*najbaro
- 1.
-
Iu, kiu loĝas proksime de alia:
kelkaj homoj sentas sin la plej feliĉaj, kiam ili vidas la suferojn de siaj
najbaroj
[1];
(figure)
malsaĝo estas najbaro de mizero
PrV
.
- a)
- Iu, kiu loĝas en apuda domo aŭ loĝejo: mia najbaro ordinare vizitas min ĉiutage [2]; ni havas bonajn najbarojn, kiel super ni, tiel ankaŭ sub ni [3]; izolitaj familioj, kiuj renkontante unu alian en la bazaro […] povis eĉ ne scii, ke ili estas najbaroj en la dezerto [4]; Plej proksima dom-najbaro ⫽ Loĝas je duona mejl' [5]; [li] pruntis de la najbaro ĉevalon [6]; sur ĉeval' de najbaro la ŝarĝo ne pezas PrV ; pli bona estas najbaro proksima, ol frato malproksima [7].
- b)
- Apuda lando aŭ popolo: oni parolis pri la malnova tempo, pri la najbaroj, la Angloj kaj Skotoj [8]; la Amonidoj, kaj kun ili ankaŭ najbaroj de la Amonidoj, iris milite kontraŭ Jehoŝafaton [9]; protekti la civilan paceman loĝantaron de la mondo kontraŭ militoj kaj samtempe ĝin defendi kontraŭ invadoj de unu najbaro ĉe alia, estas afero ne realigebla sur bazo de divido kaj de rivalaj suverenecoj [10];
- 2.
- Iu, kiu apude staras, sidas ktp: kelkaj pasaĝeroj de la supera ferdeko de la 1—a klaso falis de la kanaj apogseĝoj sur la najbarojn FdO ; ĉe bankedo maljuna koketulino […] kliniĝas al sia najbaro kaj afekte demandas: – episkopa moŝto, ĉu vi kredas, ke Jesuo suferas, kiam li kuŝas sur la brusto de eleganta virino [11]? ŝia sovetia najbaro, kiu ŝian glason konstante replenigis, ne rimarkis la interŝanĝon [12].
1.
L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 32
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
4. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro I
5. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Ĉastemulino
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 27:10
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Kroniko 20:1
10. Edmond Privat: Federala Sperto, Tria Parto: Ligo De Nacioj
11. Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo, Por peko senkonscia puno nenia
12. Johán Valano: Ĉu ni kunvenis vane?, 21
2. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Elinjo-fingreto
3. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
4. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro I
5. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Ĉastemulino
6. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Malgranda Niko kaj granda Niko
7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 27:10
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Historio el la dunoj
9. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Kroniko 20:1
10. Edmond Privat: Federala Sperto, Tria Parto: Ligo De Nacioj
11. Louis Beaucaire: Kruko kaj Baniko el Bervalo, Por peko senkonscia puno nenia
12. Johán Valano: Ĉu ni kunvenis vane?, 21
- afrikanse:
- naaste
- albane:
- fqinji
- amhare:
- ጎረቤት
- angle:
- neighbor, neighbour, near dweller
- arabe:
- الجيران
- armene:
- հարեւանը
- azerbajĝane:
- qonşu
- beloruse:
- сусед
- bengale:
- প্রতিবেশী
- birme:
- အိမ်နီးချင်း
- bosne:
- susjed
- bretone:
- amezeg
- bulgare:
- съсед
- ĉeĥe:
- soused
- ĉine:
- 邻里 [línlǐ], 鄰里 [línlǐ], 邻居 [línjū], 鄰居 [línjū], 街坊 [jiēfāng], 比邻 [bǐlín], 比鄰 [bǐlín], 邻 [lín], 鄰 [lín], 邻座 [línzuò], 鄰座 [línzuò], 邻人 [línrén], 鄰人 [línrén], 邻舍 [línshè], 鄰舍 [línshè]
- dane:
- nabo
- estone:
- naaber
- eŭske:
- bizilaguna
- filipine:
- kapit-bahay
- france:
- voisin (subst.)
- galege:
- veciño
- germane:
- Nachbar
- guĝarate:
- પાડોશી
- haitie:
- frè parèy
- haŭse:
- makwabcin
- hinde:
- पड़ोसी
- hispane:
- vecino
- hungare:
- szomszéd
- igbe:
- agbata obi
- indonezie:
- tetangga
- irlande:
- comharsa
- islande:
- nágranni
- japane:
- 隣人 [りんじん]
- jave:
- pepadhamu
- jide:
- שאָכן
- jorube:
- aládùúgbò
- kanare:
- ನೆರೆಯ
- kartvele:
- მეზობელი
- katalune:
- veí (subst.)
- kazaĥe:
- көрші
- kimre:
- cymydog
- kirgize:
- коңшу
- kmere:
- អ្នកជិតខាង
- koree:
- 이웃
- korsike:
- prossimu
- kose:
- ummelwane
- kroate:
- susjed
- kurde:
- cînar
- latine:
- proximus
- latve:
- kaimiņš
- laŭe:
- ບ້ານໃກ້ເຮືອນຄຽງ
- litove:
- kaimynas
- makedone:
- сосед
- malagase:
- mpiara-belona
- malaje:
- jiran
- malajalame:
- കൂട്ടുകാരനെ
- malte:
- proxxmu
- maorie:
- hoa
- marate:
- शेजारी
- monge:
- neeg nyob ze
- mongole:
- хөрш
- nederlande:
- buur
- nepale:
- छिमेकीलाई
- njanĝe:
- mnansi
- okcidentfrise:
- buorman
- panĝabe:
- ਨੇੜਲਾ
- paŝtue:
- د ګاونډي
- pole:
- sąsiad
- portugale:
- vizinho
- ruande:
- umuturanyi
- rumane:
- vecin
- ruse:
- сосед
- samoe:
- tuāʻoi
- sinde:
- پاڙيسري
- sinhale:
- අසල්වැසියා
- skotgaele:
- nàbaidh
- slovake:
- sused
- slovene:
- sosed
- somale:
- deris
- ŝone:
- muvakidzani
- sote:
- moahelani oa
- sunde:
- tatangga
- svahile:
- jirani
- svede:
- granne
- taĝike:
- ҳамсоя
- taje:
- เพื่อนบ้าน
- tamile:
- அண்டை
- tatare:
- күрше
- telugue:
- పొరుగు
- tibete:
- ཁྱིམ་མཚེས་
- turke:
- komşu
- ukraine:
- сусід
- urdue:
- پڑوسی
- uzbeke:
- qo’shni
- vjetname:
- hàng xóm
- zulue:
- umakhelwane
najbara
- 1.
- (iu) Rilata al apuda loĝanto: najbaraj familioj [13]; najbara malpaco [14]; la reĝido devis […] ricevi kiel edzinon la filinon de la najbara reĝo [15]; pri havo najbara oni estas malavara PrV .
- 2.
- (io) Estanta proksime de io, apuda: la tegmento de unu najbara domo kuntuŝiĝis kun la tegmento de la alia domo [16]; najbara lando [17]; vidante, ke en la najbara ĉambro estas korteganoj, li diris per mallaŭta voĉo [18]; tri najbaraj nomesoj [19]; najbara insulo [20]; ŝi rimarkis en la najbara parko tiel belan ludon de koloroj [21]; aleo, najbara al la ĝardeno [22].
- 3.
- a)
- [23] (p.p. elementoj `a` kaj `b` de orda aro `(bb E,le)`) Tiaj, ke ne ekzistas tia elemento `c`, ke `a lt c lt b` aŭ `b lt c lt a`: entjero `n` estas najbara nur kun `n+1` kaj `n-1`; du racionaloj neniam povas esti najbaraj. antaŭanto, postanto.
- b)
- KompLeks (p.p. pri du verticoj en grafeo) Tiaj, ke ekzistas eĝo, kies randoj ili estas; (p.p. pri du eĝoj en grafeo) Havantaj komunan randon.
13.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Najbaraj familioj
14. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XII
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dano Holger
18. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXIV
19. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXIII
20. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XII
21. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉaptiro IV
22. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉaptiro V
23. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §288
14. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XII
15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La virineto de maro
16. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Neĝa reĝino
17. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Dano Holger
18. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXIV
19. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XXIII
20. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XII
21. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉaptiro IV
22. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉaptiro V
23. R. Hilgers: Yashovardhan: k.a.: EK-Vortaro de matematikaj terminoj, §288
- angle:
- 1. neighboring, neighbouring, adjoining, adjacent 2. neighboring, neighbouring, adjoining, adjacent 3.a neighbouring, consecutive, adjacent 3.b adjacent
- beloruse:
- суседні, суседзкі, блізкі, прылеглы
- bretone:
- amezek
- ĉeĥe:
- přilehlý, sousední
- ĉine:
- 邻近 [línjìn], 鄰近 [línjìn], 相邻 [xiānglín], 相鄰 [xiānglín], 邻 [lín], 鄰 [lín], 附近 [fùjìn]
- france:
- voisin (adj.) 3.a adjacent, consécutif, voisin (adj., math.) 3.b voisin (adj., math.), adjacent
- germane:
- benachbart 1. nachbarschaftlich, Nachbarschafts- 2. Nachbar-, angrenzend 3.a benachbart 3.b benachbart, adjazent
- hispane:
- 1. vecino, próximo 2. vecino, próximo 3.a adyacente, consecutivo, contiguo (adj., math.) 3.b contiguo (adj., math.), adyacente
- hungare:
- szomszédos
- japane:
- 隣の [となりの], 近所の [きんじょの], 近くの [ちかくの]
- katalune:
- veí, adjacent (adj.) vecino, adyacente (adj.)
- nederlande:
- aangrenzend, naburig
- pole:
- 1. sąsiedni, ościenny 2. okoliczny, przystający, pobliski 3.a sąsiedni 3.b sąsiedni, przyległy
- portugale:
- 1. vizinho, próximo 2. vizinho, próximo
- rumane:
- adiacent, vecin 1. vecin, alăturat 2. înconjurător, congruent, din apropiere
- ruse:
- соседний, соседский 3.a соседний, последовательный 3.b смежный
- slovake:
- priľahlý, susedný
- turke:
- komşu 3.a bitişik, komşu açılar(matematikte)
- ukraine:
- сусідній, сусідський
najbare de, najbare kun
(prepoziciaĵo)
- angle:
- adjacent to, next to
- beloruse:
- па суседзтву, побач
- bretone:
- en amen da, en amen ouzh, en amezegiezh
- france:
- au voisinage de
- germane:
- in Nachbarschaft zu, in unmittelbarer Nachbarschaft, gleich neben, nahebei
- hispane:
- al lado de, junto a
- hungare:
- szomszédságában, közelében
- japane:
- ~の隣に [~のとなりに], ~の近所に [~のきんじょに]
- katalune:
- al costat de
- nederlande:
- nabij
- pole:
- w sąsiedztwie kogoś/czegoś, w pobliżu kogoś/czegoś
- portugale:
- perto de, vizinho de
- rumane:
- in vecinatate
- ruse:
- по соседству от, поблизости от, рядом с
- ukraine:
- недалеко, по сусідству
najbaraĵo
- Ĉirkaŭaĵo, proksimaĵo: troviĝis okazo, por veturi ĝis la plej proksima najbaraĵo kaj returne [27]; en la najbaraĵo de la piramidoj oni enterigadis nur kamparanojn kaj metiistojn de la ĉirkaŭaĵo [28]; grandaj armeoj […] detruas la kvietan najbaraĵon [29]; de kiam Klaro loĝis en la najbaraĵo de la palaco, lumo aperis la unuan fojon en la fenestroj [30].
27.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Ib kaj malgranda kristino
28. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XXIV
29. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XVIII
30. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉapitro II
28. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Ĉapitro XXIV
29. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Ĉapitro XVIII
30. Eliza Orzeszko, trad. Kazimierz Bein: La Interrompita Kanto, Ĉapitro II
- angle:
- neighborhood, neighbourhood, vicinity, surroundings
- beloruse:
- навакольле
- bretone:
- amezegezh, amezegiezh
- ĉine:
- 邻里 [línlǐ], 鄰里 [línlǐ], 邻近 [línjìn], 鄰近 [línjìn], 周围 [zhōuwéi], 週圍 [zhōuwéi], 邻区 [línqū], 鄰區 [línqū]
- france:
- voisinage
- germane:
- Nachbarschaft, Nähe (Nachbarschaft)
- hispane:
- vecindad, vecindario, alrededores, cercanía
- hungare:
- szomszédság
- indonezie:
- lingkungan
- japane:
- 近所 [きんじょ]
- katalune:
- rodalia, voltants
- nederlande:
- buurt
- pole:
- sąsiedztwo, okolica
- portugale:
- vizinhança
- rumane:
- vecinătate, regiune
- ruse:
- окрестность, соседство
- turke:
- komşuluk, çevre
- ukraine:
- сусідня територія, сусідство