²adici/i

(tr)
[1]

Aldoni nombrojn, kvantojn unu al la alia, kaj kunigi ilin en unu solan: se ni adicias 4 kaj 4, ni ricevas 8; adicii `x` al `y`, `x` kaj `y`; li […] duonvoĉe kaj nekompreneble legas la tie notitajn prezojn kaj enkape adicias [2]; al la diferenco adiciante la aktualan jaron [3]; kiam oni adicias ĉiujn havaĵojn de Belgio en eksterlando kaj deprenas ĉiujn eksterlandajn ŝuldojn oni konservas por 2009 pluson de 45 % [4]; oni adicias ĉiujn nukleonojn – do protonojn kaj neŭtronojn – kaj parolas pri la izotopoj oksigeno-16, oksigeno-17 kaj oksigeno-18 [5].

Rim. 1: En nefaka kunteksto oni povas diri „aldoni“ anstataŭ „adicii“, kaj oni „pliigas“ tion, al kio oni „aldonas“.

Rim. 2: La ĉi-supra difino estas malbona kaj matematike, kaj lingve. Pli konvenas deiri el la substantivo adicio (kiel faras PIV2), kaj trakti la argumentojn egale; t.e. la regmodelo „adicii ikson kaj ipsilonon“ (la sola menciita en PIV2) estas bona; dum la malsimetria „adicii ikson al ipsilono“ (aŭ inverse?) estas evitinda. [Sergio Pokrovskij]

Rim. 3: La priskriboj per „aldoni“, „pliigi“ ktp estas maltaŭgaj, ili priskribas ne la matematikan operacion `x+y`, sed komputadan (algoritman) operacion `x "+=" y`, alivorte `x=x+y`. La matematika operacio `x+y+z` neniel ŝanĝas la valorojn de `x,y,z`; dum en komputado oni ofte uzas helpan reĝistron (ekz-e tiun de la ekrano de kalkulilo), kies valoron oni jes „pliigas“, al kiu oni „aldonas“ la adiciatojn: `S=x;S"+="y;S"+="z`. Tiu operacio += evidente ne estas komuta, ĝi estas alio ol adicio (kvankam adicio estas ĝia parto). [Sergio Pokrovskij]

1.

^VdE (elementa aritmetiko) La operacio adicii: `10+8=18` (legu: dek plus ok estas dek ok, aŭ dek kaj ok estas dek ok); kvitanci plej pezan adicion [6]; malpermesita estas ankaŭ adicio: do ĉiufoje, kiam ludanto gajnas karton, li neeviteble aldonos al sia propra gajnkartaro du kartojn, nenial tri aŭ kvar kiel en aliaj ludoj [7].

2.

[8] (en ringo) Ĝia unua operacio.

sumo, termo.

^PIV1

Nombro, kiun oni adicias al alia nombro; alidire: dua termo en adicio.

Rim. 1: Pro la komuteco de adicio nenio malhelpas nomi „adiciato“ ankaŭ la unuan termon. Se oni bazus la terminologion sur la metaforo „pliigi“, kaj ne „aldoni“, estus facile paroli pri „pliigato“ (unua termo) kaj „pliiganto“ (dua termo). Aspektas stranga ankaŭ la manko de la formo „adicianto“, dum ekzistas „multiplikanto“. La kialo kuŝas en tio, ke ĉe „multipliki“, „dividi“, „pliigi“, „malpliigi“ la dua argumento aperas kiel instrumento, kiu per facila semantika ŝovo povas alpreni funkcion de subjekto. Male, ĉe „adicii“ kaj „subtrahi“, la dua argumento rolas kiel objekto kaj ne povas alpreni la funkcion de subjekto.

Rim. 2: Laŭ la rekomendinda modelo „adicii ikson kaj ipsilonon“, ĉiuj argumentoj de adicio estas adiciatoj; apartigi la duan estas atavismo de iu mezepoka skolo, tre stranga por moderna matematikisto. Tute senhezite oni parolas pri „la unua adiciato“, „la deka adiciato“, „ĉiuj adiciatoj“ ktp: pro tio, ke ĉiuj `U` adiciatoj pozitivas […] pro `S le 1` la unua adiciato neniam povas negativiĝi […] [9]. [Sergio Pokrovskij]

(de du (n,p)-matricoj) Operacio, kiu konsistas en poelementa adicio: la ĝenerala elemento `c_(ij)` de la rezulto de adicio de `A` al `B` estas `a_(ij)+b_(ij)`; la operacioj de matrica adicio kaj matrica multipliko estas aparte simplaj por diagonalaj matricoj [10].

Unua operacio en polinom-ringo, kiu konsistas en poterma adicio: la ĝenerala termo `bb S_n` de la rezulto de adicio de `bb P` al `bb Q` estas `bb P_n+bb Q_n`.