^*nobl/a

1.

(iu) Havanta altajn kaj malvulgarajn moralajn kvalitojn, senriproĉe justa, brava, honesta kaj malegoisma: nia nobla amiko, s-ro W.H. Trompeter [1]. al la noblaj kaj energiaj konduktantoj kaj laborantoj de la Londona Klubo Esperanta nia afero ŝuldas koran dankon [2]; via reĝo estas de nobla deveno [3]; tute ne ĉiuj, kiuj havis sur si veluron kaj oron, estis la plej noblaj [4]; ŝi estis […] perfekte nobla spirito kaj animo kaj kun koro kapabla sincere ampleksi ĉion, kion Dio kreis ^Fab3 ; la nobla dukino de Turingio […] mem iradis en la plej malriĉajn lokojn, kaj alportadis al la malsanuloj konsolon kaj refreŝigon [5]; ni danke salutas la noblan nacion, kiu nin bonvenigas hodiaŭ en nia propra mondlingvo [6]. altruista, distinga, eleganta, heroa, malavara, sindona

Rim.: Ne konfuzu „nobla“ kaj „nobela“!

2.

Ideo, konduto, ago, celo, karaktero bazita sur altaj moralaj principoj, propraj al homo nobla¹: nobla karaktero, konduto, verko; plej noblaj motivoj [7]; via nobla scivolo povas esti kontentigita [8]; [peni] por tiu nobla tasko [9]; malfacila kaj nobla vivo [10]; nobla sinteno [11]; la multaj noblaj celoj de la konferenco [12]. etika, ideala

3.

Karakterizanta aĵon eminentan pro sia kvalito, superantan aliajn aĵojn samtipajn: La nobla Korano [13]; premita kaviaro en vazeto, marinitaj noblaj boletoj (Boletus edulis) sur telero [14]; por la antikvaj popoloj de la lando Meksiko, agavo estis dio-planto, la nobla vegetalo el kiu oni eltiris ĉion por subteni la vivon [15]. bonspeca, fajna, altkvalita, rafinita

4.

(figure) Malmulte reakciema: nobla metalo (oro, plateno ks); nobla gaso; [li] anstataŭ noblaj metaloj volus meti mizerajn falsaĵojn [16]. inerta²

Ago nobla, bonfara, afero respektinda: la kongresano plej ofte venas hejmen noble agordita, instigita al noblaĵoj [17].

(tr)

Igi nobla, konduki al altaj, malegoismaj pensoj kaj agoj: estetika sento nobligas kaj levas la animon super la […] ordinara, vulgara vivo [18]; ni devas nobligi la karakteron de la infanoj [19]; Wang Hualin pensis, ke oni devas pli multe akcenti kulturan klerecon por nobligi la spiriton [20].

Homo nobla, bone, juste aganta, estiminda: ne estas bone […] bati noblulon, kiu agas juste [21]; noblulo havas intencojn noblajn, kaj li restas en nobleco [22]; la mondo ne posedas multajn tiajn noblulojn, kiel […] vi [23]; mi preferus esti insultata de malnoblulo, ol esti malestimata de noblulo [24].

Morale malbona, hontinda, malestiminda, fia: ho, kiel mi estas malnobla, kanajla, krima! ^Marta ; ni forte malestimas tiun ĉi malnoblan homon [25].

Malnobla, malmorala, malestiminda faro: ho kia ĝojo, konfidi sole al si mem sen ia skrupulo, hipokrito aŭ hezito, tiujn malfacilajn konfesojn, la proprajn malnoblaĵojn, respektante nur la memoran veron [26].

(tr)

Igi malnobla; korupti²: malnobligita […] gento [27].

Homo malnobla, fiulo: li estas mensogisto kaj malnoblulo [28].