^*sovaĝ/a ^FK

1.

[sovagx.0a.KOMUNE]

Proksima al naturo kaj malproksima al civilizo.

a)

[sovagx.0a.ZOO]

Ne hejmigita: li vivis kun sovaĝaj azenoj [1].

b)

[sovagx.0a.BOT]

Ne kultivata: sovaĝa greno [2]; ĉe la bariloj volviĝadis supren sovaĝa lupolo [3]; figoj kaj granatoj kreskis sovaĝe [4]; sovaĝa pomo eĉ en la paradiza ĝardeno mem neniam fariĝos ananaso [5].

c)

[sovagx.0a.ETN]

(pri homo, popolo) Ne havanta agrikulturan aŭ urban civilizon, sin vivtenanta per ĉaso kaj rikolto en la naturo: laŭ lia opinio ĉiuj popoloj sovaĝaj kaj eĉ duone-civilizitaj, enkalkulinte ankaŭ la Japanojn, ne vidas en la kiso simbolon de amo ^FK .

2.

[sovagx.0a.FIG]

Malmilda, kruda.

a)

[sovagx.0a.akra]

Akre kaj malagrable impresanta la sentumojn pro sia krudeco kaj maldelikateco: sovaĝa koloro; sovaĝe vestita; Volapük sonas tre sovaĝe kaj maldelikate ^FK ; al ĉio oni povas alkutimiĝi, kaj kio hieraŭ ŝajnis sovaĝa, tio morgaŭ aperas kiel io tute natura kaj bela [6].

b)

[sovagx.0a.intensa]

Senbride fortega: sovaĝa ludo, gesto; sovaĝe puŝi iun; li estos homo sovaĝa, lia mano estos kontraÅ­ ĉiuj [7]; jen trankvila, jen en la plej sovaĝa danco ^FK ; la granda ŝipo balanciĝis en rapidega kurado sur la sovaĝa maro ^FK ; vi, dioj, […] la sopire petegitan pluvon […] sovaĝtorente verŝas sur la teron ^Ifigenio . furioza, impetega, senbrida²

[sovagx.0i.KOMUNE]

Abrupte, senbride efiki, kiel naturaĵo: la elementoj […] ekstere sovaĝas ^BdV . elĉeniĝi

[sovagx.0ejo.EKOL]

Necivilizita kaj nekultivata lando: mi hazarde vidis du infanojn ludantajn en tiu sovaĝejo el balaaĵoj [8]; la verda valo restas malantaŭe kaj ekas seka sovaĝejo kun kaktoj kaj tolao-arbetoj [9]; ni volas en ĉi tiu sovaĝejo konstrui domon al ni [10].

[sovagx.0ulo.KOMUNE]

Tiu, kiu vivas en naturo, for de civilizo: Ron Jebarra estis sendube terura sovaĝulo, ĉar la polico proponis premion por lia detranĉita kapo [11].

1.

[sovagx.mal0a.sentima]

(pri indidvidua besto:) Kitimiĝinta al homo(j), ne plu timanta homo(j)n: malsovaĝa leono en kaĝo [12]; Meze sur la planko staris la malsovaĝa korniko, turnadis la kapeton ĉiuflanken kaj observadis Gerdan [13].

2.

[sovagx.mal0a.specio]

(Vegetala aŭ animala specio) Adaptita al kultivado aŭ bredado kaj konsumado en homa mastrumado: malsovaĝa greno (tritiko, sekalo, rizo); malsovaĝa rajdbesto; IPBES atentigas, ke antaŭ 2016 malaperis 9% de la rasoj de malsovaĝaj mamuloj bredataj por nutrado aŭ laboro [14]. hejmigitasovaĝa^1.bsovaĝa^1.a

(tr)

1.

[sovagx.mal0igi.sentimigi]

Igi malsovaĝa¹: dividante sian panon kun urso, li malsovaĝigis ĝin [15]; la granda besto apartenis al speco, kiun la ruĝaj homoj neniam malsovaĝigas [16].

2.

[sovagx.mal0igi.specion]

Adapti (vegetalan aŭ animalan specion) al kultivado aŭ bredado kaj konsumado en homa mastrumado: laŭ la hipotezo de la pruraj originoj de niaj kolomboj, oni devas supozi ke almenaŭ sep aŭ ok specioj estis tiom ĝisfine malsovaĝigitaj en antikva tempo per duoncivilizitaj homoj, ke ili estas tre fekundaj en kaptiteco [17].

[sovagx.mal0igo.BIO]

La ago malsovaĝi kaj ĝia rezulto: Fakte ne la absurdaj muroj kaj piramidoj, sed tri aliaj atingoj determinis la kurson de la antikva historio: la bronzo; la malsovaĝigo de la ĉevalo; kaj la fero [18].