreneblaj por nepoliglotoj.
13.
Monato, Walter, Renate, Irene, Stefan Klag: Birdo de
la jaro
- angle:
- hatch
- beloruse:
- вылупляцца (зь яйка)
- bretone:
- diglorañ, dinodiñ
- france:
- éclore
- germane:
- aus dem Ei schlüpfen
- hebree:
- לבקוע \בקע\
- hispane:
- salir del huevo
- hungare:
- kikel a tojásból
- indonezie:
- menetas
- itale:
- uscire dall'uovo, schiudersi (di uova)
- japane:
- 卵からかえる [たまごからかえる], 孵化する [ふかする], 世に出る [よにでる]
- katalune:
- descloure, sortir de l'ou
- nederlande:
- uit het ei komen
- pole:
- kluć się
- rumane:
- trapa
- ruse:
- вылупиться
- ukraine:
- вилупитися (з яйця)
ĉurovo
14.
[Ailanto]:
Ŝercaro oka, [2009]
- angle:
- testicles, balls
- beloruse:
- яйцо (анат.)
- france:
- roubignole, rouston
- germane:
- Hoden (vulgär)
- hispane:
- cojón, huevo
- indonezie:
- testis, kelepir, buah zakar, buah pelir
- pole:
- jądro
- rumane:
- testicul
ovodemetinto
kirlovaĵo
- angle:
- omelette
- beloruse:
- амлет
- bulgare:
- омлет
- ĉine:
- 欧姆蛋 [ōumǔdàn], 歐姆蛋 [ōumǔdàn], 奄列 [yǎnliè], 煎蛋卷 [jiāndànjuǎn], 蛋包 [dànbāo], 煎蛋卷 [jiāndànjuǎn], 煎蛋捲 [jiāndànjuǎn], 純蛋捲 [chúndànjuǎn], 纯蛋卷 [chúndànjuǎn], 活力蛋餅 [huólìdànbǐng]
- france:
- omelette
- germane:
- Rührei, Omelett
- greke:
- ομελέττα
- hispane:
- tortilla (de huevo), omelet
- hungare:
- tojáslepény, omlett
- indonezie:
- omelet, telur dadar
- katalune:
- truita
- nederlande:
- omelet
- pole:
- jajecznica
- portugale:
- omelete, omeleta
- rumane:
- ouăle
- ruse:
- омлет
- svede:
- omelett