*honesta
- 1.
- Verema, malmensogema: „mi sendos al la teksistoj mian maljunan honestan ministron!“ pensis la reĝo [1]; se li estas homo honesta kaj ne volas konscie mensogi, li konfesos, ke li eraris [2]; kaj en tiu ĉi sama maniero esprimis sin pri la lingvo Esperanto ĉiuj tiuj senantaŭjuĝaj kaj honestaj homoj, kiuj, anstataŭ filozofadi pri ĝi blinde, prenis sur sin la malgrandan laboron efektive konatiĝi kun ĝi EE ; diru malkaŝe, kiel amiko al amiko kaj honeste, kiel blindulo al blindulo [3]. sincera, kredindamensogema
- 2.
-
Maltrompema, ne misprezenta,
fidinda,
lojala,
konscienca:
honesta raporto, artikolo
(kiu ne misprezentas la aferon);
[ili] penante deklini nin de nia vojo, havas la plej bonan kaj plej
honestan intencon
[4];
kamarado, dum milito ne gravas honesta ludo
[5];
la sola honesta respondo estas, ke ambaŭ lingvoj por tio ne necesas
[6].
- a)
- Lojala, fidela en matrimonio: [ĉu] tia estas la konduto de honesta edzo [7]? ĉar la persono pri kiu mi parolas estas rajta edzino tre honesta, jam patrino de unu knabo kaj de unu knabino, ŝi havis neniun profiton en trompo al siaj familianoj [8].
- b)
- Severe respektanta fremdan proprumaĵon; ne trompema; tiele akirita: honesta komercisto; honestaj estis la geedzoj, ili ne trompis la lanternon eĉ je unu guto [9]; Marta […] tiu energia laborulino, kiu kun ŝvito sur la vizaĝo kaj kun doloro en la koro sur ĉiuj vojoj de la tero serĉadis honestan pecon da pano […] Marta
- 3.
- (arkaismo)
Digna1,
honorinda,
bonmora,
virta:
unu fojon ŝtelis pomon kaj perdis por ĉiam
honestan nomon
PrV
;
tiu, kiu vivas honeste, agas juste
[10];
la fripona portisto de ŝia kofro kondukis ŝin ne en honestan
hotelon, sed en malĉastan virinejon
[11].
- a)
-
Virta,
ĉasta:
„mi estas honesta knabino,“ diris al li Molly
[12].
Rim.: Ĉi tiu signifo iom seksisme kaj arkaike estas aplikata nur al inoj. Oni ne konfuzu ĝin kun la „honesta2.a edz(in)o“, kiu aludas fidelan observadon de geedzaj rilatoj (kaj ne kompareblas kun „honesta knabino“). Kolego proponis por tiu signifo la ekzemplojn honestaj bluaj okuloj (de knabo) [13]; vizaĝo pensema, honesta kaj milda (de libristo) Marta , tamen mi dubas ke ili rilatas al ĉasteco. [Sergio Pokrovskij]
Rim.:
La signifoj honesta1 kaj
honesta2 estas
koheraj kaj ĉefaj en Esperanto; la diversaj signifoj de
honesta3 grandparte
estas malkoheraj atavismoj hereditaj el naciaj lingvoj.
[Sergio Pokrovskij]
1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, La novaj vestoj de la reĝo
2. Zamenhof: Parolado antaŭ la Unua Kongreso Esperantista, Bulonjo-sur-Maro, 1905-08-05
3. V. Eroŝenko: El vivo de ĉukĉoj, Esperanta Ligilo, 1933
4. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado en la Guildhall (Londono) en la 21a de aŭgusto 1907
5. K. Čapek, trad. T. Kilian: La blanka malsano, Olomouc, 1938
6. G. Berveling: LatinoMonato
7. Moliero, trad. Zamenhof: Georgo Dandin, 3:9
8. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, 1907
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova strata lanterno
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 15:2
11. H.Heine, trad. Zamenhof: La Rabeno de Baĥaraĥ
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
2. Zamenhof: Parolado antaŭ la Unua Kongreso Esperantista, Bulonjo-sur-Maro, 1905-08-05
3. V. Eroŝenko: El vivo de ĉukĉoj, Esperanta Ligilo, 1933
4. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado en la Guildhall (Londono) en la 21a de aŭgusto 1907
5. K. Čapek, trad. T. Kilian: La blanka malsano, Olomouc, 1938
6. G. Berveling: LatinoMonato
7. Moliero, trad. Zamenhof: Georgo Dandin, 3:9
8. Henri Vallienne: Kastelo de Prelongo, 1907
9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Malnova strata lanterno
10. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 15:2
11. H.Heine, trad. Zamenhof: La Rabeno de Baĥaraĥ
12. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
13. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
- angle:
- 1. *honest, veracious ~a ludo: fair play. 2. *honest, fair 3.a virtuous, chaste 3. upright
- beloruse:
- сумленны, прыстойны, годны
- bretone:
- onest
- ĉeĥe:
- čestný, fairový, fér, férový, poctivý, počestný, pořádný, slušný, zachovalý (mravný / společensky bezúhonný)
- ĉine:
- 廉 [lián], 廉洁 [liánjié], 正直 [zhèngzhí], 誠實 [chéngshí], 忠厚 [zhōnghòu], 讜 [dǎng], 悫 [què], 顜 [jiǎng], 实诚 [shíchéng], 惇 [dūn], 正派 [zhèngpài]
- france:
- *honnête, intègre
- germane:
- *ehrlich, fair 1. aufrichtig 2. aufrichtig 3.a anständig
- greke:
- τίμιος, εντίμος
- hispane:
- honesto, honrado
- hungare:
- becsületes, tisztességes
- itale:
- onesto (agg.) ~a ludo: gioco pulito.
- japane:
- 正直な [しょうじきな], 誠実な [せいじつな], 実直な [じっちょくな], 公正な [こうせいな], 正当な [せいとうな], まともな, いつわりのない
- nederlande:
- eerlijk
- pole:
- *uczciwy 1. szczery
- portugale:
- honesto (adj.)
- ruse:
- 1. *честный, правдивый 2. *честный, добросовестный, праведный 3.a честный, порядочный, непорочный, скромный, целомудренный 3. *честный, порядочный
- slovake:
- poctivý, čestný
- svede:
- ärlig
- tibete:
- ཁ་སངས་པོ་
- ukraine:
- чесний, порядний
honesto, honesteco
- La eco aŭ stato esti honesta: loĝu sur la tero kaj konservu honestecon [14]; ili estas fortikaj por eterne, faritaj per vero kaj honesto [15].
14.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 37:3
15. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 111:8
15. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Psalmaro 111:8
- beloruse:
- сумленнасьць
- bretone:
- onestiz
- ĉeĥe:
- bezúhonnost, poctivost, počestnost, zachovalost, čestnost
- france:
- honnêteté
- germane:
- Ehrlichkeit
- hispane:
- honradez, honestidad
- hungare:
- becsületesség, tisztesség
- itale:
- onestà
- japane:
- 正直 [しょうじき], 誠実 [せいじつ]
- pole:
- szczerość
- portugale:
- honestidade
- ruse:
- честность
- slovake:
- bezúhonnosť, poctivosť, čestnosť
- ukraine:
- честь
honestaĵo
- 1.
- Faro honesta.
- 2.
- Vero: ili malamas tiun, kiu admonas ilin en la pordego, kaj ili abomenas tiun, kiu parolas honestaĵon [16].
16.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Amos 5:10
- beloruse:
- 1. сумленны ўчынак 2. праўда
- bretone:
- 2. gwirionez
- germane:
- 2. Wahrheit
- hungare:
- 1. becsületes dolog, tisztességes dolog 2. igazság
- itale:
- 2. atto onesto
- portugale:
- 2. ato honesto, ação honesta
- ruse:
- 2. правда
honestulo
- beloruse:
- сумленны чалавек
- bretone:
- den onest
- ĉeĥe:
- poctivec, poctivý člověk, čestný člověk
- france:
- homme de bien
- germane:
- ehrliche Haut, vertrauenswürdige Person
- hispane:
- ne kredas fripono, ke ~uloj ekzistas: El león juzga por su condición.
- hungare:
- becsületes ember, tisztességes ember
- itale:
- onesto (sost.)
- japane:
- 正直者 [しょうじきもの]
- nederlande:
- eerlijk persoon, eerlijkaard
- portugale:
- honesto (pessoa)
- ruse:
- честный человек, порядочный человек
- slovake:
- čestný človek
- ukraine:
- чесна/порядна людина
malhonesta
- 1.
- La malo de honesta2.b: la gefratoj eble kunlaboras en iu malhonesta agado [20]; per la multo de viaj malbonagoj kaj per via malhonesta komercado vi malhonoris vian sanktejon [21]; malhonesta pano (malhoneste akirita) estas bongusta por homo, sed lia buŝo poste estos plena de ŝtonetoj [22]. trompa, fraŭda, koruptita
- 2.
- La malo de honesta2.a: Virino malhonesta kaj perfida! [23]. malfidela
20.
Claude Piron: Gerda
malaperis, p. 53
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 28:18
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 20:17
23. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, 1:5
21. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeĥezkel 28:18
22. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 20:17
23. William Shakespeare, trad. L. L. Zamenhof: Hamleto, Reĝido de Danujo, 1:5
- beloruse:
- несумленны, непачэсны
- ĉeĥe:
- nekalý, nepoctivý, nečestný
- ĉine:
- 1. 不正当 [bùzhèngdàng], 歪 [wāi], 缺德 [quēdé]
- france:
- 1. malhonnête
- japane:
- 不正直な [ふしょうじきな], 不誠実な [ふせいじつな], 不正な [ふせいな], 不当な [ふとうな], いつわりの
- pole:
- nieszczery
- ruse:
- 1. нечестный, мошеннический 2. неверный (в браке)
- slovake:
- nepoctivý, nestatočný
- ukraine:
- безчесний, негідний, підлий, ниций
malhonesto, malhonesteco
- La eco aŭ stato esti malhonesta, trompa, perfida: vi loĝas meze de malhonesteco [24].
24.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 9:6
- beloruse:
- несумленнасьць
- bretone:
- dizonestiz (perzh)
- ĉeĥe:
- nepoctivost, nečestnost, podlost
- france:
- malhonnêteté
- germane:
- Unehrlichkeit, Lügenhaftigkeit
- hungare:
- becstelenség
- itale:
- disonestà
- japane:
- 不正直 [ふしょうじき], 不誠実 [ふせいじつ]
- pole:
- nieszczerość
- portugale:
- desonestidade
- ruse:
- нечестность, бесчестие, коварство (библ.)
- slovake:
- nečestnosť
malhonestaĵo
- 1.
- Malvero, trompo, misprezento: de la profetoj ĝis la pastroj ĉiuj faras malhonestaĵon, Kaj la vundojn de mia popolo ili kuracas per facilanimigo, dirante, ke ĉio estas en bona stato, kvankam ne estas bona stato [25].
- 2.
- Malbono, ago kontraŭmorala: oni fidas vantaĵon kaj parolas malveron, gravediĝas per malhonestaĵo kaj naskas krimon [26].
25.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jeremia 6:13–14
26. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 59:4
26. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 59:4
- beloruse:
- 1. хлусьня, мана 2. непачэсны ўчынак
- bretone:
- dizonestiz (ober)
- ĉine:
- 謊 [huǎng], 詐欺 [zhàqī], 弊 [bì]
- france:
- malhonnêteté
- germane:
- Unwahrheit, Schwindelei, Lüge
- hungare:
- tisztességtelen dolog
- itale:
- disonestà (atto disonesto)
- portugale:
- ato desonesto, ação desonesta
- ruse:
- 1. ложь 2. бесчестный поступок mal~aĵo: зло.