¹revoluci/o ^PV

1.

Subita, ofte perforta, ŝanĝo en politika reĝimo de iu lando: rusa revolucio 1905, la rusa Revolucio 1917 ^VivZam ; kiam estis sesjara knabeto Zamenhof en urbo Bjalistok, ĵus finiĝis dua revolucio kaj postlasis ĉie sangon, larmojn, akrajn sentojn ^VivZam ; germanoj […] spertis ankaŭ tion: almenaŭ unu pacan kaj sukcesan revolucion en 1989 [1]; la potenca armeo de Gardantoj de Islama Revolucio publikigis minacleteron kontraŭ kleruloj kaj tiuj, kiuj apogas reformon [2]. ŝtatrenverso

2.

Subita grava ŝanĝiĝo en irado de ia daŭranta afero: revolucio efektiviĝis en la prezoj; cento da plej grandaj elpensoj ne faros en la vivo de la homaro tian grandan kaj bonfaran revolucion, kian faros la enkonduko de lingvo internacia ^EE ; la esperantistoj komprenas tre bone, ke lingvo […] povas disvolviĝi nur per tre singarda vojo de natura evolucio, sed ĝi tuj mortus, se oni volus ĝin disvolvi per kontraŭnatura kaj danĝerega vojo de revolucio [3]; depost senkolektivigo, la vjetnama agrokulturo travivis veran revolucion [4]; la manipulado de genoj en tiu komenco de la tria jarmilo devas venigi terapeŭtikan revolucion kompareblan al tiu de antibiotikoj [5].

Rilata al revolucio: revolucia kanto [6]; la politiko de la teritoria ŝtato en la provinco estis inversita al tiu de disfaligo de la ŝogunejo, kio ekstartigis la tutlandan revolucian lavangon [7]; Lev Makaroviĉ Macieviĉ (1877-1910) […] fondis en 1900 kun kelkaj aliaj studentoj kontraŭleĝan revolucian ukrainan partion [8]; disfalis la orienteŭropa socialisma bloko kun revoluciaj politikaj kaj sociaj sekvoj [9]; Paŭlo predikis ion revolucian: ĉiuj homoj estas filoj de Dio, ne distingeblas judoj de gojoj, grekoj kaj romanoj ne bezonas esti cirkumciditaj por iĝi kristanoj [10].

Fari revolucion: revolucias laboristoj [11]; la malsategaj bestoj subite revolucias unu nokton kaj pelas la bieniston, s-ro Jones, lian edzinon, kaj lian dorlotbestan korvon […] de la bieno [12]; Phil Spector revoluciis la manieron registri muzikon [13]; la lasta emo devena de Japanio kiu revolucias gotikan estetikon estas la socifenomeno ゴスロリ, gosurori (gotikaj lolitoj aŭ pli ĝuste gotikaj nimfetoj) [14].

(tr)

(evitinde) Revolucii; ŝanĝi per revolucio: principoj kaj metodoj aplikataj de MONATO povus, sub certaj kondiĉoj, revoluciigi la nunan internacian inform-sistemon direkte al Nova Internacia Inform-Ordo [15]; la okcitana […] revoluciigis la tuteŭropan pensadon kaj estetikon, kaj influis la tutan okcidentan Eŭropon dum pli ol 200 jaroj inter la 11a kaj 14a jarcentoj [16]; tio indikos, ke la civilizacio pelasga estas pli antikva ol la egipta aŭ la helena-romia, tio notinde revoluciigos ĝisnunan historian pensadon [17].

Rim.: La vorto „revoluciigi“ aperas en PV kun tiu senco, sed prave korektiĝis en PIV. Tio, kio aperas en la supraj ekz-oj kiel subjekto, ne kaŭzis la revolucion, sed ŝanĝiĝis per revolucio. Oni devus do anstataŭe skribi „enrevoluciiĝi“ aŭ „ŝanĝiĝi per revolucio“, aŭ sekvi PIV kaj Vikipedion kaj skribi „revoluciis la sistemon, la pensadon“ ktp. [WD]

Ano de revolucia movado: CIA organizis puĉon en Ĉilio kontraŭ Salvador Allende , kiu ne estis nacia revoluciulo nek instrumento por sovetiaj potenculoj [18]; revoluciuloj, celantaj renversi la ŝogunan reĝimon [19]; ili ne plu povis ligi kontakton al la aktivaj revoluciuloj [20].

Rilata al tempo antaŭanta revolucion, okazinta antaŭ ĝi: astrakana malnovreĝima antaŭrevolucia ĉapo [21].

Teĥnika kaj ekonomia ŝanĝo ekinta en la 19a jarcento en Anglujo kun ekuzo de industriaj maŝinoj, vastiĝinta al la mondo, kun daŭraj sekvoj en ĉiuj aspektoj de homaj socioj: maŝinismo venigis la industrian revolucion, kiu perfektigis homekspluatadon kaj pravigis la aktualan kapitalismon [22]; la produktado ludis malgrandan rolon en ekonomiaj tekstoj antaŭ la industria revolucio [23].

Reakcia renverso, kiu provas restarigi antaŭrevolucian situacion: la venko de la kontraŭrevolucio […] ne sukcesis stimuli lin je venĝokrioj [24]; dum pli ol 30 jaroj la popolleviĝon oni devis nomi oficiale kontraŭrevolucio aŭ, iom neŭtrale, sed kun malaprobiga akcento, „la eventoj de '56” [25].

Rilata al tempo sekvanta la revolucion, okazanta post ĝi: la eduka SAT-laboro estas antaŭ- kaj postrevolucia, ne dumrevolucia [26].