kapital/o

kapitalo

1.: Parto de la riĉaĵoj uzata por produktado; profiton donanta proprumaĵo; tuto de la provizaĵoj kaj iloj, t. e. laborrimedoj: tiuj ĉi provoj […] englutis ankaŭ tre grandajn kapitalojn ^EE; mi mem povas eldoni nur tre malgrandan parton, ĉar mi havas […] tro malgrandajn kapitalojn ^DL; la pastroj ne elspezas ĉion, sed amasigas kaj pligrandigas sian kapitalon [1]; (figure) [li] en siajn verkojn, proponatajn al la socio, enmetas la plej grandan kapitalon da tempo, laboro, povosciado kaj ekzerciteco ^Marta; oni povas uzi la pli altajn tonojn, se […] el la morto de iu persono oni deziras tiri politikan kapitalon (avantaĝon) [2].
2.: Sumo de posedata mono, konsiderata kiel ĉefaĵo, kontraste kun la rento, konsiderata kiel akcesoraĵo: ŝi posedas kapitalon da dek kvin mil rubloj ^IK; al ni en ĉia okazo restas ankoraŭ 200 dolaroj jare, por kiuj ni nin aranĝis […] kaj rezervis kapitaleton en la ŝpara banko ^FK.

1. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Ĉapitro II
2. Ivo Lapenna: Retoriko, 2. Voĉo

1.: Rilata al kapitalo: kovri la deficitojn el la kapitala konto [3]; elspezoj […] pagataj de la kapitala rento [4]; 2 milionoj da kapitala mono [5]; kapitala alfluo [6]; en evoluintaj landoj la kapitala rendimento ĝenerale povas esti de 9 % ĝis 11 % [7].
2.: (arkaismo) Eksterordinare granda, profitiga: li mortigis tian kapitalan bovidon ^Hamlet. majuskla, krimego

3. Ivo Lapenna, Tazio Carlevaro kaj Ulrich Lins: Esperanto en Perspektivo, 18.6 Financa Fortikiĝo
4. Ĉu solvoj?, La Ondo de Esperanto 2001 – 2004
5. La komitato en Gotenburgo: ĉu jam konstrue al stabila tutmonda asocio?, La Ondo de Esperanto 2001 – 2004
6. Monato, Evgeni Georgiev: Bonaj perspektivoj por 2014, 2014
7. Monato, Mu Binghua: Monopolo super la elektropova provizado, 2006

: Ekonomia funkciado, en kiu grandajn firmaojn posedas pliparte privataj kapitalhavantoj: necesas ĝuste taksi la nuntempan situacion, kaj ne kredi, ke nia deziro pri baldaŭa forfalo de l’ kapitalismo sufiĉas, por ke ĝi efektiviĝu [8]; transiro de socialismo al kapitalismo [9]; sociala kapitalismo [10]; kapitalisma liberalismo [11]; la azia kapitalismo ne estas moderna, ĝi estas paria kapitalismo [12]. feŭdismo, komunismo, liberalismo²

8. E. Lanti: Vortoj de k-do Lanti, De la deziro al la efektivigo ...
9. Zofia BANET-FORNALOWA/pg: Kiam orkestro fariĝas orkesto, Monato, 2000/05, p. 12
10. Monato, Stefan Maul: Diabla cirklo, 2005
11. Monato, Zlatko Tišljar: Kial fieri pri iu patrujo kaj ne pri alia?, 2004
12. Yamasaki Seikô: Novjara klaĉo super konjako, Monato, 2000/06, p. 25

: Homo posedanta kapitalon, de ĝi ricevanta renton: [la] plej influaj membroj estas la novkapitalistoj, kiuj posedas fabrikojn kaj entreprenojn [13]; dum la industria epoko, kapitalistoj ĝenerale regis la produktadon kaj la socion [14]; kapitalisto karesanta sian monsakon [15]; mi estas nek kapitalisto nek borsoĵonglisto [16].

13. Zlatko Tišljar: Ordo tordita -- dekstren maldekstren, Monato, 2001/01, p. 7
14. Monato, D. E. Rogers: Libera programaro: nova rimedo komerci, 2004
15. Monato, Jakvo Schram: Ekspozicio, kiu prenis je la gorĝo, 2012
16. Monato, Stefan Maul: Du mil ok, 2008