2formal/a JED formalaserÄi 'formala' [formal.0a] [formal.0a.KOMUNE] Akurate konforma al konataj reguloj. a)[formal.0a.lauxkutima] LaÅkutima, laÅregula, laÅleÄa; konforma al konveneco, al dececo: li plenumis Äiujn formalajn detalojn de la edziÄa ceremonio. konvencia, regula1 b)[formal.0a.ceremonia] Farita laÅ ceremonia, oficiala formo: La tagordo de la InaÅgura Kunsido konsistas el formala malfermo de la kongreso EeP ; li sin turnis ne al popoloj, sed al la formalaj reprezentantoj de tiuj popoloj â al diplomatoj Zam ; administraj komplikaĵoj, formalaj kunsidoj kaj kunvenoj [â¦] nur Äenus la efikecon EeP . c)[formal.0a.eksplicita] Plenprecize esprimita, plenforma, en preciza formo jura aÅ matematika: eble, se vi eligus formalan akuzon, mi konfesus ChB ; [li] ĵus elmetis formalan plendon al la polico pri tio, ke oni Åtelis Äe li kofron ChV . d)[formal.0a.malesenca] Rilata al la formo, sed ne al la esenco de la afero, laÅforma, priforma: la rilatoj inter ili [estas] nur eksteraj, formalaj kaj maloftaj Ret ; tia formala koncepto [â¦] neniel kontentigas la postulojn de retoriko Ret ; oni instruis [â¦] dialektikon (fakte formalan logikon) kaj retorikon Ret ; el formala vidpunkto tiu Äefkonkludo prefere apartenas al la fino Ret ; la stilo de liaj verkoj elstaras per la atingita formala fajneco dankâ al pacienca laboro de fajlado EeP ; la Äenevanoj plu persistis kaj serÄis formalajn erarojn en la proceduro EeP ; Post nur formala marÄando Åi aÄetis min por rajdigi sian sepjaran filon [1]; la tempo, kiam la nacio iel povis esti reale sendependa kaj ne nur formale kiel hodiaÅ [2]; formala logiko. malviva litero Rim.: La difino de PV supozeble estas paÅsita el iu franca vortaro, kaj atribuas al formala1.c la specife francan kromsencon nepra, kategoria. Tiu kromsenco ne estas internacia (Äi malestas en la lingvoj lingvoj angla, germana, rusa), tial la (neatribuitajn) ekzemplojn el PV kaj PIV: âformala ordono, devo, voloâ; âoni deziras formale vian opinionâ ordinaraj esperantistoj ne komprenas (kio estas âformala voloâ?) aÅ miskomprenas laÅ formala1.d. Realaj uzoj tiusencaj maloftegas kaj evitindas; jen ekzemplo el la plumo de L. Beaufront: Lia (de Ido) formala volo (t.e. nepra klare esprimita volo), konita de la sekretarioj de la Delegitaro, estis, ke tiun laboron oni prezentu kiel projekton pri reformoj por Esperanto [3]. [Sergio Pokrovskij] 1. Jean RIBILLARD: PreÄo de Mâsaud, La nica literatura revuo, 1:62. Lanti: Naciismo, SAT: Lepsiko, 1930. Äap. III.3. Deklaro de Ido, En: Leteroj de L.-L. Zamenhof â aliulaj partoj. Letero â 392. angle: formal beloruse: ÑаÑмалÑÐ½Ñ ÄeÄ¥e: formalitnÃ, formalitový Äine: å½¢å¼ä¸ [xÃngshìshà ng] france: catégorique, conventionnel (formel), explicite, exprès, formel (exprès, conventionnel) germane: 1.a gewöhnlich, vorgeschrieben, konventionell 1.b formell, förmlich 1.c förmlich, offiziell 1.d formal, offiziell, nach Vorschrift, vorschriftsmäÃig, vorschriftsgemäà hispane: formal hungare: formális, rendes, szokásos, hivatalos japane: å¤å½¢ç㪠[ããããã¦ããª], å½¢å¼ä¸ã® [ãããããããã®], æ£å¼ã® [ããããã®], æ£è¦ã® [ãããã®], å礼ç㪠[ãããã¦ããª], æ確㪠[ãããããª], æè¨ããã [ããããããã] nederlande: formeel pole: formalny portugale: formal ruse: ÑоÑмалÑнÑй slovake: formálny tibete: ལུà½à½¦à¼à½¦à¾²à½¼à½£à¼à½£à¾à½¢à¼ tokipone: sewi ukraine: ÑоÑмалÑний, ÑоÑмений, зÑоблений за ÑоÑÐ¼Ð¾Ñ formalaĵoserÄi 'formalaĵo' [formal.0ajxo] [formal.0ajxo.KOMUNE] Precize difinita maniero, formo, laÅ kiu oni devas agi por obei la kutimon, regulon, leÄon: mia samlandano plenumis Äiujn formalaĵojn, kaj mi kun la doktoro eniris FdO ; la elekto estis nur tute senvalora formalaĵo [4]; pagpromeson ni skribu, â tiaj formalaĵoj ne estas bezonataj HsT ; la glora Äefpastro de Äi tiu templo, Herhor, alvokis vin, por ke vi [â¦] rifuzu aÅ donu al li la rajton de l' enterigo... tio estis nur formalaĵo, tiel antikva, kiel la egiptaj dinastioj [5]; la kanceliero traserÄis la meblojn nur por formalaĵo, Äar li bone sciis, ke ne tie la reÄino kaÅis la gravan leteron IKr . 4. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaÅ la Sesa Kongreso Esperantista en Washington en la 15a de aÅgusto 19105. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Äapitro IX angle: formality beloruse: ÑаÑмалÑнаÑÑÑÑ Äine: æ£å¼æµç¨ [zhèngshìliúchéng], 礼仪 [lÇyÃ], ææ¯ç»è [jìshùxìjié], ä¸é¨çäºé¡¹ [zhuÄnméndeshìxià ng], ä¸é¨æ§ [zhuÄnménxìng], 礼è [lÇjié], æçº [shÇuxù] france: formalité germane: Formalität, Formsache hispane: formalidad hungare: formalitás, külsÅség, formaság japane: æ§å¼ [ãããã], æ£å¼ãªæç¶ã [ãããããªã¦ã¤ã¥ã], å½¢å¼çè¡çº [ããããã¦ãããã], å礼 [ããã] nederlande: formaliteit pole: formalnoÅÄ, formy obyczajowe, savoir vivre, dobre maniery dobre maniery portugale: formalidade ruse: ÑоÑмалÑноÑÑÑ ukraine: ÑоÑмалÑнÑÑÑÑ formalemaserÄi 'formalema' [formal.0emo] [formal.0emo.lauxkutima] Emo agi formale1.a: la elektita socia, familia kaj intelekta medio, kie kontraÅ la eksmoda formalemo de la gepatroj militas la abrupta neformalo de la gejunuloj [6]. 6. Katelina Halo: Novaj libroj â âMaigret hezitasâ, La Brita Esperantisto, 1999:09/08. ruse: ÑклонноÑÑÑ Ðº ÑоÑмалÑноÑÑÑм ÑеÑемонноÑÑÑ formaligiserÄi 'formaligi' [formal.0igi] 1.[formal.0igi.KOMUNE] Prezenti ion (planon, projekton, ideon, aranÄon ktp) formale1.a, laÅregule: Äentileco estas grava elemento de la Äina kulturo, ofte Äi estas formaligita Esperanto ; La ÅanÄo formaligos kaj pliefikigos tion, kion niaj estraranoj, CO-stabanoj kaj aliaj kunlaborantoj efektive faras jam de jardekoj Esperanto . Rim.: Pro nalcilingva influo âformaligiâ ofte estas uzata en la senco, kiun pli konvene esprimus âoficialigiâ. [Sergio Pokrovskij] 2.[formal.0igi.MAT] Esprimi ion (nocion, aserton, pruvon) en terminoj de formala sistemo: La ĵus aludita distribuo de /n/-alofonoj efektive ekzemplus la signaladon de morfemlimoj per specialaj alofonoj â kiun iuj volus formaligi en la teorio per rekono de âjuntoâ /+/ LAE ; âMetrikoâ estas matematika formaligo de la nocio âdistancoâ [7]. 7. Marc Bavant: Matematika vortaro kaj oklingva leksikono, Prago: Kava-Pech, 2003. â 767, p. 87. formalismoserÄi 'formalismo' [formal.0ismo] 1.[formal.0ismo.KOMUNE] Formalemo, tro pedanta atento kaj obeo al la formalaĵoj: [Åi] per la lingvo de la societa formalismo esprimis sian bedaÅron KKr ; formalismo, burokratismo, senrimedismo, samgrupismo fermas horizontale la universalecon de UEA BonaLingvo ; Hans Kelsen, Äefteoriulo de la jura formalismo [â¦] suverene elblovetis: âmi estas juristo, ne moralistoâ [8]. 2.[formal.0ismo.regularo] formala regularo: formalismo de voÄdono [9]. 3.[formal.0ismo.MAT] Skolo en la filozofio de matematiko, celanta solvi la problemojn de la fundamentoj de matematiko per studo de formalaj sistemoj: la evidentigo de multnombraj paradoksoj esence propraj al la aro-teorio, kondukis al la disvolviÄo de la formalismo (Hilbert, Bourbaki) ÄirkaÅ la 1930aj jaroj [10]. 8. Monato, Filippo Franceschi: Mussolini, Hitler, Stalin kaj Bush, 20069. La Ondo de Esperanto, 2003, â 8-9 (106-107)10. Christian Rivière: Matematika rezonado angle: formalism beloruse: ÑаÑмалÑзм ÄeÄ¥e: formalizmus france: formalisme germane: Formalismus hispane: formalismo hungare: formalizmus japane: å½¢å¼ä¸»ç¾© [ãããããã ã] nederlande: formalisme pole: formalizm portugale: formalismo ruse: ÑоÑмализм slovake: formalizmus ukraine: ÑоÑмалÑзм malformalaserÄi 'malformala' [formal.mal0a] [formal.mal0a.KOMUNE] neformala1 Lokuloj kreis malformalan renkontiÄcentron, por babili kaj piedpilkumi kun ili (kun la migrantoj), kaj protestis kontraÅ ilia forsendado Kon11 ; Aldone estis traktataj la roloj de la malformala kaj neformala edukado kiel Ålosilaj por la lingvo-lernado kaj egalaj ebloj por lerni lingvojn samrajte por malavantaÄitaj personoj Kon11 . beloruse: неÑаÑмалÑнÑ, волÑÐ½Ñ Äine: æ²æå½¢ç [méiyÇuxÃngzhuà ng], æ å®å½¢ [wúdìngxÃng], éæ£å¼ [fÄizhèngshì] france: décontracté, informel, négligé germane: informell, formlos, unmittelbar japane: ç¥å¼ã® [ãããããã®], å½¢å¼å¼µããªã [ããããã¯ããªã] tibete: ལུà½à½¦à¼à½à½¦à¾à½´à½à¼à½à½²à¼à½à½à½¼à½¦à¼à½à¼ neformalaserÄi 'neformala' [formal.ne0a] 1.[formal.ne0a.libera] Ne Äenata de formalaj1.b reguloj, libera1.a: poste okazis neformala festo kaj balo; kunsidoj formalaj kaj neformalaj Kon11 ; mi povis uzi Esperanton kun aliaj homoj en neformala etoso Kon11 . 2.[formal.ne0a.neordinara] Ne la kutima, oficiala, formalaj1.a: neformala edukado Kon11 . beloruse: неÑаÑмалÑнÑ, волÑÐ½Ñ Äine: æ²æå½¢ç [méiyÇuxÃngzhuà ng], æ å®å½¢ [wúdìngxÃng], éæ£å¼ [fÄizhèngshì] france: décontracté, informel, négligé germane: informell, formlos, unmittelbar japane: ç¥å¼ã® [ãããããã®], å½¢å¼å¼µããªã [ããããã¯ããªã] tibete: ལུà½à½¦à¼à½à½¦à¾à½´à½à¼à½à½²à¼à½à½à½¼à½¦à¼à½à¼ formala sistemoserÄi 'formala sistemo' [formal.0asistemo] [formal.0asistemo.MAT] Sistemo el signoÄenoj (formala lingvo) kaj inferencaj reguloj, uzata en logiko, matematiko, komputado kaj lingvoscienco. angle: formal system ruse: ÑоÑмалÑÐ½Ð°Ñ ÑиÑÑема administraj notoj pri ~a 1.d: Indus enkonduki âlaÅ/formaâ kaj âpri/formaâ uzataj en la difino. [MB] ~a sistemo: Mankas dua fontindiko. ~a sistemo: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.