^*esenc/o

1.

[esenc.0o.FIL]

(komune) Tio, kio konsistigas la propran naturon de io, la interna kaj nevaria bazo de eksteraj aperaĵoj (fenomenoj): homo estas laŭ sia esenco sociema estaĵo; mi ne tute klare komprenis la esencon de via demando [1]; la tuta esenco de lingvo estas bazita antaŭ ĉio sur interkonsento [2]; la esenco kaj celo de niaj kongresoj [3]; ĉiu prepozicio, laŭ sia logika esenco, povas esti uzata nur antaŭ substantivo [4]; al homo, kiu ne konas la esencon de la muziko, ŝajnas ke nenio estas pli facila ol ludi fortepianon ^EE ; ŝajnas al mi, ke la gloramo havas esencon tiel aeran kaj senfundamentan, ke ĝi estas nur ombro de ombro ^Hamlet ; ĉu vi povas eltrovi la esencon de Dio? ĉu vi povas plene kompreni la perfektecon de la Plejpotenculo? [5]; Li lacigis min, Li detruis mian tutan esencon [6]; bruo potenca, nula esenco ^PrV ; nomo egala, sed esenco mala ^PrV . substanco³

2.

[esenc.0o.precipajxo]

Ĉefaj, plej gravaj ecoj de io: la esenco de mia malfeliĉo konsistas en tio, ke mi povis malmulte, ke mi nenion sufiĉe kapablis ^Marta ; la prediko estis longa, oni tamen ne povas malkonfesi en ĝi kelkan esencon moralan ^Marta ; la transdono de la pluaj sciigoj videble estis por li malfacila, sed la esenco estis, ke […] Kristino al li plaĉis [7]; la esenco de liaj ideoj estis jena […] [8]; la diferenco de la lingvoj prezentas la esencon de la diferenco […] de la nacioj ^FK ; la tuta esenco de nia religio estas la leĝo: agu kun aliaj, kiel vi volas, ke oni agu kun vi [9]; la finiĝo „o“ […] en vortoj devenantaj de adjektivo povas nur signifi ideon, esencon [10]. bazo, fundo, fundamento, kerno, kvintesenco, principo, suko³

3.

[esenc.0o.eltirajxo]

Densigita eltiraĵo el iuj substancoj ordinare bonodoraj aŭ aromaj: la rozoj jam estis kolektitaj kaj oni faris el ili esencon [11]; vinagra esenco ^Metrop . aromo, ekstrakto², infuzaĵo, tinkturo

4.

[esenc.0o.KRI]

Tio, kio konsistigas la unuecon de la tri personoj de la Triunuo.

1.

[esenc.0a.lauxnatura]

Konsistiganta la propran naturon de io: laŭ la vojo de vero mi iras […] por heredigi al miaj amantoj esencan bonon [12]; la rakonto estas lerte konstruita, kaj enhavas tiun esencan elementon de konflikto, kiu distingas vivan historion de banalaĵo ^KPr ; ne penetrinte en la esencajn kaŭzojn de moderna kapitalismo kaj imperialismo, Zamenhof jam bone antaŭvidis, ke la rezultato de tiu milito estos nula ^Zam .

2.

[esenc.0a.plej_grava]

Estanta plej grava en io: krom la supre montritaj tri ĉefaj problemoj, mi devis, kompreneble, solvi ankoraŭ multajn aliajn, sed pri ili, ĉar ili estas ne esencaj, mi ne parolos tie ĉi ^FK ; via timo venis nur de tio, ke vi ne tute ĝuste prezentas al vi la esencan signifon de tiuj pligrandigitaj vortaroj [13]; [la muso] tuj formanĝetis preskaŭ tutan romanon, tio estas nur la molan parton, la esencan, sed la ŝelon, la bindon [ĝi] lasis netuŝita [14]; ni deziras krei organismon, kies esenca celo estos produkti antidoton ^Lanti ; senesenca (senenhava) metaforo ^Marta . precipa, fundamenta

[esenc.0ismo.FIL]

Doktrino, kiu prefere rigardas iujn ecojn de aĵoj kiel esencajn, ne dependajn de situacio: Aviceno elstarigis la esencon per la deklaro, ke la ekzisto alvenas al ĝi kiel akcidenco, jen radikala esencismo [15]; la rasismo kaj la seksismo estas la plej oftaj subspecoj de la esencismo [16]. ekzistismo

[esenc.sam0a.KRI]

Kunhavanta la saman esencon kiel iu alia (uzata pri la personoj de la Triunuo): ni kredas unu solan Dion kaj unu solan Sinjoron Jesu-Kriston, ununuran filon de Dio, generitan de la Patro kaj kreitan, samesencan kiel la Patro [17]. similesenca

[esenc.simil0a.KRI]

Havanta esencon similan al tiu de iu alia (uzita de la arianoj pri la personoj de la Triunuo). samesenca