*plant/i UV

*planti

(tr)
1.
AGR Meti vegetaĵon en grundon por ke ĝi plu kresku: oni plantis rozarbetaĵon [1]; Noa komencis terkultivan laboron kaj plantis vinberĝardenon [2]; [ŝi] iris al la tombo de la patrino kaj plantis tie la branĉeton [3]; planti sur ĝi novan heĝon [4]; la kamparaninoj klinitaj plantas en ŝlimon tiujn milojn da etaj verdaj ŝosoj, kiuj produktos duan rikolton de la jaro [5]; (figure) Hanna plantis tiujn mensogojn en la kapon de Lidia [6].
2.
(figure) Firme fiksi en la grundo (aŭ muro aŭ alia ebeno) precipe en vertikala (aŭ orta) pozicio: la malgranda Helga [la krucon] levis kaj […] ĝin plantis inter la ŝtonoj super li kaj la mortigita ĉevalo [7]; oni plantis [la abiojn] meze de la varma ĉambro kaj ornamis ilin per plej belaj objektoj, per oritaj pomoj, mielkukoj, ludiloj kaj tre multe da kandeloj [8]! polica servo antaŭe plantis mikrofonon ien sur lia teritorio [9]; „mia ŝuo!“ ŝi diris, montrante al la plantita kalkanumo kaj al la ruino de tio, kio iam estis eleganta piedornamo [10]; li mem staris kun siaj manoj firme plantitaj apud liaj du flankoj [11].
1. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Avineto
2. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Genezo 9:20
3. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, Cindrulino
4. Anna Löwenstein: La ŝtona urbo, Britujo
5. Monato, S. Maul: Laŭ ritmo de la rizejoj
6. La Ondo de Esperanto, 2001, №3
7. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 4, Filino de la marĉa reĝo
8. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Abio
9. Johán Valano: Ĉu ni kunvenis vane?, 4
10. Johán Valano: Ĉu li venis trakosme?, 11
11. Anna Löwenstein: La memoraĵoj de Julia Agripina, Parto Kvina
afrikanse:
plant
albane:
bimë
amhare:
ተክል
angle:
plant
arabe:
مصنع
armene:
գործարան
azerbajĝane:
bitki
beloruse:
1. садзіць (расьліну), высаджваць 2. усаджваць, уторкваць
bengale:
উদ্ভিদ
birme:
စက်ရုံ
bosne:
postrojenja
ĉeĥe:
nasázet rostliny, sázet rostliny, vsadit rostliny, vysadit rostliny, zasadit rostliny
ĉine:
植 [zhí], 栽 [zāi], 栽种 [zāizhòng], 栽種 [zāizhòng]
dane:
plante
estone:
tehase
eŭske:
landare
filipine:
halaman
france:
planter
galege:
planta
germane:
pflanzen, setzen (in den Boden)
guĝarate:
પ્લાન્ટ
haŭse:
shuka
hinde:
संयंत्र
hispane:
plantar
hungare:
ültet (növényt)
igbe:
osisi
indonezie:
menanam
irlande:
plandaí
islande:
planta
japane:
植物 [しょくぶつ]
jave:
tanduran
jide:
געוויקס
jorube:
ohun ọgbìn
kanare:
ಸಸ್ಯ
kartvele:
ქარხანა
kazaĥe:
өсімдік
kimre:
planhigion
kirgize:
өсүмдүк
kmere:
រោងចក្រ
koree:
공장
korsike:
pianta
kose:
isityalo
kroate:
biljka
kurde:
karxane
latine:
herba
latve:
augs
laŭe:
ພືດ
litove:
augalų
makedone:
растенија
malagase:
fototra
malaje:
tumbuhan
malajalame:
ചെടി
malte:
impjant
maorie:
te tipu
marate:
वनस्पती
monge:
tsob nroj
mongole:
ургамал
nederlande:
planten
nepale:
बिरूवा
njanĝe:
chomera
okcidentfrise:
fabryk
panĝabe:
ਬੂਟਾ
paŝtue:
د نبات د
pole:
1. sadzić, nasadzać 2. osadzać
portugale:
plantar
ruande:
igihingwa
ruse:
1. сажать (растение), посадить (растение) 2. воткнуть, всадить
samoe:
totō
sinde:
ٻوٽو
sinhale:
බලාගාරය
skotgaele:
lus
slovake:
sadiť, vysadiť
slovene:
rastlin
somale:
warshad
ŝone:
chirimwa
sote:
dimela
sunde:
pabrik
svahile:
kupanda
taĝike:
растанӣ
taje:
ปลูก
tamile:
ஆலை
tatare:
үсемлек
telugue:
మొక్క
tibete:
འཛུགས་
ukraine:
завод
urdue:
پلانٹ
uzbeke:
o’simlik
vjetname:
nhà máy

planto

La ago planti (= plantado) kaj ĝia rezulto (= plantaĵo): ofte nur la infanoj atingas plenan ĝuon de la plantoj, kiujn iliaj patroj faris [12]. HOM:planto (vegetaĵo)
12. Ludoviko Lazaro Zamenhof: Fundamenta Krestomatio de la lingvo Esperanto, Kio estas vegetarismo?
angle:
planting
beloruse:
саджэньне, пасадка (расьліны)
ĉeĥe:
rostlina
ĉine:
株 [zhū]
germane:
(das) Pflanzen, Pflanzung
indonezie:
penanaman
japane:
植物 [しょくぶつ]
pole:
nasadzenie
ruse:
посадка
slovake:
rastlina, sadenica
taje:
การปลูกพืช
tibete:
ཤིང་ཚལ་
ukraine:
рослина

plantaĵo

1.
HOR Tio, kion oni plantas: sur la genuo de la patro rajdas la infano, en kiu la feliĉaj gepatroj vidas la daŭrigon de siaj vivoj, kiun ili dorlotas, edukadas, kiel la ĝardenisto la plantaĵon [13]; (figure) la vinberĝardeno de la Eternulo Cebaot estas la domo de Izrael, kaj la viroj de Jehuda estas lia plej amata plantaĵo [14]. li opiniis necesaj ankoraŭ nur kelkajn oferojn por la firmiĝo de la plantaĵo [15]; li kreskigas en etaj ujoj centojn da tiaj plantaĵoj [16]; la ĉefaj agrikulturaj plantaĵoj de Xinjiang estas tritiko, maizo kaj rizo [17].
2.
AGR Terpeco, kie oni plantis, plantejo: pli ol dek mil hektaroj da plantaĵoj estas trafitaj de inundo en Hunan [18].
13. Sándor Szathmári: Vojaĝo al Kazohinio, Oka Ĉapitro
14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 5:7.
15. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, La guarbo
16. Monato, Laimius Stražnickas: Etaj plantoj, egaj planoj, 2004
17. Esperanto-ĈRI
18. Ĉina ABC
angle:
1. plant
beloruse:
1. саджанец, высадак, флянс 2. насаджэньне, плянтацыя
ĉine:
1. 种植园 [zhòngzhíyuán], 種植園 [zhòngzhíyuán], 农园 [nóngyuán], 農園 [nóngyuán]
germane:
1. Pflanzen (zum Setzen), Setzling 2. Pflanzung, Plantage
hungare:
2. palánta
japane:
苗 [ミャオ], 苗木 [なえぎ]
pole:
1. roślina 2. nasadzenie
ruse:
1. саженец 2. посадка, насаждение

plantido

HOR Nova trunketo, kiun vegetaĵo kreskigas el tero: malgranda folieto deliberiĝis kaj falis sur la malsekan teron meze de arbaro, kaj tuj ĝi ricevis radikojn kaj elkreskigis plantidojn inter la aliaj kreskaĵoj [19]; plantidoj novaj ĉarme kreskis supren [20].
19. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Folio el la ĉielo
20. J. W. Goethe, trad. L. L. Zamenhof: Ifigenio en Taŭrido, Ifigenio en Taŭrido
angle:
seedling
beloruse:
парастак, адростак
ĉeĥe:
sazenice
ĉine:
芽 [yá], 秧 [yāng], 小树 [xiǎoshù], 小樹 [xiǎoshù], 幼芽 [yòuyá], 接穗 [jiēsuì], 支流 [zhīliú], 芽乾藍 [yágānlán], 芽干蓝 [yágānlán], 萌芽 [méngyá], 長芽 [zhǎngyá], 长芽 [zhǎngyá]
france:
rejet (végétal), surgeon
germane:
Schössling, Sprössling
hungare:
sarjhajtás, palánta
japane:
新芽 [しんめ], 生え出たばかりの若木 [はえでたばかりのわかぎ]
nederlande:
loot, scheut, spruit
pole:
sadzonka, pęd, roślinka
ruse:
росток, побег
slovake:
odnož, prízemný výhonok rastliny
ukraine:
рослинка, паросток, пагін

plantejo

AGR Loko (grundo, akvujo) priplantita per kulturaj vegetaĵoj, precipe se temas pri vegetaĵoj tropikaj aŭ plurjaraj: kafoplantejo, teplantejo; plantejoj de sukerkano [21]; ŝi malsupreniras ĉe la […] plantejoj [22]; tie karoboj ne kreskas en organizitaj plantejoj, sed spontane aperas tie kaj tie kiel sovaĝaj, centjaraj arboj [23]; laboristoj de la banano-plantejoj strikis [24]. SUB:agro, ĝardeno
21. Monato, Hose Marques: Argentino: Vojaĝo al la provinco Tukumano
22. trad. Ferenc Szilágyi: Vespera ruĝo anoncas ventegon, Björn Erik Höijer
23. Monato, Roberto Pigro: Sanige ... kaj sensukere, 2011
24. Diversaj aŭtoroj: Kontakto 2011-2019, Ĉefartikolo
angle:
plantation
beloruse:
поле, плянтацыя
ĉeĥe:
lesní školka, plantáž, zahrada, záhon
ĉine:
种植园 [zhòngzhíyuán], 種植園 [zhòngzhíyuán], 农园 [nóngyuán], 農園 [nóngyuán], 种植园 [zhòngzhíyè], 種植業 [zhòngzhíyè], 卉 [huì]
france:
plantation (lieu)
germane:
Plantage, Pflanzung
hungare:
ültetvény
indonezie:
perkebunan, plantase
japane:
栽培地 [さいばいち], 畑 [はたけ], 大農園 [だいのうえん]
nederlande:
plantage, aanplanting
pole:
plantacja
ruse:
плантация, поле
slovake:
plantáž, sad, záhon
ukraine:
плантація

enplanti

(tr)
Enigi ion (ekzemple semon) en pli grandan korpon aŭ medion (ekzemple grundon), por ke ĝi taŭge evoluu aŭ funkciu.
a)
HOR Enigi en la grundon por kreskigo.
b)
(figure) Penetrigi en la mensojn: la ĉefpastra kolegio de kelka tempo penis […] elradikigi tiun herezon, kaj enplanti adoron al niaj dioj en tiuj regionoj [25]; akceptu kun humileco la enplantitan vorton, kiu povas savi viajn animojn [26]; interne de la lando estas enplantata la ideo de Stalin pri „akriĝo de klasbatalo en proksimiĝo al la socialismo“ [27].
c)
KIR Enmeti objekton (protezon, histon, grefton) en vivan korpon.
25. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, Ĉapitro XIX
26. La Nova Testamento, De Jakobo 1:21
27. V. Varankin: Metropoliteno, Antaŭparolo (en la eldono de la «Sezonoj»).
angle:
implant
beloruse:
ужыўляць, укараняць, імплянтаваць
ĉeĥe:
hluboce zakořenit, implantovat, pevně zapustit, zasadit (rostlinu)
ĉine:
植入 [zhírù], 置入 [zhìrù]
france:
implanter
germane:
einpflanzen 1.c implantieren
hungare:
1.b beleplántál jól elültet
japane:
植え込む [うえこむ], 植えつける [うえつける], 移植する [いしょくする]
nederlande:
1.b inprenten
pole:
1.a siać, sadzić 1.b siać 1.c szczepić, wszczepiać, przeszczepiać
ruse:
внедрить, привить 1.c вживить, имплантировать
slovake:
zasadiť
ukraine:
садити, саджати, насаджувати, прищеплювати, робити пересадку, імплантувати

transplanti

(tr)
Planti ion en alian lokon:
a)
HOR Porti al nova, pli favora loko aŭ grundo, kaj tie replanti: (la pomarbo) fariĝis tiel granda, ke oni devis ĝin transplanti en la ĝardenon [28]. li sekrete enŝteliĝis en la forlasitan domon, elfosis la guarbon kaj transplantis ĝin en sian propran ĝardenon [29]. prikli
b)
(figure) Penetrigi ideon aŭ kutimon en alian spiriton aŭ medion: tiu superstiĉo transplantiĝis en la najbaran landon; Aleksandro la Granda transplantis tiun novan komunan lingvon – koinê – sur larĝajn teritoriojn, konkeritajn de lia armeo [30]; neniu alia figuro estas tiel konvena por esprimi la pasion kaj por transplanti ĝin en la korojn de la aŭskultantoj, kiel ĝuste la apostrofo [31].
c)
KIR Per operacio, anstataŭigi organon (aŭ histon) de paciento per organo (aŭ histo) de alia homo aŭ animalo (aŭ per histo el alia korpoparto): oni elprenis vivajn organojn por ilin transplanti [32]; kuracistoj el Berlino transplantis al li ĉelojn de la medolo de sana persono, kiu estis ankaŭ genetike rezista al HIV [33].
28. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Nokta ĉapo de fraŭlo
29. Sándor Szathmári: Satiraj rakontoj, La guarbo
30. Ivo Lapenna: Retoriko, Unua Parto
31. Ivo Lapenna: Retoriko, Dua Parto
32. Monato, Bardhyl Selimi: Desapontas del Ponte, 2008
33. Monato, Vladimir Lemelev: Unu hirundo printempon ne alportas: sed du?, 2013
angle:
transplant
beloruse:
перасаджваць, трансплянтаваць
ĉeĥe:
přesadit, přesazovat
ĉine:
莳 [shì], 蒔 [shì], 栽植 [zāizhí]
france:
transplanter 1.a repiquer (des plantes)
germane:
1.b umsetzen, umtopfen, übertragen 1.c transplantieren
hispane:
trasplantar
hungare:
átültet
japane:
移植する [いしょくする], 移住させる [いじゅうさせる], 移転させる [いてんさせる]
nederlande:
transplanteren, verplanten, overbrengen
pole:
1.a przesadzać, pikować, flancować 1.b przeszczepiać 1.c transplantować, przeszczepiać
ruse:
1.b пересадить 1.c пересадить, трансплантировать
slovake:
presadiť, presadzovať
ukraine:
пересаджувати, трансплантувати, переселяти, переносити

administraj notoj

pri en~i : 
      Hungaroj kontrolu, ĉu la traduko plu taŭgas post
      mia reverko.
      [Sergio]
~aĵo: Mankas verkindiko en fonto.