^*17absolut/a ^PV

1.

Senkondiĉa, sendependa, malrelativa, senrezerva, senescepta, senmanka, nepra: mi faros la landon absoluta dezerto [1]; lia unua sento estis ĉagreno, la dua estis absoluta perdo de humoro [2]; mi frostiĝas, mi fariĝas absoluta glacio [3]; la solvon de tiu problemo ili rigardis kiel absolutan neeblaĵon [4]; li vivis ja kiel absoluta malsaĝulo [5]; via juĝo estas severa kaj absoluta [6]; ĉiuj frazoj, kiujn li aŭdis, estas la plej absoluta sensencaĵo [7]; la principa ideo de la hilelismo […] akceptis karakteron absolutan, sendependan de ĉiuj gentaj kaj religiaj apartecoj [8]; tion ĉi ne postulas absoluta neceseco [9]; ŝi deziris ekposedi kiel sian absolutan propraĵon almenaŭ unu jaron, dume jam la morgaŭ ne apartenis al ŝi ^Marta ; absoluta silento regis en la magazeno ^Marta ; preskaŭ absoluta mallumo regis ĉirkaŭ ŝi ^Marta ; depost unu semajno la certeco estis absoluta [10]; mi absolute nenion komprenas [11]; restis nenio absolute, nek por mordi nek por gluti ^PrV .

a)

Tute sendependa de ĉiu ajn povo aŭ kontrolo; kies potenco estas senlima kaj ĉiopova: absoluta reĝo, potenco; la ĉefa celo de ambaŭ partioj estas fortordi la absolutan – almenaŭ nominale absolutan – povon for de la reĝo [12]; [tie] komenciĝas jam la regno de absoluta morto [13].

b)

Plena, rekta, senpera, malrelativa, konsiderata sendepende de lokaj apartaĵoj, sen komparo kun aliaj objektoj, kiu ne dependas de arbitra mezursistemo: reelektita kiel prezidanto […] per komforta absoluta plimulto [14]; en unu lando ― Slovenio ― estas observata absoluta kresko (de MEP) de po 8 % jare [15]; absoluta sonsento; absoluta nulo (-273,15 celsiaj gradoj) [16]. relativa

c)

Gramatike sendependa de la entenanta frazo aŭ malhavanta kutiman komplementon: absoluta participo; absoluta ablativo; absolute (senkomplemente aŭ sensubjekte) uzita verbo.

kategoria, kompleta, tuta

2.

(evitinde) Senmiksa, ĥemie pura: absoluta alkoholo.

Rim.: Ŝajnas ke tiu senco estas idiomaĵo de kelkaj lingvoj, malnecesa en Esperanto. Ŝajnas ke tiusence oni aplikas ĝin nur al alkoholo kaj ne diras absoluta akvo ktp. Do, oni prefere diru klare kaj senidiomaĵe: pura alkoholo.

Rim.: Alkoholo „absoluta“ kutime signifas ne simple „ĥemie pura“ sed „tute senakva“, tamen en Esperanto ĉi tiu vorto ja superfluas [Dmitri Gabinski].

Sistemo de regado per absoluta potenco: li metos bridon sur la absolutismon de l' pastroj [17]; en la rusa kamparano furiozas la cara absolutismo [18]; Pio 9a […] dum la unua Vatikana Koncilio per dogmo deklaris sin mem „neeraripova“ kaj regadis absolutisme [19].

En la soci-politika filozofio klerisma, ideala monarkio en kiu la absoluta monarko realigas la progresemajn principojn de Klerismo: [Katarino la Granda] interesiĝis pri la literaturo kaj havis rilatojn kun la francaj enciklopediistoj, subtenante iliajn ideojn pri la „klera absolutismo“ [20].