*ĝeni
(x)
- 1.
-
Malfaciligi aŭ malhelpi ies movojn; maloportuni al iu,
malkomfortigi iun:
tiu senĉesa bruo ĝenas min;
ne ĝenu min […] miaj infanoj kun mi estas en lito
[1];
kial vi ĝenas la virinon
[2]?
espereble mi ne ĝenis vin
[3]?
vi neniel ĝenas min
[4];
dank’ al mi vin ne povos plu ĝeni la trudema skribaĵaro de administraciaj
oficejoj
[5].
bari,
embarasi,
obstrukci - 2.
-
Malfaciligi ies agojn aŭ decidojn pro moralaj malhelpoj:
via ĉeesto ĝenis lin;
se mi ion diras aŭ faras, kio ne estas konforma al la gusto […] tio
neniun el vi ĝenu
[6];
li havis mienon tre ĝenitan, ĉar la fremda reĝido ĉion vidis
[7];
tre ĝenas min, ke mi devas fari tiun viziton, tiun klopodon;
min […] iom ĝenis ŝia senkulpa mortigemo
[8].
heziti,
konfuzi,
tedi
1.
La Nova Testamento, Luko 11:7
2. La Nova Testamento, Mateo 26:10
3. Konstanten Krysakov: Kota akvo, Monato, 2000/03, p. 28
4. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Unua
5. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dektria
6. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Krakow en la 11a de aŭgusto 1912
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
8. Jouko Lindstedt: La helikoj, Monato, 2000/07, p. 16
2. La Nova Testamento, Mateo 26:10
3. Konstanten Krysakov: Kota akvo, Monato, 2000/03, p. 28
4. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Unua
5. Henri Vallienne: Ĉu li?, Ĉapitro Dektria
6. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Krakow en la 11a de aŭgusto 1912
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
8. Jouko Lindstedt: La helikoj, Monato, 2000/07, p. 16
- angle:
- bother (vt), trouble (vt), worry (vt), be a nuisance to, inconvenience (vt)
- beloruse:
- перашкаджаць, замінаць, абмяжоўваць, абцяжарваць, турбаваць
- bulgare:
- тревожа, затруднявам, притеснявам, дразня
- ĉine:
- 碍 [ài], 牵掣 [qiānchè], 悮 [wù], 悞 [wù], 碍脚 [àijiǎo], 捣 [dǎo], 騷擾 [sāorǎo], 扰乱 [rǎoluàn], 打扰 [dǎrǎo]
- france:
- gêner, déranger (gêner), embarrasser, embêter, ennuyer (embêter), importuner, mettre mal à l'aise
- germane:
- stören, hindern
- hispane:
- molestar, estorbar, incomodar, importunar
- hungare:
- zavar, feszélyez
- itale:
- disturbare, importunare, imbarazzare (perturbare), molestare, infastidire, scocciare, ostacolare
- japane:
- 邪魔する [じゃまする], 厄介をかける [やっかいをかける], 気を使わせる [きをつかわせる]
- nederlande:
- hinderen, storen
- pole:
- żenować, irytować, krępować, przeszkadzać
- portugale:
- atrapalhar, incomodar, importunar
- ruse:
- стеснять, беспокоить, затруднять, мешать
- ukraine:
- турбувати, завдавати клопоту, надокучати, набридати, утрудняти, утруднювати, заважати, ставати на перешкоді/заваді
ĝenaĵo, ĝeno
- Maloportunaĵo, embaraso: la diverseco de la lingvoj estas granda ĝeno por la internaciaj rilatoj; ĝenaĵoj en somerdoma feliĉo estas kuloj, muŝoj, formikoj kaj foje tabanoj [9]; spamo ne estis mia sola ĝenaĵo [10]; gramatikaj ĝenaĵoj [11]; se via bopatrin' vin invitas, jam sen ĝeno [12]; ĉu tio ne kaŭzis ĝenaĵon kiam vi estis en Romo [13]?
9.
Saliko: Ĝojoj kaj ĝuoj de finna somero, Monato, 2000/12, p. 12
10. Monato, Garbhan MacAoidh: Damnita komputilo! Diabla Interreto!
11. Monato, Petro Desmet': La unua Zamenhof-monumento de la 21a jarcento: dika Pomego!
12. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko
13. Monato, La aristarka raporto de Albisturo Kvinke
10. Monato, Garbhan MacAoidh: Damnita komputilo! Diabla Interreto!
11. Monato, Petro Desmet': La unua Zamenhof-monumento de la 21a jarcento: dika Pomego!
12. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko
13. Monato, La aristarka raporto de Albisturo Kvinke
- afrikanse:
- moeilikheid
- albane:
- probleme
- amhare:
- ችግር
- angle:
- trouble (n), inconvenience (n), nuisance (n)
- arabe:
- مشكلة
- armene:
- լաց
- azerbajĝane:
- narahatlıq
- beloruse:
- перашкода, нязручнасьць
- bengale:
- কষ্ট
- bulgare:
- стеснение, неудобство, затруднение, притеснение
- ĉine:
- 障碍 [zhàngài], 不起作用 [bùqǐzuòyòng], 杂乱 [záluàn], 扰乱 [rǎoluàn], 失調 [shītiáo], 忧虑 [yōulü], 干涉 [gānshè], 跳栏 [tiàolán], 障碍物 [zhàngàiwù], 阻塞 [zǔsè], 阻碍 [zǔài]
- france:
- gêne (incommodité), incommodité, inconvénient
- germane:
- Störung, Hindernis
- hispane:
- molestia, incomodidad
- itale:
- fastidio (inconveniente), inconveniente, problema (inconveniente), ostacolo (problema)
- japane:
- 厄介な物事 [やっかいなものごと]
- nederlande:
- hinder
- nepale:
- स्वरले
- pole:
- żenada, irytacja, rozdrażnienie, zakłopotanie
- portugale:
- incómodo (subst.), incômodo (bras. subst.), inconveniente (subst.)
- ruse:
- стеснение, неудобство, затруднение, помеха, неловкость
- ukraine:
- незручність, клопіт, турбота, завада
ĝena
- Maloportuna, malhelpanta, embarasanta, malagrabla, ĉagrena: jen tre ĝena afero, okazaĵo, prokrasto; la vojo estas malfacile kaj ĝena [14]; reptilioj kreskas dum sia tuta vivo, ĝis kiam ilia korpovolumeno iĝas tiom ĝena ke ili suferas (kaj mortas) pro ĝi [15].
14.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Turgardisto Ole
15. Wim de Smet: La „drakoj” de Komodo: Gigantaj bestoj sur izola insulo, Monato, 2000/06, p. 18
15. Wim de Smet: La „drakoj” de Komodo: Gigantaj bestoj sur izola insulo, Monato, 2000/06, p. 18
- angle:
- troubling, inconvenient
- beloruse:
- цяжкі, невыгодны, абмежавальны
- bulgare:
- затрудняващ, притеснителен, дразнещ
- ĉine:
- 干涉 [gānshè]
- france:
- gênant, embarrassant, embêtant, ennuyeux, fâcheux (adj.)
- germane:
- störend
- hispane:
- inoportuno, molesto
- itale:
- problematico (fastidioso), fastidioso, molesto, importuno, scomodo (problematico)
- japane:
- 邪魔な [じゃまな], 迷惑な [めいわくな], 煩わしい [わずらわしい]
- nederlande:
- hinderlijk
- pole:
- drażniący, irytujący, natrętny, utrapiony
- portugale:
- incómodo (adj.), incômodo (bras. adj.), inconveniente (adj.)
- ruse:
- стеснительный (об обстоятельствах), затруднительный, неудобный
- tibete:
- སྐྱིད་པོ་མིན་འདུག
- ukraine:
- клопітливий, скований, вимушений, надокучливий, набридливий
ĝenateco, ĝeneco
- Sento de tiu, kiu sin ĝenas: lia ĝenateco faris lin iom ridinda, kaj mallerta; ĝeneca mieno, rideto; Marta rimarkis lian ĝenatecon, sed ŝi pensis, ke la kaŭzo de tio estas la ĉeestado de flanka persono Marta .
- angle:
- discomfort, embarrassment
- beloruse:
- няёмкасьць, сарамлівасьць
- bulgare:
- стеснитленост, затрудненост
- france:
- gêne (malaise), malaise (gêne)
- germane:
- Geniertheit
- hispane:
- malestar, indisposición
- itale:
- fastidio
- japane:
- 気詰まり [きづまり], 気兼ね [きがね]
- pole:
- kłopot, utrapienie, zmartwienie
- ruse:
- стеснительность
- ukraine:
- зніяковіння, вимушеність
ĝenulo
- angle:
- pest (n, of a person), nuisance (n, of a person)
- beloruse:
- надакучлівы чалавек, навязьлівы чалавек
- bulgare:
- дразнител
- ĉine:
- 抗議者 [kàngyìzhe]
- france:
- gêneur, casse-pieds, importun (subst.), fâcheux (subst.), raseur (gêneur)
- germane:
- Störer, Nervtöter
- hispane:
- pesado, aguafiestas, inoportuno, peñazo
- itale:
- seccatore, guastafeste, importuno (sost.)
- japane:
- 鬱陶しい奴 [うっとう･しいやつ]
- pole:
- intruz, mąciciel
- ruse:
- докучливый человек, навязчивый человек, назойливый человек, зануда
- ukraine:
- надокучлива людина, нахаба, нахабник
senĝena
- 1.
-
Neĝenata, neĝenita:
[ŝi] penis aperigi senĝenan rideton
Marta
.
libera
- 2.
-
Ne ĝenanta sin kontraŭ aliaj, senceremonia, intimeca:
senĝena homo, junulo;
senĝena invito, kunveno, manĝo;
senĝenaj amikaj kunvenoj
[18];
senĝenaj ĉiutagaj vestoj
[19];
regis tre agrabla humoro kaj senĝena interparolado, kiel en familia rondo
[20];
internacia lingvo prezentas neŭtralan fundamenton por senĝena renkontiĝo kaj
fratiĝo
VivZam
.
familiara
- 3.
-
Ne sufiĉe ĝenanta sin kontraŭ aliaj; tro
senceremonia;
malkonvena; senhonta; senĝenaĉa; tro senĝena:
senĝena konduto, vesto;
senĝene paroli kontraŭ iu.
aroganta,
impertinenta,
malrespekta
18.
L. L. Zamenhof: Homaranismo, Kion Zamenhof ne povis diri en Ĝenevo.
19. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto unua
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
19. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, Akto unua
20. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Supo el kolbasaj bastonetoj
- angle:
- 1. carefree 2. relaxed 3. blithe
- beloruse:
- нязмушаны, разьняволены , бесцырымонны
- bulgare:
- 1. безгрижен 2. безцеремонен 3. неуважителен, арогантен
- ĉine:
- 不知羞恥 [bùzhīxiūchǐ], 不受約束 [bùshòuyuēshù]
- france:
- sans gêne, cavalier, dégagé (qui a de l'aisance et du naturel), désinvolte
- germane:
- ungeniert, unvermittelt, unverblümt
- hispane:
- soberbio, altivo
- itale:
- disinvolto, franco, indisturbato, spigliato 3. scanzonato, sbracato
- japane:
- 気兼ねのない [きがねのない], 遠慮のない [えんりょのない]
- nederlande:
- ongehinderd, onverbloemd
- pole:
- bezceremonialny, bezczelny, cyniczny
- portugale:
- desembaraçado
- ruse:
- непринуждённый, развязный, бесцеремонный
- ukraine:
- невимушений, вільний
sinĝena
- 1.
-
Sin ĝenanta por aliaj:
li estas afable sinĝena por ĉiuj kaj ĉiam preta
helpi.
komplezema,
sindona
- 2.
-
Tro ĝenanta sin kontraŭ aliaj; nesufiĉe memfida;
hontema; nepostulema:
li restas ĉiam sinĝena antaŭ la
fraŭlinoj, antaŭ la profesoro;
tre hontema kaj sinĝenema
[21];
almozpetanto sinĝena restas kun sako
malplenaPrV
;
ĉu vi volas tuj forĵeti ĉiun sinĝenadon kaj iri kun mi al la diablo
[22]?
diskreta
- angle:
- 1. accommodating 2. self-conscious, diffident, shy
- beloruse:
- сьціплы, сарамлівы
- bulgare:
- 1. себеотдаден 2. стеснителен, притеснителен, срамежлив
- ĉine:
- 2. 限制地 [xiànzhìdì], 謙虛 [qiānxū], 得回 [déhuí]
- france:
- 1. dévoué 2. gêné, embarrassé, intimidé, mal à l'aise
- germane:
- 1. unkompliziert, unprätentiös 2. geniert, scheu, zurückhaltend
- hispane:
- 1. servil, abnegado 2. cohibido, vergonzoso
- japane:
- 内気な [うちきな], 遠慮がちの [えんりょがちの]
- pole:
- nieśmiały, zażenowany
- portugale:
- 2. acanhado
- ruse:
- 1. скромный 2. стеснительный (о человеке)
- ukraine:
- скований, ніяковий, стриманий
sin ĝeni
-
Heziti, ne kuraĝi fari ion pro skrupulo, honto, timo ktp:
ne ĝenu vin pro mi;
malfeliĉo sin ne ĝenas, faru geston, ĝi
tuj venasPrV
;
ho mia Dio, mi hontas, kaj ĝenas min levi mian vizaĝon al Vi
[23];
tute ne ĝenas min al vi skribi ripete
[24];
li forte sin ĝenis saluti tiun fripononPV
(li malvolonte, sindevige salutis);
eble ili sin ĝenas fari al mi malagrablaĵonPV
(sin ĝenas, por ne fari; ili malvolonte faras; ili
hezitas fari);
[oni] ofte sin ĝenas eldiri (sin ĝenas por
ne eldiri; malvolonte, timeme, hezite eldiras) libere sian
opinion por ne kontraŭbatali publike tiun, kiun la esperantistoj
nomas sia majstro
[25].
Rim.: Ĉar sin ĝeni kun infinitivo estas dubasenca (1. sin ĝeni por fari; 2. sin ĝeni por ne fari), estas rekomendinde uzi ĉiam post ĝi por aŭ por ne, laŭ la senco.
23.
trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ezra 9:6
24. La Nova Testamento, Filipianoj 3:1
25. Zamenhof: Parolo antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Kraków, 1912
24. La Nova Testamento, Filipianoj 3:1
25. Zamenhof: Parolo antaŭ la Oka Kongreso Esperantista en Kraków, 1912
- angle:
- go to the trouble of, go to the bother of
- beloruse:
- саромецца, вагацца, быць у нерашучасьці
- bulgare:
- тревожа се, притеснявам се, дразня се
- ĉine:
- 感到为难 [gǎndàowéinán], 为难 [wéinán], 难为情 [nánwéiqíng]
- france:
- se gêner, se déranger, ne pas oser, être gêné (de)
- germane:
- sich genieren
- hispane:
- sin molestar
- pole:
- certować się, krępować się, żenować się
- ruse:
- стесняться, не решаться
administraj notoj
pri
~ateco, ~eco:
PIV1 splitis ~ateco/~eco, el kio rezultas tri malsamaj
sencoj. [MB]
pri
sen~a:
PIV1 transdonis la lastan sencon al "sen~acxa" (uzata
en la nuna difino) = "trosen~a". [MB]
pri
sin~a 1.:
Tiu senco malaperis el PIV1. [MB]
pri
sin ~i :
Ŝajnas al mi, ke "~igxi" estas sinonimo. [MB]