^*Ä¥emi/o ^UV , ⁸kemi/o ^PV

^*Ä¥emio, kemio

serĉi 'ĥemio'

serĉi 'o'

[hxemi.0o]

[hxemi.0o.SCI]

Scienco studanta per analizo kaj sintezo la konsiston de la materiaj substancoj kaj la fenomenojn ĉe kiuj ŝanĝiĝas la interna strukturo de la korpoj: kiu okupas sin je ĥemio, estas ĥemiisto [1]; kvar israelanoj ricevis dum la lastaj 10 jaroj Nobel-premiojn pri ĥemio kaj ekonomiko [2]; ankaŭ kemio estas arabdevena vorto [3].

1. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 32
2. Josef Ŝemer: La juda ŝtato 60-jara, Monato, 2008/07, p. 10
3. Walter Klag: Arabaj vortoj en la germana kaj esperanta lingvoj, Monato, 2000/06, p. 15

angle:

chemistry

beloruse:

хімія

bulgare:

химия

ĉine:

化学 [huàxué]

finne:

kemia

france:

chimie

germane:

Chemie

hispane:

química

hungare:

kémia, vegytan

indonezie:

kimia

itale:

chimica

japane:

化学 [かがく]

katalune:

química

nederlande:

chemie, scheikunde

norvege:

kjemi

perse:

شیمی

pole:

chemia

portugale:

química (ciência)

ruse:

химия

slovake:

chémia

svede:

kemi

ukraine:

хімія

volapuke:

kiem

Ä¥emia, kemia

serĉi 'ĥemia'

serĉi 'a'

[hxemi.0a]

[hxemi.0a.SCI]

Rilata al ĥemio: ĥemia armilo, bombo; elpensaĵo, kiun oni nomos ĥemiaj alumetoj [4]; estus terura […] la ĥemia kuniĝo de la densigita vosto de la kometo kun la oksigeno de nia atmosfero ^FK ; multajn sanproblemojn ili povus solvi sen ĥemiaj kuraciloj [5]; enzimoj ebligas kaj regas la sennombrajn kemiajn reagojn kiuj estas necesaj por vivo [6].

4. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ŝtono de la saĝuloj
5. Laimius Stražnickas: Verdaj kuraciloj, Monato, 2002/10, p. 20
6. Steĉjo NORVELL: Vivo: Riboj, Monato, 2000/11, p. 16

angle:

chemical

beloruse:

хімічны

ĉine:

化学性 [huàxuéxìng]

finne:

kemiallinen

france:

chimique

germane:

chemisch

hispane:

químico

hungare:

kémiai

indonezie:

kimiawi

itale:

chimico (agg.)

nederlande:

chemisch, scheikundig

norvege:

kjemisk

perse:

شیمیایی

pole:

chemiczny

portugale:

químico (adj.)

ruse:

химический

svede:

kemisk

ukraine:

хімічний

volapuke:

kiemik

ĥemiaĵo, kemiaĵo

serĉi 'ĥemiaĵo'

serĉi 'aĵo'

[hxemi.0ajxo]

1.

[hxemi.0ajxo.substanco]

Ĥemia substanco, precipe ia uzata en ĥemiaj eksperimentoj aŭ analizoj: Milk elportis rakon de analizaj ĥemiaĵoj kaj la pulvorigilon [7]; Usono eĉ liveris la ĥemiajn kaj biologiajn armilojn, per kiuj Irako tiutempe povis batali [8]; multaj preferas kutimiĝi al la sendanĝeraj kuloj anstataŭ uzi kemiaĵojn [9].

2.

[hxemi.0ajxo.produkto]

Ĥemia produkto, varo produktita per ĥemiaj metodoj: pro agrokulturaj ĥemiaĵoj lampiroj malaperis, sed nun multaj vilaĝoj ilin kultivas por allogi turistojn [10]; maŝino kiu purigas paperon, forprenante la inkon […] per ĥemiaĵoj kaj varmo [11].

7. Ĝ. Vans: Trigamba Joĉjo
8. Monato, Gerrit Berveling: Usono inter Irano kaj Irako, 2003/04, p. 11
9. Saliko: Ĝojoj kaj ĝuoj de finna somero, Monato, 2000/12, p. 12
10. Hori Yasuo: Japanio: Ĉu ĝoja plorpluvo?, Monato, 2003/06, p. 12
11. Joel BROZOVSKY: Noticoj, Monato, 1993/10, p. 4

angle:

chemical

beloruse:

хімікат, хімікаліі, хімічнае рэчыва

ĉine:

化学品 [huàxuépǐn], 化学物质 [huàxuéwùzhì], 化学材料 [huàxuécáiliào], 化学试剂 [huàxuéshìjì]

finne:

kemikaali

france:

produit chimique, substance chimique

germane:

Chemikalie

hispane:

producto químico, substancia química

hungare:

vegyszer

itale:

prodotto chimico, sostanza chimica

japane:

化学製品 [かがくせいひん], 化学物質 [かがくぶっしつ], 農薬 [のうやく]

katalune:

producte químic

nederlande:

chemieproduct, chemicaliën (= ĥemiaĵoj)

norvege:

kjemikalie

perse:

مادهٔ شیمیایی

pole:

środek chemiczny 1. substancja chemiczna, środek chemiczny, chemikalia (l.mn.)

portugale:

produto químico

ruse:

1. Ñ…имикалий, реактив, химическое вещество 2. Ñ…имикат, химическое изделие, химический препарат

slovake:

chemikália

svede:

kemikalie

^*Ä¥emiisto, kemiisto

serĉi 'ĥemiisto'

serĉi 'isto'

[hxemi.0isto]

[hxemi.0isto.SCI]

Scienculo aŭ teĥnikisto pri ĥemio: viva ekzistaĵo ne povas esti kreita en la retorto de ĥemiisto ^EE ; la ĥemiisto Kunz konfirmas la supozojn de Boyl ^FK ; li ne estis ĥemiisto, astronomo, matematikisto ^VivZam ; kongreso de kemiistoj [12].

12. Monato, Nikolao Gudskov: La mondrevolucia verko finfine en Esperanto, 2009/10, p. 25

angle:

chemist

beloruse:

хімік

ĉine:

化学家 [huàxuéjiā], 化学者 [huàxuézhě], 女化学家 [nǚhuàxuéjiā]

france:

chimiste

germane:

Chemiker

hispane:

químico

indonezie:

kimiawan

itale:

chimico (sost.)

japane:

化学者 [かがくしゃ]

perse:

شیمی‌دان

pole:

chemik

ukraine:

хімік

elektroĥemio

serĉi 'elektroĥemio'

[hxemi.elektro0o]

[hxemi.elektro0o.SCI]

Branĉo de ĥemio, kiu pritraktas sistemojn kaj interfazajn limojn dum fluo de elektro tra ili: por elektroĥemio gravas la fakto, ke la surfaco de elektrodoj el la [vitra] grafito estas tre ĥemie imuna [13].

13. Vikipedio, Grafito

angle:

electrochemistry

beloruse:

электрахімія

ĉine:

电化学 [diànhuàxué], 磁化学 [cíhuàxué]

finne:

sähkökemia

france:

électrochimie

germane:

Elektrochemie

hispane:

electroquímica

hungare:

elektrokémia

indonezie:

elektrokimia

itale:

elettrochimica

nederlande:

elektrochemie

norvege:

elektrokjemi

perse:

برقاشیمی، الکتروشیمی

pole:

elektrochemia

portugale:

eletroquímica

ruse:

электрохимия

elektroĥemia, elektrokemia

serĉi 'elektroĥemia'

serĉi 'elektroa'

[hxemi.elektro0a]

[hxemi.elektro0a.SCI]

Rilata al ĥemia transformado de substancoj per elektra fluo: per elektrokemia procedo la emisiado realiĝas ĉe ordinara temperaturo [14].

14. -, trad. J. Palu: Kion kapablas elektrono?, Homo kaj Kosmo, numero 1976/1-1, p. 7a-8a

angle:

electrochemical

beloruse:

электрахімічны

finne:

sähkökemiallinen

france:

électrochimique

germane:

elektrochemisch

hispane:

electroquímico

hungare:

elektrokémiai

itale:

elettrochimico (agg.)

japane:

電気化学の [でんきかがくの]

nederlande:

elektrochemisch

norvege:

elektrokjemisk

pole:

elektrochemiczny

ruse:

электрохимический

imunoĥemio

serĉi 'imunoĥemio'

[hxemi.imuno0o]

[hxemi.imuno0o.SCI]

Scienco pri la ĥemiaj strukturo kaj ecoj de la antikorpoj kaj antigenoj, kaj pri ilia interagado: li interesiĝis pri imunologio, kiam ankoraŭ junis tiu ĉi fako, kaj li akiris sciojn pri ĥemio kaj imunoĥemio [15].

15. S. Norvell: Profeto sen honoro, Monato, 2003/01, p. 12

angle:

immunochemistry

beloruse:

імунахімія

finne:

immunokemia

france:

immunochimie

germane:

Immunchemie

hispane:

inmunología

itale:

immunologia

nederlande:

immunochemie

norvege:

immunokjemi

pole:

immunolgia

ruse:

иммунохимия

neorganika Ä¥emio⁹

serĉi 'neorganika ĥemio'

[hxemi.neorganika0o]

[hxemi.neorganika0o.KEM]

Parto de ĥemio kiu studas neorganikaĵojn: ĉi tiuj estaĵoj […] konsistas […] el fero, oro kaj ankaŭ el multspecaj metaloj kaj mineraloj, inter ili ankaŭ el tiaj, kiujn ne konas nia neorganika ĥemio [16].

16. F. Karinthy, trad. L. Totsche: Vojaĝo al Faremido, 1933

beloruse:

неарганічная хімія

ĉine:

无机化学 [wújīhuàxué]

france:

chimie inorganique

germane:

anorganische Chemie

hispane:

química inorgánica

indonezie:

kimia anorganik

organika Ä¥emio⁹

serĉi 'organika ĥemio'

[hxemi.organika0o]

[hxemi.organika0o.KEM]

Parto de ĥemio kiu studas organikaĵojn, tio estas precipe substancojn kun karbona aŭ hidrogena bazo: organika ĥemio enhavas ege pli multe da kombinaĵoj ol neorganika ĥemio [17].

17. Z. Pluhař: Sistema Ĥemia Nomenklaturo en Esperanto, 2011

beloruse:

арганічная хімія

ĉine:

有机化学 [yǒujīhuàxué]

france:

chimie organique

germane:

organische Chemie

hispane:

química orgánica

indonezie:

kimia organik

petrolĥemio

serĉi 'petrolĥemio'

[hxemi.petrol0o]

[hxemi.petrol0o.SCI]

Branĉo de ĥemio studanta konsiston kaj ĥemiajn ecojn de nafto, petroloj kaj natura gaso (gasaj hidrokarbonaĵoj).

angle:

petrochemistry

beloruse:

нафтахімія

ĉine:

石油化工 [shíyóuhuàgōng], 石油化学 [shíyóuhuàxué], 石油化学工业 [shíyóuhuàxuégōngyè]

finne:

petrokemia

france:

pétrochimie

germane:

Petrochemie

hispane:

petroquímica

indonezie:

petrokimia

itale:

petrolchimica

nederlande:

petrochemie

norvege:

petrokjemi

perse:

پتروشیمی

ruse:

нефтехимия