^*des

(konjunkcio)

1.

Parto de duopa konjunkcio ju—des, uzata antaŭ komparativo (pli aŭ malpli) responde al ju por montri ke io varias proporcie al (kaj eble depende de) alio: ju pli baldaŭ, des pli bone [1]; tiaj ĉi lingvaj strangaĵoj fariĝas des malpli rimarkeblaj, ju pli profunden vi progresas dum legado [2]; ju pli da objektoj de amo homo havas, mia kuzino, des pli li amas ^Marta ; ju pli da malico estis en liaj vortoj, des pli bonkore ridis lia feliĉigita patro [3]; ju pli da aĉetantoj, des pli alta la prezo ^PrV ; ju pli oni posedas, des pli oni avidas ^PrV .

2.

Memstara konjunkcio uzata kun komparativo kaj indikanta pliigon aŭ malpliigon de grado aŭ intenso de io konekse kun iu cirkonstanco: Tiam la malfeliĉa knabino ektimiĝis kaj saltis sur la ŝanceliĝantan marĉan teron, sed ĉi tiu ne povas porti eĉ min, des malpli ŝin [4]; kiso ne estas ja peko, des pli, se oni sin reciproke efektive amas [5]; neniu iam gustumis tian supon, des pli neniu ion sciis pri la maniero de ĝia pretigado [6]; li uzis la plej fortajn incensojn, kiuj […] eĉ al anĝelo farus kapturnon, des pli al simpla poeto [7]; ili ekamis la silenteman submajstron, kiu malmulte parolis, sed des pli multe laboris [8]; la ŝanceliĝanta marĉa tero […] ne povas porti eĉ min, des malpli ŝin [9]; li sentis, ke ŝi konvulsie ektremas, kaj li tenis ŝin des pli forte [10]. ankoraŭ³, tiom²

Rim.: Oni uzas tiun stilan rimedon aparte, por prezenti okazon kiel pli esceptan kompare kun rilata okazo simile escepta. Tiu ofte emfaziĝas per „ja“ aŭ „eĉ“.