^*17teori/o ^JED

1.

[teori.0o.KOMUNE]

Spekulativa rezonado aŭ klarigo, kontraste kun praktika aplikado: ĉiu por klarigi la fenomenon elpensis sian teorion [1]; tio, kio en teorio ŝajnis afero tiel facila, en la praktiko montriĝas tre malfacila kaj neplenumebla [2]; ĉu vi pensas, ke pro iaj teorioj mi devas nian tutan entreprenon […] elmeti al malprofitoj ^Marta ? al la dioj kaj antaŭuloj sufiĉos floroj kaj parfumoj, kaj ke la profetoj mem, kiel ordonas la moraleco, devas manĝi hordean panon kaj trinki akvon […], kiel argumentoj por sia malĝentila teorio la trezoristo citis la ekzemplon de la ĉefpastro Sem, kiu vivis kiel pentofaranto [3].

2.

[teori.0o.SCI]

Logika-sistema ĝeneraligo de scioj por klarigi kaj prognozi fenomenojn de iu kampo de la realeco: la teorio de Darwin [4]; pruvi kelkajn asertojn de Einstein-a relativec-teorio [5]; anstataŭ konstrui teorion sur la firma fundamento de esploritaj faktoj, la aŭtoro agis inverse: li inventis la faktojn por pravigi siajn teoriajn asertojn [6]! la hipotezoj kaj teorioj, kiuj pritraktas la problemojn pri la ekesto de la lingvo [7]; teorio por solvado de inventaj taskoj, la unua scienco pri metodo, montris, ke tekniko evoluas laŭ certaj leĝoj [8]; sur ĉi tiu principo Kantio konstruis sian filozofian teorion pri la manieroj laŭ kiuj ni komprenas la mondon [9]. modelo^2.b, paradigmo¹, skemo

1.

[teori.0a.KOMUNE]

Bazita sur teorio, eventuale sen sufiĉa atento al praktiko: teoria analizo [10]; ĉia batalado abstrakta kaj teoria ordinare al nenio kondukas [11]; tio estis nur teoriaj skizoj, palaj senkorpaj fantomoj en la regiono de revoj [12]; anstataŭ fari konstantajn kaj senfinajn eksperimentojn kaj teorian rezonadon, ni decidis elekti la pretan kaj elprovitan lingvon Esperanto [13]; multaj formoj ŝajnis bonaj teorie, sed praktiko montris ilin maloportunaj [14]. kabineta, principa, spekulativa

2.

[teori.0a.rilata]

Rilata al teorioj: teoriaj verkoj [15]; krom doni teoriajn lekciojn, mi ankaŭ trejnas lingvoinstruistojn pri metodologio [16].

(tr)

[teori.0i.KOMUNE]

Elpensi teorion pri: ni tion ne teorias, sed sentas [17]; en la libro la aŭtoro ne teorias pri tio kiu estas la bona Esperanto-stilo [18]; Platono eĉ teoriis, ke bokso povas plenumi kaj eble anstataŭi la militeman instinkton ĉe la homo [19].

Homo kiu sin okupas pri teorioj de iu fako: de teoriistoj ni devas atendi tre malmulte da bono por nia afero [20]; la german-aŭstra marksisto Karl Kautsky […] tiutempe komencis akiri renomon kiel gvida teoriisto de la tutmonda socialisma movado [21].

[teori.komplot0o.INF]

Klarigo de socia aŭ politika okazaĵo, supozanta sekretajn agojn, komplotojn: politikaj komplot-teorioj aparte burĝonas en neokcidentaj mondopartoj [22]; artikoloj[n] pri konspirteorioj […] ni lasu al la interretaj forumoj kaj al tiuj, kiuj havas tro da tempo por teoriumi [23]; rusoj, simile al homoj en aliaj landoj, entuziasmiĝas pri konspiroteorioj [24].