¹modern/a ^JED

1.

[modern.0a.KOMUNE]

Apartenanta al la epoko nuna, al la tempo nuna aŭ ĵus pasinta, hodiaŭa; plej nova, plej freŝdata: apud la unua metiejo rapide fariĝis moderna fabriko [1]; li estis homo de la malnovaj moroj, ne aprobanta la modernajn ideojn ^PatrojFiloj ; la mumo de Ramzes XII ĝis la hodiaŭa tago ripozas en sia mistera loĝejo, rifuĝinte tie […] de la moderna scivolemo [2]; li havis tre nebulan imagon pri moderna milito [3]; eksonis moderna dancmuziko, kaj iu miaŭanta voĉo kantis ion [4].

2.

[modern.0a.HIS]

Apartenanta al la pli nova epoko, kontraste kun la antikva: la moderna greka lingvo ne havas infinitivon [5]; [en] la fama Reĝa Biblioteko […] sin trovas ĉiuj libroj, antikvaj kaj modernaj [6].

(tr)

[modern.0igi.KOMUNE]

Igi moderna, renovigi, ĝisdatigi: la sloganoj de Aleksandro estas: futuro, progreso, modernigi [7]; modernigi la oficejon per novaj maŝinoj [8]; radikale modernigi la landon [9]; [la] nova ĝenerala sekretario modernigis la organizan sistemon de NEL [10]; konstante modernigi laŭ la lastdataj komercaj postuloj [11]; Irlando […] en la 1990aj jaroj modernigis sian ekonomion [12]; Moskvo do konsekvence modernigis sian strategian potencialon: ĝi evoluigis novan interkontinentan raketon Topol-M [13].

[modern.0igxi.KOMUNE]

Iĝi moderna, pli nova, nuntempeca: [en] la kastelo […] ĉiujare kreskis kaj moderniĝis la komforto [14]; lastatempe EU mem iĝis pli favora al nuklea energio: malnovaj centraloj moderniĝas aÅ­ estos konstruataj novaj [15]; moderniĝas nia retejo, en kiu apud la sonaj materialoj aperas ankaÅ­ la filmaj [16]; post la aliĝo de Irlando al la EÅ­ropa Komunumo, la lando moderniĝis kaj komencis vere progresi [17]; la lingvo disvolviĝis kaj moderniĝis dum tiu periodo [18]. aktualigi², ĝisdatigi, renovigi

[modern.0ismo.KOMUNE]

Movado rigardata kiel moderna pro iuj ecoj.

a)

[modern.0ismo.BELA]

Tuto de belartaj movadoj, kiuj ekde la fino de la 19a jarcento disiĝis de tradiciaj artoformoj, de realismo, de klasika harmonio, kaj kiuj emfazis novismon: Jarl Martelmonto […] konsideras sin ero de la modernismo [19].

b)

[modern.0ismo.FIL]

Filozofia sinteno komenciĝanta en klasika Eŭropo, favora al raciismo, individuismo, progresismo, kontraŭa al tradicioj: por varti modernisman movadon oni devas montri progreson, ĉu iluzian, ĉu realan [20].

c)

[modern.0ismo.KAT]

Biblio-kritika kaj teologia movado el la komenco de la 20a jarcento, kiu enkalkulis la progresojn de historio kaj komence ricevis kondamnojn: tiu estis la epoko kiam la diskutoj pri modernismo kaj kontraÅ­modernismo eniris plej akran fazon [21].

[modern.0isto.KOMUNE]

Modernismano: Conrad estis inter la ĉefaj modernistoj kun Eliot, Joyce, Woolf kaj Yeats [22]; por la modernistoj superfluaj vortoj estas la herbaĉo de poemo [23]; li finis mallaŭte sian agadon kiel […] tradiciisto, eĉ kontraŭmodernisto, kiu fine kondamnis aŭ „ĝustigis” siajn fruajn eksperimentojn kaj preferis eksmodiĝintajn muzikformojn, kiel fugo, [24]; la verkisto vivece bildigas […] la pseŭdo-moderniston trovanta rifuĝon en surfaca ksenofilio [25].

[modern.mal0a.KOMUNE]

Ne plu valida, aktuala aŭ uzata, malkonforma al la nunaj moroj aŭ situacioj; arĥaika, eksmoda, malaktuala: tio estas tro malvasta kaj malmoderna difino [26]; la domo ne nur estas malnova, ĝi estas malmoderna [27]; du vicoj da domoj, ĉe kiuj ĉie pendis malmodernaj kadukaj balkonoj [28].