^*solv/i

(tr)

1.

Trovi nekonaton de problemo, respondon al demando, rimedon por eliri el malfacilaĵo: solvi enigmon, malhelpaĵon, konflikton; solvi ĉiujn […] disputojn aŭ dubojn en lojala interkonsento [1]; la vivo mem jam longe solvis tiun ĉi demandon [2]; necese ni solvos la dilemon [3]; anstataŭ solvi tiujn problemojn oni nur variantumas atendante iun „heliĝon“, epifanion, subitan venon de taŭga ideo [4]; personaj oferoj helpis solvi la krizon [5]; mono solvas multajn problemojn, kaj ŝi estas riĉa [6]; eblas solvi konfliktojn ofte plej bone per afableco [7]; Salomono mem ne solvos, kio en ĝi estas vera kaj kio malvera [8]; nesolvebla problemo; la litvarmo solvis liajn tremojn kaj angoron kaj baldaŭ li ekdormis [9]; alvenis pluvatako kaj ĝi venis tiel subite, ke ili devis kure serĉi ŝirmejon, tio solvis la solenan humoron [10]. akordigi, decidi, konkludi, malstreĉi, pacigi

Rim.: El la du homonimaj signifoj de ĉi tiu radiko nur ĉi tiu intelekta estas fundamenta.

2.

a)

Tiamaniere miksi kun likvo solidon, gason aŭ alian likvon, ke la rezulto estas stabila kaj homogena likvo: solvi salon en akvo ^VdE ; natria jodido solvita en acetono ^PIV2 .

b)

(p.p. likvo) Esti tia, ke eblas solvi^2.a aliajn substancojn en ĝi: akvo solvas salon.

Rim.: Ni ne trovis aŭtoritatajn ekzemplojn por ĉi tiu senco, sed ĝi aspektas pravigita pro ĝia internacieco kaj, nerekte, pro la uzo en PIV2 de participaj formoj „solvinta“ (difino de solvaĵo) aŭ „solvanto“, kiuj rilatas al likvoj, ne al personoj.

1.

^PIV1 Ĝusta respondo al problemo, demando; rimedo por eliri malfacilaĵon: solvo de problemo, demando, enigmo, malfacilaĵo, mistero (aŭ: solvo al...); vi proponis enigmon al la filoj de mia popolo, kaj al mi vi ne diris ĝian solvon [11]; fabelo kaj realeco estas tre proksimaj unu de la alia, sed la fabelo havas harmonian solvon jam ĉi tie sur la tero, sed la realeco ofte forŝovas la solvon trans la teran vivon, en la eternecon [12]; ĝis la solvo de la demando […] estus sekve ankoraŭ tre kaj tre malproksime [13]; kial do ni serĉus solvon de la cirkla kvadratur'? [14].

2.

^PIV2 Ago solvi¹: la politikistoj estas tro okupataj ĉe solvo de ĉiutagaj problemoj por interesiĝi pri nia afero [15]. solvado

3.

^PIV1 solvaĵo

1.

Ago solvi¹: li revis pri solvado de tiaj problemoj […] de diversnaciaj interrilatoj [16]; tiuj ĉi metodoj estas uzataj por [...] solvado de medio-protektaj problemoj [17].

2.

Ago solvi²: plibonigi solvadon de la grasoj en la sango [18].

^PIV1

Tuto de la solvita substanco kaj de la ĝin solvinta likvo: diluita, koncentrita solvaĵo; solvaĵo de natria klorido en akvo; ŝi eltiris el ŝranko poteton plenan je solvaĵo el araba gumo [19]; la junulino metis sub la naztruojn de l’ droninto la amoniakan solvaĵon [20]; la malsanulino senproteste […] englutis solvaĵon el fera peroksido [21]; Duponto […] enŝprucis sub ĝian haŭton malfortan kvanton da morfina solvaĵo [22]; oni uzas la specialajn salajn solvaĵojn (solvaĵoj de MOS), entenantajn en necesaj koncentritecoj jonojn de natrio, kalio, kloro kaj aliaj, kiujn oni enigas en la organismon [23]. solvo³miksaĵodispersaĵo

1.

Iu, kiu solvas ion: la someraj konkursoj havas malmultajn solvantojn, ni proponas nur etan taskon [24].

2.

(evitinde) ^PIV2 solvilo

Iĝi solvita: [la volatilaj oleoj] ne solviĝas en akvo, nur en alkoholo, etero, kaj certaj aliaj organikaj solviloj [25]; tio, kio komence ŝajnis plej mistera, solviĝis unua [26]; en [la tago de la Sinjoro] la ĉielo forpasos kun muĝa bruego, kaj la elementoj brulante solviĝos [27]; la enigmo simple solviĝas ^PrV .

^PIV1

Ĉia likvo kapabla solvi ^2.b aliajn substancojn: mi ŝprucigis sur la internon de la kamioneto la solvilon „Senspurigil“, kiu detruas fingropremaĵojn [28]; la elmetiĝo al certaj pesticidoj kaj solviloj cetere estis asociita kun duobla risko pri disvolviĝo de la neŭrologia malsano [29]. solvanto

Deiĝi pro solvado en iu likvo: la sigelvakso desolviĝis [30]; kiam [...] la ekstera falsbrilaĵo desolviĝas, tiam oni pentas pri sia nesingarda elekto [31]; polvo desolviĝas de la kaldronkrusto [32].

(tr)

1.

Disigi, malaperigi, forigi per solvado²: la salo, kiu dissolvas vian ŝtuparon [33] korodi; la vinon honoran nigretan La Aĥajidoj plej noblaj en kalikoj dissolvas [34] dilui.

2.

(evitinde)

a)

Eksigi²: la prezidanto eldiris ultimaton por la registaro pro reformoj kaj minacis aliokaze dissolvi la parlamenton [35].

b)

Malfondi: por ŝanĝi la Statuton aŭ dissolvi la Ligon necesis tri kvaronoj de la esprimitaj voĉoj [36].

Rim.: Ĉi tiu nelogika paŭsaĵo de la politikaj terminoj angla-francaj estas nederivebla el la signifoj de la radiko kaj nekomprenebla por la homoj kies hejma lingvo ne havas tiun strangaĵon. En PV kaj en la PIV-oj ĝi malestas. Ĝi estas konfuza: dissolvita^2.a (t.e. eksigita) parlamento plu ekzistas kiel institucio kaj plu funkcios post la elektoj, dum dissolvita^2.b (t.e. malfondita) partio ĉesas ekzisti. [Sergio Pokrovskij]

Malaperi, diseriĝi: se la surtera loĝejo de nia tabernaklo dissolviĝos, ni havas [domon] eternan en la ĉieloj [37]; [la malnova pilko] duone dissolviĝis de la trapenetrinta akvo [38]; la korpo dissolviĝas, kaj la animo... kio ĝi estas? [39]; (figure) la ŝtonblokoj super ili ĉiam pli kaj pli dissolviĝis en nebulon [40]; la senco, kiun ŝi donis al tiuj linioj, tute dissolviĝis [41]. degeli

Kiu solvon ne ricevas, kiu restas nedivenebla, nevenkebla: mistero sensolva estas pli mistera [42]; sensolva ekvacio [43]; ni devos klasi la kazon kun la krimoj tielnomite sensolvaj [44]; sensolve diskuti; sensolvaj, multekostaj kaj longtempaj intervenoj en Afganio [45].