- [dent.lang0akonsonanto.propre]
-
Konsonanto
artikulaciata per alproksimigo de la antaÅa parto de la
lango al la karno tuj malantaÅ la supraj dentoj,
aÅ al la
supraj dentoj mem:
la angla duliteraĵo th signas la senvoÄan
lang-dentan konsonanton [θ] en thing, kaj la
voÄan lang-dentan konsonanton [ð] en this;
en Esperanto la literoj t, d, n signas
lang-dentajn konsonantojn.
Rim. 1:
Reale estas granda variado pri la artikulacia loko. En multaj
lingvoj la artikulacio fakte okazas Äe la gingiva kresto
aÅ Äe la
buÅaj alveoloj. En IFA
âsubpontoâ markas artikulacion strikte dentan (kiel en
[s̪, t̪, n̪, l̪]); kaj duobla substreko indikas
artikulacion
alveolan (kiel en [sÍ, tÍ, nÍ, lÍ]). Tamen en
Esperanto tiu
diferenco
ne gravas, la koncernaj variantoj estas alofonoj de la fonemoj,
signataj per la koncernaj literoj; tial oni kutimas klasi la
fonemojn /t/, /d/, /s/, /z/, /t͡s/ (c), /r/, /l/, /n/ kiel
konsonantojn lang-dentajn.
[Sergio Pokrovskij]
Rim. 2:
AnkaÅ la formo de la langofino varias. En iuj lingvoj oni
kutimas pintigi la langon (ofte tiel estas en la angla), kaj
tiam en la lingvista ĵargono oni parolas pri âapeksaj
dentalojâ; en aliaj lingvoj (la franca, la rusa) la lango
estas plata, âlamenaâ â tiam la ĵargona termino
estas âlamena dentaloâ. En kelkaj lingvoj (ekz-e en
la eÅska) tiu diferenco kontrastigas fonemojn, sed en
Esperanto Äi estas ignorata. Tial anstataÅ la tro
specifaj
epitetoj âapeksaâ, âlamenaâ por Esperanto
pli konvenas la pli Äenerala organindiko âlangaâ:
âlang-denta konsonantoâ.
[Sergio Pokrovskij]
Aldoni tradukojn al ReVo: