evolui
(ntr)
progresi,
prosperi
- 1.
- Iompostiome disvolviĝi; regule kaj laŭnature kreskadi aliformiĝante: tia lingvo ne bezonas jam timi, ke io pereige depuŝos ĝin de tiu natura kaj rekta vojo, laŭ kiu ĝi evoluas [1]; paralele kun sanskrito evoluis pluraj prakritaj komunaj lingvoj kun pli aŭ malpli granda etendiĝo Ret ; ne estas malfacile kompreni kiel liaj naturaj esprimaj movoj povis evolui en geston kun signifo Ret ; varma, amika konversacio evoluis VaK ;
- 2.
-
Pasi tra diversaj iompostiomaj ŝanĝoj:
ni plivastigas nian scion […], ni evoluas, ni fariĝas pli bonaj
civitanoj
InfanTorent2
;
transpaso al pli progresaj produktosistemoj kaŭzis la kreon de pli
[…] evoluinta divido de la laboro
Ret
;
la aferoj ne evoluos tiel glate
ChR
;
oni sin demandas, kien evoluas la mondo
ChC
;
internacia komunikado daŭre evoluis
EeP
.
evolucii
progresi,
prosperi1.
Zamenhof: La parolado antaŭ la Oka Kongreso Esperantista, Krakovo, 1912-08-11
- angle:
- evolve
- beloruse:
- разьвівацца, эвалюцыянаваць
- ĉeĥe:
- vyvíjet se
- ĉine:
- 变 [biàn], 慢性 [mànxìng], 滋長 [zīzhǎng], 渐进 [jiànjìn], 生長 [shēngzhǎng]
- france:
- évoluer
- germane:
- sich entwickeln 1. sich entwickeln 2. sich verändern
- hispane:
- evolucionar
- hungare:
- fejlődik
- japane:
- 進化する [しんかする], 発展する [はってんする], 進展する [しんてんする], 変遷する [へんせんする]
- nederlande:
- evolueren
- pole:
- ewoluować, rozwijać się
- portugale:
- evolucionar, evoluir, evolver
- rumane:
- evolua
- ruse:
- 1. развиваться 2. эволюционировать
- slovake:
- vyvíjať sa
- svede:
- utvecklas
- taje:
- พัฒนา, เกิดการพัฒนา 1. วิวัฒนาการ
- ukraine:
- розвиватися, еволюціонувати, робити еволюцію
evoluigi
(tr)
-
Igi ion evoluanta:
ŝi evoluigis la kverelon je arto
LGA
;
li amis mediti, la vivo en la kamparo evoluigis en li ĉi tiun kapablon
PatrojFiloj
;
ili evoluigis grandegan lertecon de la antaŭaj membroj kaj fariĝis veraj
akrobatoj
Ret
;
la popoloj de la iam vasta Imperio […] evoluigis siajn proprajn
regionajn lingvojn
Ret
.
progresigi,
puŝi
- afrikanse:
- ontwikkel
- albane:
- zhvilloj
- amhare:
- ማዳበር
- angle:
- develop, direct
- arabe:
- تطوير
- armene:
- զարգանալ
- azerbajĝane:
- inkişaf
- beloruse:
- разьвіваць
- bengale:
- বিকাশ
- birme:
- တိုးတက်
- bosne:
- razvijaju
- ĉeĥe:
- rozvinout, vyvinout, vyvíjet, vést k vývoji a novému stavu
- ĉine:
- 籀 [zhòu], 拓 [tuò], 衍 [yǎn]
- dane:
- udvikle
- estone:
- arendama
- eŭske:
- garatzea
- filipine:
- bumuo
- galege:
- desenvolver
- germane:
- entwickeln
- guĝarate:
- વિકાસ
- haitie:
- devlope
- haŭse:
- ci gaba
- hinde:
- विकसित
- hungare:
- fejleszt
- igbe:
- imepe
- irlande:
- fhorbairt
- islande:
- þróa
- japane:
- 開発する [かいはつする]
- jave:
- berkembang
- jide:
- אַנטוויקלען
- jorube:
- se agbekale
- kanare:
- ಅಭಿವೃದ್ಧಿ
- kartvele:
- განვითარება
- kazaĥe:
- даму
- kimre:
- datblygu
- kirgize:
- иштеп чыгуу
- kmere:
- ការអភិវឌ្ឍ
- koree:
- 개발
- korsike:
- elaburà
- kose:
- phuhlisa
- kroate:
- razviti
- kurde:
- pêşvebirin
- latine:
- evolvere
- latve:
- attīstīt
- laŭe:
- ການພັດທະນາ
- litove:
- plėtoti
- makedone:
- развие
- malagase:
- hampitombo
- malaje:
- membangunkan
- malajalame:
- വികസിപ്പിക്കുക
- malte:
- jiżviluppaw
- maorie:
- whakawhanake
- marate:
- विकसित
- monge:
- tsim
- mongole:
- боловсруулах
- nederlande:
- ontwikkelen, doen evolueren
- nepale:
- विकास
- njanĝe:
- kukulitsa
- okcidentfrise:
- ûntwikkelje
- panĝabe:
- ਦਾ ਵਿਕਾਸ
- paŝtue:
- وده
- pole:
- rozwijać
- ruande:
- kwiteza imbere
- rumane:
- dezvolta
- ruse:
- развивать
- samoe:
- atiina ae
- sinde:
- ترقيء
- sinhale:
- සංවර්ධනය
- skotgaele:
- leasachadh
- slovake:
- rozvinúť, rozviť
- slovene:
- razvoj
- somale:
- horumariyo
- ŝone:
- kutanga
- sote:
- ntshetsa pele
- sunde:
- ngawangun
- svahile:
- kuendeleza
- taĝike:
- инкишоф
- taje:
- ทำให้พัฒนา
- tamile:
- அபிவிருத்தி
- tatare:
- үсеш
- telugue:
- అభివృద్ధి
- ukraine:
- розвивати
- urdue:
- ترقی
- uzbeke:
- rivojlantirish
- vjetname:
- phát triển
- zulue:
- ukuthuthukisa
evoluo
- 1.
- Laŭnatura ŝanĝiĝado kaj aliformiĝo: evoluo de la bestoj, vegetaloj, lingvoj; la evoluo de la cerbo montras, ke la parolata lingvo estis en plena formiĝo Ret ; profilaktikaj medikamentoj […] malebligas la evoluon de kelkaj malsanoj VaK ; la evoluo kondukis la vivofluon al multaj novaj fluejoj kaj proponis multajn novajn eblojn HsT ; la ideo pri nacieco facile povas tiel etendiĝi, ke ĝi fariĝos afektaĵo, la evoluo de la jarcento povas iri ĝis senbridiĝo [2].
- 2.
-
Iompostioma, seninterrompa ŝanĝiĝado:
ke la evoluado de Esperanto ne estu arbitra kaj ne okazu en
revolucia maniero, kiel en Ido, kie ĉiujare oni ŝanĝadis la
bazojn de la lingvo, tion garantias la verketo „Fundamento
de Esperanto“
[3].
revolucio
evolucioprocezo1.
- angle:
- evolution
- beloruse:
- разьвіцьцё, эвалюцыя
- ĉeĥe:
- evoluce, rozvoj, vývoj
- ĉine:
- 1. 进化 [jìnhuà], 演化 [yǎnhuà], 演进 [yǎnjìn], 沿革 [yángé], 增長 [zēngzhǎng], 演变 [yǎnbiàn]
- france:
- évolution
- germane:
- 1. Entwicklung, Evolution [vivogenezo] 2. Veränderung, Sichentwickeln, Evolution [fak]
- hispane:
- evolución
- hungare:
- fejlődés
- japane:
- 進化 [しんか], 発展 [はってん], 進展 [しんてん], 変遷 [へんせん]
- nederlande:
- evolutie
- pole:
- ewolucja, rozwój
- portugale:
- evolução
- rumane:
- dezvoltare
- ruse:
- эволюция, развитие
- slovake:
- evolúcia, rozvoj, vývoj
- svede:
- utveckling
- taje:
- 2. การพัฒนา
- ukraine:
- еволюція, розвиток
evoluismo, teorio de evoluo
- angle:
- evolutionism, theory of evolution
- beloruse:
- эвалюцыйная тэорыя
- ĉeĥe:
- evoluce, rozvoj, vývoj
- ĉine:
- 进化论 [jìnhuàlùn], 进化论 [jìnhuàlùn]
- france:
- évolutionnisme, théorie de l'évolution
- germane:
- Evolutionstheorie
- japane:
- 進化論 [しんかろん]
- nederlande:
- evolutieleer, evolutietheorie
- pole:
- teoria ewolucji
- rumane:
- teoria dezvoltării
- ruse:
- теория эволюции
- slovake:
- evolúcia, rozvoj, vývoj
- ukraine:
- еволюціонізм