^*naĝ/i ^PV

(ntr)

1.

Sin movi sur aŭ en ia fluaĵo:

a)

Sin peli tra akvo: mi ĵetas min en la riveron, mi naĝas sub la akvo tiel longe, ĝis […] ili min jam ne vidos [1]; vi povus tie lerni naĝi [2]; karbonigraj cignoj naĝis sur la akvo [3]; estis tre malfacile naĝi kontraŭ la fluado [4]; fiŝoj kun arĝentaj kaj oraj skvamoj naĝis post la boato [5]; instruu viajn […] infanojn naĝi [6]; naĝi alteren, vivsave ^Rob ; nek transnaĝeble, nek transireble ^PrV ; ĉimpanzoj […] brusto-naĝas [7].

b)

Esti portata sur akvo, flosi, drivi: la tuta supraĵo de la lago estis kovrita per naĝantaj folioj [8]; la arkeo naĝis sur la supraĵo de la akvo [9]; pecoj de la ŝiprompitaĵo, ĉiuspecaj lignoj kaj lignetoj alnaĝis al la bordo [10]; alna trunko […] naĝis sur la supraĵo de la marĉo [11]; la verda folio naĝis […] laŭ la fluo de la rivero [12]; ĉirkaŭe naĝis grandaj montoj de glacio [13].

c)

Sin movi en iu flueca aŭ gasa medio: rozeruĝa nubo […] naĝis en la aero [14]; en la okuloj de la pli juna fratino naĝis larmo ^BdV .

2.

(figure) Trapasi, iri pp ideoj aŭ sentoj: en liaj okuloj kvazaŭ naĝis feliĉaj rememoroj kaj antaŭsentoj ^RBa ; per la fadeno de rememoroj alnaĝis al ŝi la bela vizaĝo de la patrino ^Marta ; [tio] rememorigadis iajn antaŭajn kutimojn, iajn korajn sentojn […], kiuj fornaĝis en neatingeblan malproksimon sur tro rapidema ondo de senrevena pasinteco ^Marta . flugi, ŝvebi

3.

(figure) Esti kvazaŭ baniĝanta en abundo de io: Heleno naĝis en ravo ^KPr ; se vi deziras, ke la faraono […] naĝu en riĉaĵoj, certigu al la lando longan pacon [15]; mia kapo kvazaŭ naĝis pro timo ^Rob ; vi naĝas en plena fantazio ^ChL .

Loko taŭga por naĝo, precipe tia sportejo kun basenoj: [ŝi] naĝis belsezone en la propra vilaa naĝejo, dum li tutjare vizitadis la hejtatan publikan naĝejon ^ChR ; negrave ĉu oni plonĝas en malgrandan naĝejon aŭ la plej grandan maron, oni tute same devas naĝi ^Rsp ; naĝejo subĉiela [16]; tegmentitaj naĝejoj [17].

1.

Membro, per kiu sin movas ekzemple fiŝoj en akvo: [fiŝoj] havas naĝilojn kaj skvamojn [18]; la fiŝoj per siaj naĝiloj kaj vostoj ĝin batis [19].

2.

Kaŭĉukaj duonŝuoj kun larĝa surfaco, por helpi al subakva naĝado: naĝiloj ebligas naĝi sen movi la brakojn, do plonĝisto povas uzi la manojn por porti iun ilon [20].

(tr)

Naĝi ĉirkaŭ: la grandaj cignoj ĉirkaŭnaĝis [la cignidon] kaj karesis ĝin per sia beko [21].

Naĝante eliĝi el io: el la densejo elnaĝis tri belaj blankaj cignoj [22]; el la apudbordaj arbetaĵoj subite elnaĝis ŝipoj [23]; la rano […] subakviĝis kaj post momento elnaĝis kun la globo en la buŝo [24]; (figure) penso, kiun li mem ne povas klarigi al si, elnaĝas en lia brusto [25]; (figure) liaj kantoj ankoraŭ vivas […] bildo post bildo elnaĝas el la oriento [26]. aperi, emerĝi

1.

Naĝi sub ion: subite la ŝipeto subnaĝis sub longan stratdefluilan ponton [27].

2.

Naĝi sub la akvosurfacon: [ŝi] subnaĝis profunde en la akvon kaj sin levis denove inter la altaj ondoj [28]. enprofundiĝi, mergiĝi, plonĝi¹