^*tim/i

(tr)

1.

Senti malagrablan senton, kaŭzatan de efektiva aŭ imaga minacanta danĝero aŭ malbono, kiun oni deziras eviti: timi la doloron; ili sentas sin malfortaj kaj timas la […] morton [1]; mi timis la koleron kaj furiozon [2]; vi ja ne timas la maron [3]; timante la mokojn de la malsaĝa kaj nepensanta amaso ^EE ; timi la patron, la ŝtelistojn; timu Dion [4]; korniko vundita propran voston timas ^PrV ; dormus leporo, se ĝi ĉason ne timus ^PrV ; li timis konfesi tion eĉ al si mem [5]; li diris: ŝi estas mia fratino, ĉar li timis diri: mia edzino, por ke la homoj de la loko ne mortigu lin pro Rebeka, ĉar ŝi estis belaspekta [6]; la plimulto timis entrepreni informiĝan vojaĝon [7]; ne timu servi al la Ĥaldeoj [8]; malriĉulo rabiston ne timas ^PrV ; mi timas, ke mi povus fari ian publikan maljustaĵon al tiu aŭ alia persono [9]; ili ne timis, ke la mondo kulpigos ilin [10]; la esprimo „estu timata“ estas uzita tute bone kaj regule [11].

2.

Antaŭtimi: li timas senkonsolan maljunecon kaj eble eĉ ribelon, fruan morton ^Ifigenio ; timi pri sia vivo, havaĵo; vane vi timas, ke ni volas enkonduki novan ortografion [12]; kiu bone agas, timi ne bezonas ^PrV ; mi timas, ke pluvos morgaŭ, ke li ne venos; ĉu ni devas timi, ke […] nia tuta laborado fariĝos vana [13]? mi timas, ĉu post [tiel belaj promesoj] vi ne kaŝas malpli sukcesajn rezultatojn [14]; mi timas, ke via indigno diktus al vi tro akrajn vortojn [15]; ne ekzistas eĉ la plej malgranda kaŭzo por timi, ke aperus ia nova lingvo, kiu elpuŝus Esperanton ^EE ;. pesimisto, nigrevidulo

Sento de tiu, kiu timas: li paliĝis de timo kaj poste li ruĝiĝis de honto [16]; maltrankviliĝi de timo [17]; timo pro io; pro timo al li la gardistoj tremis [18]; timo antaŭ sia frato [19]; timo antaŭ Dio [20]; oni estis en granda timo pri ili [21]; komenco de saĝeco estas timo antaŭ la Eternulo[22]; [la] virtuloj estas sentimaj [23].

Forta timo: Nepriskribebla timego atakis min, sed ĝi ankaŭ enverŝis en min novan vivon, kiun mi jam delonge ne sentis en mi [24]; Ŝin portis efektive kaj preskaŭ levis super la teron doloro kaj timego ^Marta .

teruro¹

1.

Timema: antaŭ tima okulo potenciĝas eĉ kulo ^PrV ; tima klientino [25]; tima dubo ^Hamlet .

2.

Esprimanta timon: tima mieno [26]; tima zorgo ^Marta .

Inklina al timo: kiu estas timema kaj senkuraĝa, tiu iru kaj revenu al sia domo [27]; timema antilopo [28]; ĝi fariĝis timema kaj hontema kaj kaŝis la kapon sub la flugiloj [29]; tiu timema knabino rigardis min, kaŝita inter la arbetoj [30]; kun la plej timema modesteco [31].

Tia, ke ĝi kaŭzas timon: en ĉiu sonĝo li havis la timigan imagon, ke unu aŭ la alia el tiuj grandvaloraĵoj perdiĝis [32]; kiam la avino […] vokis ilin, […] la voko neniam estis akra aŭ timiga [33]; ĉarma estis la voĉo, malĝojaj la vortoj, nekompreneblaj sed timigaj [34]. embarasa¹, horora, stranga

(tr)

Kaŭzi al iu timon: pelu ilin per Via ventego, kaj per Via fulmotondro ilin timigu [35]; la popolo min timigis [36]; lin timigis la glavo [37]; terurite kaj timigite, ili supozis, ke ili vidas spiriton [38]. teruriminaci

Kapabla malutili, danĝera, kiun oni ne spitu: kiel timindaj estas Viaj faroj! pro Via granda forto kaŝiĝas antaŭ Vi Viaj malamikoj [39]; kiel timinda estas ĉi tiu loko [40]!

Io, kio ŝajnas timinda, minaca: ne ektimu tiujn imagajn timindaĵojn [41].

Tiu, kiu facile timas; poltrono: timulo timas eĉ sian propran ombron [42]; kontraŭ muŝoj bravulo, kontraŭ homoj timulo ^PrV ; la konscienco faras nin timuloj [43]; mi, certege, nur estus timulo kaj netaŭgulo, se mi vin kontentigadus je ĉio, kion vi volas ^FK .

(tr)

Antaŭvidi eventualan malbonaĵon, bedaŭrindaĵon: tio, kion antaŭtimis Ivano, realiĝis: lia aspekto ekscitis skandalan interesiĝon [44]; la gazetaro ne perdis tiom da aĉetantoj, kiom la eldonistoj antaŭtimis [45]. timi ²esperi

Timo pro io okazonta: ne praviĝis la antaŭtimo de la prokuratoro pri eventuala tumulto dum la ekzekuto [46]; ĝi havis la saman antaŭtimon kiel tiam, kiam ĝi estis […] ekzamenota de sinjoroj la urbaj delegitoj [47].

Subite timi pro nova, aperanta danĝero: se elpaŝos kontraŭ min armeo, mia koro ne ektimos [48]; la garnizonanoj kaj la vagatakistoj ankaŭ ektimis, [kiam] la tero ektremis [49]; ŝi videble forte ektimis, sed nur unu momenton [50]; [ĝi] pro granda ĝojo tiel ektimis, ke ĝi tute ne sciis, kion ĝi devas pensi [51]; li ekaŭdis bruan tonon, kiu povis ektimigi la koron eĉ de plej kuraĝa viro [52].

(tr)

Malproksimigi kaŭzante timon: brutaroj tie paŝtiĝos, kaj neniu ilin fortimigos [53]; li […] fortimigis la lupon per fortega „tju!“ [54]; ŝi fortimigos la kolektistojn per sia lango [55].

(tr)

Fari malatentante danĝeron: li maltimis nin insulti; ne tial, ke ili maltimus morti, sed tial, ke ili kuraĝis ne vivi per la kosto de honto [56].

Ĉiariske sentima, malatentanta danĝeron: maltimaj kavaliroj sur spiregantaj ĉevaloj [57]; ĉu li ne estas tiu, kiun oni celas mortigi? kaj jen li parolas maltime, kaj ili diras al li nenion [58]; la plej simplaj opiniesprimoj de la jura konsilisto siaflanke ŝajnis al li tro maltimaj kaj tro malpiaj [59]. aŭdacaaroganta, brava, entreprenema, kuraĝa, riskema

Timo, kiun oni antaŭsentas en kuliso kaj sentas dum prezentado antaŭ publiko: Yuanyuan tiumomente tute ne havis kulistimon, ŝi tre bone rolis [60]; aktoro […] malgraŭ multjara sursceneja sperto ĉiun fojon spertas kulistimon [61].

Timo: kiam homo pensas ne nur pri si mem, ankaŭ la timosento estas malpli granda [62]; la granda korvonigra haramaso, kiun mi vidis, plenigis min per timosento [63].

Objekto aranĝita tiel, ke per formo, brilo, bruo aŭ movo ĝi timigas birdojn for de kultivaĵoj: birdotimigilo sur la erikejo [64]; pri tiaj birdtimigiloj ĉiuj ridis! [65]. ĉifonfiguro