^*putr/i

(ntr)

1.

Pri organika substanco: malkomponiĝi, disfali: mia haŭto krevis kaj putras [1]; [la] fiŝoj putras pro senakveco [2]; putri kun ĉiuj malriĉuloj el la kvartalo en malbela tombejo [3]; la grizaj lignaj krucoj kliniĝis kaj putras sub siaj tegmentoj [4]; en ŝlimo, kie putras algoj […] kuŝas senmovaj aligatoroj ^Metrop ; la popolo kapturniĝis kaj ŝanceliĝadis pro malsato, la manĝaĵoj kunamasigite putris en la Nutra kaj Vivdona Oficejo [5]; (figure) en la malliberejo […] putri ĝis oni trumpetos la tagon de lasta juĝo [6]; (figure) putrado de fiŝo komenciĝas de l' kapo (altranguloj plej facile koruptiĝas) ^PrV . eroziiĝi, gangreni, ŝimi, velki

2.

(figure) Morale putri, morale difektiĝi, dekadenci, degeneri: estas io putrinta en la reĝimo; la nobeleco komencis putri ^Fab3 ; Japanio jam antaŭ jarcentoj putrus sur la ruino de la familia sistemo [7]; nia demisio nepre komprenigos al Esperantujo ke io putras en UEA [8]; laboro homon nutras, sen laboro li putras ^PrV .

Putranta, malkomponiĝanta, disfalanta: putra dento [9]; putra arbo [10]; putraj ovoj kaj rostitaj kokokrestoj estis la ĉefaj manĝaĵoj [11]; ne ĉiam estis tiel putraj kaj ruinaj tiuj muregoj [12]; alflugis al mi forta putra odoro, tiel abomena, ke mi volis forkuri [13]; putra, pesta amaso da miasmoj [14]; sur la putran vivon estis falanta la ombro de morto [15]; via koro estas putra abismo de malvirto [16]; de semo putra venas frukto ne nutra ^PrV . mucida

1.

Io putra: akvon senmovan kovras putraĵo ^PrV ; mi ja disfalas kiel putraĵo, kiel vesto dismanĝita de tineoj [17]; Salamano insultadis sian hundon, li diris: „aĉulo putraĵo!“ [18]!

2.

(figure) Io degenerinta, malbonstata: la ĉifonproletaro, tiu pasiva putraĵo de la plej malaltaj tavoloj de la malnova socio estas parte entirata en la movadon per la proleta revolucio [19].

Kiu baldaŭ, facile putras, ne konserviĝas longe: ĉi tiu putrema […], mortema [20]; la novtipa materialo detenas oksigenon de putremaj fruktoj kaj legomoj [21].

Tute putriĝi, neniiĝi aŭ senvaloriĝi putriĝante: forputris la grajnoj sub siaj terbuloj [22]; ebonaj pordoj, kiuj neniam forputriĝos [23]; jam ne unu universala genio, kiu povus reformi la mondon, forputris ja en la senfeligejo [24]; mi ploras super viaj ostoj, vi jam longe forputrinta [25].

Kiu ne facile putras, prefere sekiĝas aŭ iel konserviĝas longe: akvo en vazo el tia argilo estas neputrema kaj floroj en ĝi floras pompe kaj la radikoj ne putras rapide [26].

(tr)

1.

Kaŭzi putradon, malboniĝon de viva aŭ vivdevena substanco: muŝoj putrigas kaj haladzigas la oleon de parfumisto [27]; la tempo […] difektis la lignon kaj ĝin traputrigis [28].

2.

Morale malbonigi, korupti²: sen leĝoj eĉ en la plej memdisciplina socio aperas en la homo la sovaĝeco de la prabesto, kiu plimalpli frue putrigas la kulturon [29]; laboro fortigas, ripozo putrigas ^PrV .