tur/o

^*turo

serĉi 'turo'

[tur.0o]

1.: [tur.0o.ARKI]; Tre alta, ne tre vasta konstruaĵo, plej ofte ronda aŭ kvadrata: ni konstruu al ni […] turon, kies supro atingos la ĉielon (vd Babelturo) [1]; la gardostaranto staris sur la turo […] kaj li ekvidis la alproksimiĝantan amason [2]; li plialtigis la turojn, kaj konstruis ekstere ankoraŭ alian muregon [3]; ili starigis sieĝajn turojn, detruis [la] palacojn (kp bastiono¹) [4]; ĉiuj sonoriloj de la preĝeja turo sonorvokis [5]; en la supro de Ejfela turo li tagmanĝis ^VivZam; pulvoturo [6]; stari por iu kiel muro kaj turo ^PrV;
2.: [tur.0o.sxaka]; Ŝakpeco kutime figurata per turo, movebla laŭ vertikaloj aŭ horizontaloj de la ŝaktabulo: turo estas tre utila por protekti la antaŭeniron de peono [7].

1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 11:4
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Reĝoj 9:17
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Kroniko 32:5
4. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 23:13
5. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko
6. Frederiko Schiller, trad. L. L. Zamenhof: La rabistoj, Akto Dua
7. Vikipedio, Turo (ŝako)

serĉi 'Babelturo'

[tur.Babel0o]

: [tur.Babel0o.FRAZ]; (frazaĵo) Simbolo de la lingva ĥaoso, aludo al mito el la Hebrea Biblio: vi ankaŭ pri la turo de Babelo bonege parolas [8]; ili kaŝe helpas konkurantojn por instigi novan turon de Babelo inter mondaj lingvoj ^VivZam; problemo de kreskanta Babel-turo ene de la EU-komunumo [9]; dia puno pro la babeltura konstruado [10]. Babelo, zigurato

8. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto kvara
9. Monato, Garbhan MacAoidh: Babele babili, 2004
10. Nikolao Gudskov: Ĉu ideoj de Zamenhof ne plu valoras?, Monato, 2012/12, p. 21

serĉi 'regturo'

serĉi 'kontrolturo'

[tur.reg0o]

: [tur.reg0o.AVI]; Turo ĉe flughaveno, de kiu oni observas kaj regas la avian trafikon: regulkonforma radiofonia konversacio inter la regturo kaj alteriĝanta […] aviadilo [11]; la atmosferaj kondiĉoj malebligis, ke la regturo vidu la akcidenton [12]; nederlanda piloto ne komprenis anglalingvan mesaĝon senditan el la kanaria kontrolturo [13]; infana voĉo aŭdiĝis el la kontrolturo de novjorka flughaveno JFK [14].

11. Pejno Simono: Ĉu ni mortu miskomprene? (2), Monato, 2000/10, p. 23-25
12. Vikipedio, Aviadila kolizio..., 2010-02-03
13. Garbhan MacAoidh: Flugilhavaj vortoj, Monato, 2000/10, p. 22
14. D. Karthaus: Radio Verda, RV161, 2010-03-14

serĉi 'lumturo'

[tur.lum0o]

1.: [tur.lum0o.ARKI]; Tura konstruaĵo kun supra ordinare rotacia lumĵetilego por montri la vojon al ŝipoj, aviadiloj kaj ceteraj: la lumturo kaj preĝeja turo de Skagen aperis al ili kiel ardeo kaj cigno sur la blua akvo [16]; la lumturoj de la malproksima ankoraŭ Newhaven komencis brileti ^FdO; mia patro estis lumturgardisto [17].
2.: [tur.lum0o.FIG]; (figure) Gvidanto, gvidilo: Anglio, lumturo de demokratio inter la nacioj [18]; la tuta entrepreno meritas atenton pro siaj ekologiaj ideoj […ĝi estas] lumturo en la medio de universitata instruado [19].

15. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Universala Vortaro, lum'tur'
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
17. Garvan Makaj': Vojaĝo unudirekta, Monato, 2010/08-09, p. 30
18. Paul Blaskowicz: Amuza Gubbins, Monato, 2005/09, p. 6
19. Monato, Jens Spillner: Nova fakejo vid-al-vide de renoma eldonejo, 2015/08-09, p. 20-21

serĉi 'ebura turo'

[tur.ebura0o]

: [tur.ebura0o.FRAZ]; (frazaĵo) Klerula izoliĝo de la ordinara mondo: arto nun ne plu estas ponto inter la artisto kaj lia publiko, la artistoj fermiĝas en eburaj turoj, produktas, kaj poste ĵetas la rezultojn kvazaŭ spite al la publiko [20]; en tiu periodo filmlaborantoj eliris el la ebura turo kaj kontemplis, kion bezonas la plejparto de la ĉinoj en la vivo [21].

20. C. C. Guglielminetti: Kompreni aŭ ne, Nica Literatura Revuo, 1961-03 ĝis 04, numero 6/4, p. 156-160a
21. Wa Na: Ĉinaj filmaj reĝisoroj de nova generacio , El popola Ĉinio, vidita je 2006-06-14