^*toler/i

(tr)

1.

Ne kontraŭstari al io, kion oni ne aprobas aŭ kio malplaĉas, ĝenas aŭ suferigas, kvankam oni kapablas malhelpi ĝin: toleru, ke mi parolu [1]; mi ne povas toleri, ke vi diras tiajn malsaĝaĵojn; ne malamiko min ja insultas ‐ mi tion tolerus [2]; ĉion toleras, ĉion kredas, ĉion esperas, ĉion eltenas [3]; vi afable toleras malsaĝulojn, estante mem saĝaj [4]; [li] ne plu povis toleri viajn malbonajn agojn [5]; nur diino povis pacience toleri ŝiajn kapricojn [6]; kun tia homo oni ne tolerus kunvivi eĉ nur unu semajnon; li ne toleras eĉ muŝon sur la muro ^PrV ; tempo toleras, sed vero aperas ^PrV ; instruitaj personoj jam ofte toleras, se ne respektas, la malsamajn kredojn de aliaj inteligentuloj ^VivZam ; la spicisto ekkoleras, / tiajn ŝercojn ne toleras [7]; (figure) tiu regulo ne toleras esceptojn. lasi, permesi, suferi²

2.

Elteni, elporti², ne ricevi difekton de maloportuna kondiĉo: la plej taŭga estas karpeno, kiu toleras sekecon kaj humidecon [8]; inter la animaloj amebo havas la plej altan rekordon de tolerebla temperaturo (59°C) [9]; la problemon ja povus solvi koncerna direktivo de Vatikano, kiu permesas al pastroj, kiuj ne toleras alkoholon, nur leki la vinon aŭ uzi vinbersukon [10].

Kapablo, volo toleri; karaktero tolerema: al la papero ne mankas tolero ^PrV ; la senco de la demokratio estas inter alie tolero kaj akcepto de multflankaj opinioj [11]; maltolero, perforto kontraŭ disidentoj ^Monato .

Povanta esti tolerata: tolerebla eraro; kutimo tolerebla, kvankam ne laŭdinda; en la unua jaro lia aspekto estis ankoraŭ tolerebla, sed en la dua li jam similis monstron [12]; mia laborado donas rimedojn por la vivo al mia patrino kaj garantias ian tolereblan estontecon al miaj fratoj ^Marta ; tolerebla estas nur la vino en ĉi tiu damnita lando [13].

Inklina toleri: li estas tolerema al la diversaj opinioj; esti afabla al ĉiuj, instruema, tolerema [14]; neniu tolerema homo permesus al si publike insulti la anojn de alia religio [15]; kun ĉia humileco kaj mildeco, kun toleremeco, paciencante unu al alia en amo [16]; la kiso kompensu viajn fidelan atendon kaj sinceran toleremon [17].

Nenormale forta reago de organismo kontraŭ medikamento aŭ nutraĵo: ĉi tiu infano suferas je netolero de laktaĵoj; ili ne povas digesti la lakton (laktozon), ili havas la malsanon de netolero de lakto [18]; homoj kiuj suferas je celiakio (parollingve: netolero je gluteno) ne toleras certan frakcion de glutenoj, la gliadinoj kaj devas sekvi tutvivan senglutenan dieton [19]. malakcepti²

Kiun oni ne povas toleri: netolerebla kulposento [20]; netolerebla odoraĉo [21]; tranĉilo […] liberigos min de tiu ĉi netolerebla vivo [22].

Ne facile toleranta ĝenon, incitaĵon, malagrablaĵon: ni devas esti toleremaj al bono kaj netoleremaj al malbono [23]; klaĉaĵo kaj ĉikanaĵo, netoleremaj kaj persiste subtenataj asertoj, kiuj ne valoris eĉ putran haringon [24]; sovaĝaj, brutalaj, maltoleremaj [25]; [ili] en la 16a jarcento bruligis Serveton sur la ŝtiparo de maltoleremo [26].