^*frenez/a ^PV

1.

(iu) Perdinta la prudenton pro mensa malsano: li havas demonon kaj estas freneza, kial vi lin aŭskultas [1]? li ŝanĝis sian aspekton antaŭ iliaj okuloj, furiozis inter iliaj manoj, desegnis sur la pordoj de la pordego, kaj fluigis salivon sur sian barbon […] ― vi vidas ja, ke ĉi tiu homo estas freneza, kial do vi venigis lin al mi [2]? en ŝia flustro estis io preskaŭ freneza [3]. malprudenta

2.

(iu) Perdinta la sinregadon pro pasio, droguzo; malsaĝega: la princoj komencas fariĝi frenezaj de la vino [4]; li […] amuziĝis kiel freneza [5]; lin oni dronigadis, […] ŝi kriis kiel freneza [6]; pro kolero estante duonfreneza [7]; ŝi estis vestita nigra, ŝi kuris kiel rabia, nenion vidante antaŭ si, mi pensis, ke ŝi estas freneza ^Marta ! freneza pro malespero ^ChL ; la gepatroj de Klotildo lin rigardadis per frenezaj okuloj, kvazaŭ ili ne komprenas ^ChL . fola, frivola³, furioza, senbrida², stulta

3.

(io) Malsaĝega, sensenca: freneza amo, deziro; ia freneza, mokinda kuriozaĵo [8]; kiom da fojoj vi mem parolis kun indigno pri la frenezaj elspezoj de la faraona kortego [9]; ŝi legis en la okuloj de sia amanto la frenezan deziron, kiu lin flamigis ^ChL . ekstravaganca¹

(ntr)

Esti freneza; elmontri frenezan konduton: kompatu mian filon, ĉar li frenezas kaj forte suferas [10]; Paŭlo diris: mi ne frenezas, […] sed mi malkaŝe parolas vortojn de vero kaj prudento [11]; ĉu vi frenezas? ĉu vi deziras kaŭzi skandalon [12]? la amfiteatro ekfrenezis ^QuV ; la amaso ne kriis, sed bruegis, ĝi ne ĝojis, sed frenezis [13]; vi devis vidi, kiel ŝi frenezis, kiam venis la sciigo, ke vi mortis [14]; la cezaro, kiam naskiĝis al li tiu filino, simple frenezis pro feliĉo ^QuV ; mi ne frenezas, mi nur serĉas! kaj se mi frenezas, ĝi estas pro enuo kaj malpacienco, ke mi ne povas trovi ^QuV ; li ploris, li kriis, li frenezis, ĉiam parolante nur ĉukĉe ^Ĉukĉoj ; mi frenezas doni al malsukceso tiom da graveco ^ChB .

Stato, simptomaro, sinteno de tiu, kiu frenezas: la Eternulo frapos vin per frenezeco kaj per blindeco [15]; muta azeno, parolante per homa voĉo, haltigis la frenezecon de la profeto [16]; li estas malsana, tio estas frenezo, senĝoja frenezo, ĉirkaŭita de timego kaj malbonaj sonĝoj [17]! malmodesteco! frenezo! […] oni enŝlosu la malsaĝulon [18]! iliaj haroj kaj barboj kreskis longaj, iliaj okuloj havis esprimon de trankvila frenezo [19]; ĉu frenezo falis sur ŝian animon [20]? li ofte malatentas la decregulojn, kaj lia gajo degeneras en frenezon [21]; ekregis min frenezo de la batalo kaj venko ^FdO ; tiu ĉi malsano konsistas en tio, ke homoj, kiuj ĝis nun estis tute prudentaj, ricevas atakon de frenezo [22]; mi estas amanta kaj ĵaluza ĝis frenezeco ^ChL . prudento¹

Ago, diro, imagaĵo freneza: ĉu mankas al mi frenezuloj, ke vi alkondukis ĉi tiun, ke li faru frenezaĵojn antaŭ mi? [23]; ne enmetu al vi frenezaĵojn en la kapon! [24]; li estis preta fari por ŝi frenezaĵon [25]; kial vi faras tiajn frenezaĵojn? ĉu ne venis al vi en la kapo, ke eble iu vidos vin [26]? tiun frenezaĵon oni ne povas elpeli al li el la kapo ^GDn ; ĉiu el vi havu la rajton diri: tio estas tute privata ideo aŭ frenezaĵo de Zamenhof [27]; per la foriĝo de Don Kiĥoto perdiĝis la tuta amuzo, kiun havis ĉiuj per liaj frenezaĵoj ^DKM . ekstravaganco, ĥimero³, kaprico, manio, maroto, tiko²

Kiu igas iun freneza, malprudenta, kondukas al malraciaj agoj: [ĉu] oni ne donis al la faraono frenezigan venenon? [28]; freneziga doloro turmentas min de la piedoj ĝis la kapo [29]; senĉesa freneziga meditado [30]; la necerteco fariĝis pli kaj pli freneziga ^Iŝtar ; kiel ĉarma ŝia mola voĉo, kiel frenezigaj ŝiaj bluaj okuloj ^Iŝtar ! la plej fantaziaj priskriboj pri ŝipopereoj, kiujn mi iam legis, restas malproksime de la freneziga realeco de tiu katastrofo [31].

(tr)

Igi iun freneza: multe da studado vin frenezigas [32]; perdo, kiu min frenezigus, se mi ne penus sufoki tiun rememoron [33]; esti kaŭzo de lia morto min tuje frenezigus ^ChL ; rideto, kiu ŝajnis frenezigi la petegantan Fradekon ^ChL ; vi havas kapablon frenezigi kaj malspritigi ĉiujn, kiuj vin konas ^DKM . furiozigi, inciti¹

(ntr)

Fariĝi freneza: vi freneziĝos de la vidaĵo [34]; ho! la sango leviĝas al mi en la kapon tiel, ke mi povas freneziĝi [35]; bruado kaj kriado estis interne kaj ekstere, oni ne povis plu elteni, oni povis freneziĝi [36]! la aŭdanto pensis, ke li freneziĝos, kaj li ŝtopis per la fingroj siajn ambaŭ orelojn [37]; aŭdante la novaĵon, la […] popolo […] freneziĝis de ĝojo [38]; multaj junuloj jam duonfreneziĝis pro amo al Zalmuna, la Belulino ^Iŝtar ; pro doloro la patrino malfeliĉa preskaŭ freneziĝis [39].

Tiu, kiu estas freneza aŭ tia ŝajnas; mensmalsanulo: ĉio estas en ordo? por kio venis al vi tiu frenezulo [40]? mi parolas kiel frenezulo [41]; li rigardas antaŭen kiel frenezulo, ne aŭdas, kion oni diras al li, iras plej ofte en peruko turnita posten kaj forgesinte parfumi ĝin [42]; li estas drinkulo kaj frenezulo [43]! ŝia rigardo fariĝis akra kaj stranga kiel tiu de frenezulo ^Tor ; la frenezuloj rigardas la klaran pensadon cerbmalsano ^VaK ; kelkaj frenezuloj turnis sin tra la ĉambro, mirige, ke ili ne sentis la kapturnon [44]. strangulo

Malsanulejo, prizorgata hejmo por frenezuloj: la observisto de la frenezulejo [45]; tio estas Salomono de Caus, la eltrovinto de la forto de vaporo, kiu […] ne estis komprenita […] kaj mortas, enŝlosita en frenezulejo [46]; la malpaco […] faris la hejmon pli simila al frenezulejo ^HsT ; (figure) li ne havas unu solan minuton de ripozo, ĉar la frenezulejo senĉese kirliĝas ĉirkaŭ li ^VaK ; la mondo estas frenezulejo [47].

(ntr)

Konduti fantazie, kvazaŭ freneze, tro petoli, foli: li iom drinkis kaj komencis frenezumi [48].