^*artikol/o ^PV

1.

Determinilo, vorteto (aŭ, en iuj lingvoj, fleksiilo) uzata ĉe substantivo (aŭ ĉe noma adjektivo, prepozicio, frazaĵo) por ĝin determini: la artikolo „la“ estas uzata tiam, kiam ni parolas pri personoj aŭ objektoj konataj [1]; en nia lingvo la uzado de la artikolo ne estas deviga ^LR ; apostrofi la artikolon oni povas nur post prepozicio, kiu finiĝas per vokalo^LR ; artikolo nedifinita ne ekzistas (en Esperanto), ekzistas nur artikolo difinita (la) [2]; nedifina artikolo; nulartikolo. la

Rim. 1: La uzado de la artikolo estas tia sama, kiel en la Germana, Franca kaj aliaj lingvoj. La personoj, por kiuj la uzado de la artikolo prezentas malfacilaĵon, povas tute ĝin ne uziF.

Rim. 2: En Esperanto nedifina artikolo ne ekzistas: sed por la uzado de ia nedifina artikolo vidu ĉe iu, unu, certa.

2.

Tekstopeco el pli granda tuto:

a)

Relative negranda verko scienca, politika, kritika ktp en gazeto, revuo, artikolaro, broŝuro: en la artikolo „Esenco kaj Estonteco“, kiun multaj el vi legis en la „Fundamenta Krestomatio“, mi analizis tiun demandon detale [3]; [ili] akre atakis la gazetan artikolon de Oersted pri malnovaj kaj novaj tempoj [4]; verkanto de malicaj, senvaloraj artikoloj [5]; transigi al la aliaj […] ian raporton, opinion, aŭ eĉ simple ian artikolon, rakonton, demandon [6]; tiu artikolo montriĝis ĉiutage en ĉiuj tutmondaj ĵurnaloj [7]; anonima artikolo; redakcia artikolo.

b)

Sekcio, ĉapitro aŭ paragrafo en leĝo, vortaro, kontrakto, rezolucio ktp: la sinjoro urbestro […] legis per neridema voĉo la leĝajn artikolojn pri la rajtoj kaj la devoj de estontaj geedzoj [8]; oni uzu por vi la 345an artikolon de la Puna Leĝaro [9]; duonon de la libro konsistigas vortaraj artikoloj kun matematikaj difinoj […], la resto konsistas el indeksoj [10]; la vortaro […] enhavas 1200 paĝojn kaj 6500 artikolojn [11]; la 2a artikolo de la Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj […] diras, ke „ĉiuj rajtoj kaj liberecoj difinitaj en tiu ĉi Deklaracio validas same por ĉiuj homoj, sen kia ajn diferencigo, ĉu laŭ raso, haŭtkoloro, sekso, lingvo, religio“ [12]; la artikolo estas dividaĵo meza inter ĉapitro kaj paragrafo ^PIV .

3.

artiklo

Tekstaro, libro en kiu estas kolektitaj artikoloj,^2.a de diversaj aŭtoroj pri iu temo: „Radioteknika artikolaro“, eldonita en Budapeŝto en 1984; lia artikolaro Sur Vojo al Kunfratiĝo de Popoloj aperis en 1907 [13]; sub la titoloj Dek Libroj kaj Dek Gazetoj, oni trovas artikolaron, kiu resume priskribas fundamentajn verkojn por konatiĝo kun la evoluo de Esperanto [14]. analekto, epitomo, kompilaĵo, kompendio, krestomatio

(ntr)

Publikigi artikolon, artikolojn: ankoraŭ hodiaŭ mi apenaŭ artikolas pri tiu epoko [15]; proteste kontraŭ bridado de libera esprimado en Kroatio, Zlatko Tišljar rifuzas plu artikoli pri tiu ĉi lando [16]; Marcus Sikosek artikolis pri la situacio de Esperanto en GDR [17].

Gazeta artikolo enkonduka, prezentanta aktualajn temojn: estrarano skribis en la septembra ĉefartikolo [pri] Novaranĝo de la Statuto [18]; mi ricevis plurajn reagojn pri mia antaŭa frontartikolo [19]; preskaŭ ĉiuj ĵurnaloj en siaj politikaj ĉefartikoloj pledadis por „jes“ [20].

Artikolo indikanta ke koncerna vorto jam renkontiĝis en la antaŭa teksto aŭ estas situacie konata al la aŭskultanto aŭ leganto: la difina artikolo ekzistas en ĉiuj romidaj lingvoj, en ĉiuj ĝermanaj kaj ankoraŭ en la araba kaj la hebrea, en la greka kaj la hungara, en la bulgara kaj la makedona […] [21].