universal/a

^*universala

serÄi 'universala'

[univer1.0a]

1.: [univer1.0a.KOMUNE]; Koncernanta la tutaÄµon de la objektoj, Äenerala: universala (en Äio) genio; universala historio ^Marta. universa.
2.: [univer1.0a.tutmonda]; (figure) Tutmonda, internacia: Andreas MÃ¼ller (1681) [â¦] havis la intencon krei universalan lingvon, fonditan sur la Ä¥ina lingvo kaj Äiaj signoj de skribado ^FK; la unua eldono de la Universala Vortaro [1]; la oka universala kongreso de Esperanto [2].
3.: [univer1.0a.cxiam_tauga]; (figure) Aplikebla en Äiuj situacioj: universala rimedo, kuracilo, ÅraÅbilo; la universala prepozicio âjeâ ^VivZam; [Åi] iris prepari por Åi tason da varma biero kun butero kaj sukero, trinkaÄµon, kiun Åi rigardis kiel la solan veran universalan rimedon [3].

1. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, AntaÅparolo
2. L. L. Zamenhof: Homaranismo, Homaranismo
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Åi estis tute sentaÅga

angle:: universal
beloruse:: ÑÐ½ÑÐ²ÑÑÑÐ°Ð»ÑÐ½Ñ, ÑÑÑÑÐ²ÐµÑÐ½Ñ, ÑÑÐµÐ°Ð³ÑÐ»ÑÐ½Ñ
bretone:: hollvedel
ÄeÄ¥e:: svÄtovÃ½, univerzÃ¡lnÃ, vÅ¡eobecnÃ½, vÅ¡estrannÄ pouÅ¾itelnÃ½
Äine:: æ®é [pÇbiÃ n], æ®éæ§ [pÇbiÃ nxÃ¬ng], æ® [pÇ], ä¸è½ [wÃ nnÃ©ng], è¬è½ [wÃ nnÃ©ng], ç¾ç§ [bÇikÄ], ä¸æ [wÃ nyÇu], è¬æ [wÃ nyÇu], å±é [gÃ²ngtÅng]
finne:: yleinen, yleis-, maailman, yleispÃ¤tevÃ¤, universaali(nen)
france:: universel
germane:: universell
greke:: ÏÎ±Î³ÎºÏÏÎ¼Î¹Î¿Ï
hispane:: universal
hungare:: egyetemes, univerzÃ¡lis
itale:: universale (generale, totale)
japane:: æ®éçãª [ãµã¸ãã¦ããª], å¨è¬çãª [ããã±ãã¦ããª], å¨ä¸çã® [ãããããã®], ä¸å½ã® [ã°ãããã®], ä¸è½ã® [ã°ãã®ãã®], æ±ç¨ã® [ã¯ãããã®], ä¸æã® [ã°ãããã®]
katalune:: universal
nederlande:: universeel
pole:: cecha uniwersalna
portugale:: universal
ruse:: ÑÐ½Ð¸Ð²ÐµÑÑÐ°Ð»ÑÐ½ÑÐ¹, Ð²ÑÐµÐ¾Ð±ÑÐ¸Ð¹, Ð²ÑÐµÐ¼Ð¸ÑÐ½ÑÐ¹, ÑÐ°Ð·Ð½Ð¾ÑÑÐ¾ÑÐ¾Ð½Ð½Ð¸Ð¹
slovake:: univerzÃ¡lny, vÅ¡eobecnÃ½, vÅ¡estrannÃ½, vÅ¡esvetovÃ½
svede:: universell
ukraine:: ÑÐ½ÑÐ²ÐµÑÑÐ°Ð»ÑÐ½Ð¸Ð¹, Ð·Ð°Ð³Ð°Ð»ÑÐ½Ð¸Ð¹, Ð²ÑÐµÑÐ²ÑÑÐ½ÑÐ¹, ÑÑÐ·Ð½Ð¾Ð±ÑÑÐ½Ð¸Ð¹

serÄi 'universalaĵo'

[univer1.0ajxo]

[univer1.0ajxo.KOMUNE]

Tio, kio estas universala.

a): [univer1.0ajxo.FIL]; Iu el la Äeneralaj ideoj, kategorioj, ecoj... kiujn realismo regardas ekzistantaj, kiujn nominalismo rigardas neekzistantaj: la disputo pri la universalaÄµoj [4]
b): [univer1.0ajxo.LIN]; Iu el la Äeneralaj ecoj, kiuj troveblas en Äiuj lingvoj aÅ ofte kundepende en ia nombro da lingvoj: reaperantaj trajtoj [â¦] estas nomataj universalaÄµoj, Äar ili malkaÅas al ni certajn universalajn propraÄµojn de la homa lingvo [5]; montriÄis, ke tiaj universalaÄµoj en strikta senco ne ekzistas, kaj ke la lingvoj eÄ ne tre similas unu al la alia en la esprimo de spaco [6].

4. Vikipedio, Filozofio de Mezepoko, 2016-06-28
5. W. Jansen: Naturaj vortordoj en Esperanto, 2008
6. Monato, Kirilo Brosch: Spaco kaj lingvo Äu facila afero?

serÄi 'universalismo'

[univer1.0ismo]

: [univer1.0ismo.KOMUNE]; Ampleksado de Äiuj homoj en sia konsidero: internaciigo [â¦] estas speciala ekzemplo de la Äiama natura interbatalo inter tio, kion oni povas nomi âapartismoâ, kaj âuniversalismoâ [7].

7. P. Otlet, trad. E. Ramo: La Internacia Organizo kay [tiel] la Internaciaj Asocioj, Esperanto, 1910:5 (73)