*mur/o JED *muro serÄi 'muro' [mur.0o] 1.[mur.0o.ARKI] Vertikala, pli larÄa ol dika konstruo, masonita aÅ alie kunmetita el blokoj aÅ tabulegoj (de Åtono, betono, vitro, ligno k.a.), subportanta plafonojn kaj tegmenton de domo aÅ apartiganta iun spacon (Äardenon, bienon, urbon k.a.): domo [â¦] ÄirkaÅita de muro [1]; tiuj urboj estis fortikigitaj per alta muro [2]; Åia domo estis en la muro de la urbo, kaj Åi loÄis en la muro [3]; la patro levis sin kaj rigardis la horloÄon sur la muro [4]; [li] nur iris de muro al muro, de muro al muro [5]; timege plorkriis la longnaza Stern kaj alpremis sian vizaÄon al la plej proksima muro [6]; ili staris Äe la suda longmuro de la brika domo [7]; du junaj viroj sidas sur la randomuro, kiu ÄirkaÅas la plataĵon [8]; rigardante el post la angulmuro, atendi, kio okazos [9]; [li] deprenis unu el la meÄlampoj, brulantoj sur la kamenmuro [10]; sunlumo, filtrata tra la laktaj vitromuroj fakte donis la plej perfektan lumigon [11]; li vagadis de unu domo al la alia, trans la kortomuroj [12]; defendis la kastelon provizora Åtalmuro tri metrojn alta [13]; la eksteraj lignaj vagonmuroj estas bluaj [14]; vivon privatan kaÅu la muroj PrV ; la muro havas orelojn PrV ; kiu trans muro aÅskultas, tiun la muro insultas PrV ; li mensogas tiel, ke la muroj krakas PrV ; alpremi iun al muro (devigi iun respondi aÅ decidi sen elturniÄo) PrV . masonaĵo, fasado, vandoflanko2 2.[mur.0o.metafora] Io simila al muro: alta muro de verdaĵo kaÅis de la rigardoj la palacon kaj Äardenon [15]; okcidente la delikataj sed nudaj deklivoj de Libiaj montoj, oriente krutaj kaj fenditaj arabiaj Åtonegoj estas muroj de Äi tiu koridoro, sur kies fundo fluas Nilo [16]; neÄtavoloj lavange tondris trans fendriÄajn montmurojn [17]; forkurante en unu direkto [ili] renkontadis neatendite novan flammuron de la kontraÅa flanko [18]; piede de la klifeca rokmuro [19]; sur la muroj de la groto ili Äizis belajn Äasbildojn per tajlita fajroÅtono [20]; la knabo nun aÅdis voÄon malantaÅ la libromuro [21]; sur filmmuroj (vd ekranego) eblis spekti la matÄojn [22]. baro, digo, masivo, parieto 3.[mur.0o.FIG] (figure) Malfacile transirebla baro, apenaÅ forigebla malhelpaĵo, kontraÅstaro: seninterrompa muro da malamikoj, enviantoj kaj malkleruloj [23]; [li] unuigis ambaÅ kaj rompis la intermuron de disigo [24]; la maksimuma rapideco de la falo atingis 1342 km/h, tiel ke Baumgartner trarompis la sonmuron (1062 km/h) [25]. 1. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Levidoj 25:302. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Readmono 3:53. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Josuo 2:154. Stellan Engholm: Vivo vokas, I.5. Ferenc Szilágyi: Koko Krias Jam!, I6. Henri Heine: La Rabeno de BaÄ¥araÄ¥, Äapitro II7. Stellan Engholm: Infanoj en Torento, dua libro en la Torento-trilogio, Unua Parto8. H. A. Luyken: Pro IÅtar, Äapitro XIV9. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Äapitro XXI10. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Äapitro XXIV11. Sándor Szathmári: VojaÄo al Kazohinio, Sesa Äapitro12. Monato, Roland Rotsaert: Kosovo: VojaÄimpresoj, somero 200013. Monato, Garbhan Macaoidh: KontraÅ Bush, ne kontraÅ Usono, 200414. Monato, Saliko: El fervoja pasinteco finnlanda, 201215. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Äaptiro IV16. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, AntaÅparolo17. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La SenÄesa Rakonto, La Maljunulo de la Migranta Monto18. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Äapitro XLIV19. Johán Valano: Äu li venis trakosme?, 2420. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, Kain kaj Abel21. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La SenÄesa Rakonto, La SenÄesa Rakonto22. Monato, Evgeni Georgiev: Hispanio venkis, gastigantoj seniluziigis, 200823. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto24. La Nova Testamento, Efesanoj 2:1425. Monato, Evgeni Georgiev: Salto el stratosfero, 2013 afrikanse: muur albane: mur amhare: ááµáá³ angle: wall rok~o: rock wall. arabe: جدار armene: ÕºÕ¡Õ¿ azerbajÄane: divar beloruse: ÑÑÑÑна, мÑÑ bengale: পà§à¦°à¦¾à¦à§à¦° birme: áá¶áᶠbosne: zid ÄeÄ¥e: stÄna, zeÄ Äine: å£ [bì] dane: væg estone: seina eÅske: horma filipine: pader france: mur vivon privatan kaÅu la ~oj: pour vivre heureux vivons cachés. alpremi iun al ~o: mettre quelqu'un au pied du mur. galege: parede germane: Mauer, Wand alpremi iun al ~o: jemanden festnageln. rok~o: Felswand. guÄarate: દિવાલ haitie: miray haÅse: bango hebree: ×××× hinde: दà¥à¤µà¤¾à¤° hispane: muro, pared hungare: fal igbe: mgbidi indonezie: dinding, tembok rok~o: dinding batu. irlande: balla islande: vegg itale: muro japane: å£ [ãã¹] jave: tembok jide: ×××Ö·× × jorube: odi kanare: à²à³à²¡à³à²¯ kartvele: áááááá¡ katalune: paret, mur kazaÄ¥e: ÒабÑÑÒа kimre: wal kirgize: дÑбал kmere: ááááá¶áá koree: ë²½ korsike: parete kose: udonga kroate: zid kurde: dîwar latine: murum latve: siena laÅe: àºà»àº²à»àºàº litove: sienos makedone: Ñид malagase: rindrina malaje: dinding malajalame: à´àµà´µà´°àµ malte: ħajt maorie: taiepa marate: à¤à¤¿à¤à¤¤ monge: phab ntsa mongole: Ñ Ð°Ð½Ñн nederlande: muur alpremi iun al ~o: iem. tegen de muur zetten. nepale: परà¥à¤à¤¾à¤² njanÄe: khoma okcidentfrise: muorre panÄabe: à¨à©°à¨§ paÅtue: دÛÙا٠pole: Åciana, mur portugale: muro, parede ruande: urukuta rumane: zid ruse: ÑÑена samoe: pá sinde: Úت sinhale: à·à·à¶½à· skotgaele: bhalla slovake: stena slovene: stena somale: derbiga Åone: rusvingo sote: lerako sunde: dingding svahile: ukuta svede: vägg taÄike: Ð´ÐµÐ²Ð¾Ñ taje: à¸à¸à¸±à¸ tamile: à®à¯à®µà®°à¯ tatare: Ð´Ð¸Ð²Ð°Ñ telugue: à°à±à°¡ tibete: རྩིà½à¼à½à¼ ukraine: ÑÑÑна urdue: دÛÙار uzbeke: devor vjetname: tÆ°á»ng zulue: udonga murego JED serÄi 'murego' [mur.0ego] Granda, fortika muro por Åirmo kontraÅ naturaj aÅ homaj danÄeroj: la muregoj de Jerusalem [26]; vico super vico [â¦] atakis la deklivojn, premis sin al la kastela murego [27]. remparo 26. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. ReÄoj 3:127. Henryk Sienkiewicz, trad. Lidia Zamenhof: Quo Vadis, Äapitro II beloruse: мÑÑ, ÑÑÑадÑлÑÐ½Ñ Ð²Ð°Ð» ÄeÄ¥e: hradba Äine: å [chéng], åå¢ [chéngqiáng], åç [chéngqiáng] france: muraille germane: Befestigungsmauer hispane: muralla hungare: várfal itale: mura, muraglia japane: åå£ [ãããã¸ã] katalune: muralla nederlande: ommuring, vestingmuur pole: mur obronny, waÅ ochronny portugale: muralha rumane: zid de apÄrare, baraj ruse: кÑепоÑÑÐ½Ð°Ñ ÑÑена, гоÑодÑÐºÐ°Ñ ÑÑена slovake: hradba svede: mur ukraine: мÑÑ, ÑоÑÑеÑна ÑÑÑна, мÑÑÑка ÑÑÑна *mureto serÄi 'mureto' [mur.0eto] 1.[mur.0eto.vando] Vando: sur la muretoj, kiuj estis inter la listeloj, estis leonoj, bovoj, kaj keruboj [28]; Josefino aÅdis tra la mureto la voÄon koleriÄantan de la juna Amerikanino [29]; ili estis starantaj en fumejo, apoginte sin kontraÅ la mureto, kaj Ivagin klarigis al la germano laboron de la murgazeta redakcio Metrop . 2. [Mankas mrk por aldoni tradukojn] Malalta muro, ofte uzata kiel limo de Äardeno, kampo aÅ paÅtejo: [Åi] iris al la ludeja mureto por tie sidi kun li [30]; ni sidiÄis Äe iu mureto kaj flaris cipresan odoron de Mediteraneo [31]; li eÄ sukcesis rektigi sin, kvankam ne sen apogo je la mureto apud la rulÅtuparo [32]. krenelo, parapeto1 28. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, I. ReÄoj 7:2929. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, Äapitro Deksepa30. Johán Valano: Äu li venis trakosme?, 631. Spomenka Å timec: Ombro sur interna pejzaÄo, Ombro sur interna pejzaÄo32. Monato, Lode Van de Velde: Trancporto, 2010 angle: 2. (low) stone wall beloruse: 2. ÑÑÑенка Äine: å¤ [pÃ], å ³ [méi] france: 2. muret germane: 1. Wand 2. Mäuerchen pole: 2. murek rumane: 2. perete ukraine: 2. ÑÑÑнка, невиÑока ÑÑÑна ÄirkaÅmuroserÄi 'ĉirkaŭmuro' [mur.cxirkaux0o] ÄirkaÅanta muro: [la hom-amaso] puÅante unu alian nevole piedpremis liajn herbejojn, rompis liajn arbojn, eÄ difektis la ÄirkaÅmuron [de lia domo] [33]. 33. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Äap. 18 beloruse: агаÑоджа france: mur d'enceinte germane: Einfassung hispane: cerca, cerco, cercado, tapia itale: mura, cinta muraria, muro di cinta nederlande: ringmuur pole: ogrodzenie rumane: gard Granda MuroserÄi 'Granda Muro' [mur.granda0o] Pli ol 6000 kilometrojn longa murego en la nordo de Äinujo, poparte komencita por defendo de pli sudaj landoj, interligita en la 3a jarcento a. K. kaj plue konstruata en la sekvaj epokoj: la Granda Muro [...] proksime de Pekino estas 7-8 metrojn alta, 6-7 metrojn dika kaj 5 metrojn larÄa Äe la supro [34] 34. Li Qiang, Zhang Meizhi, trad. Fan Yizhu, Xu Senrong: Enciklopedieto de Äinio, Äapitro âLa Granda Muroâ, p. 80a beloruse: ÐÑлÑÐºÑ ÐÑÑайÑÐºÑ ÐÑÑ Äine: ä¸éé¿å [wà nlÇchángchéng], è¬è£¡é·å [wà nlÇchángchéng], é·å [chángchéng], é¿å [chángchéng] france: la Grande Muraille (de Chine) germane: Chinesische Mauer hispane: la Gran muralla china indonezie: Tembok Besar Cina itale: grande muraglia cinese katalune: Gran Muralla nederlande: Chinese muur pole: Wielki Mur ChiÅski portugale: a Grande Muralha da China rumane: Marele Zid Chinezesc administraj notoj