*kron/o UV *krono serÄi 'krono' [kron.0o] 1.[kron.0o.materia] Cirklaĵo por meto sur la kapon de iu, sur la ekstremon de io: a)[kron.0o.plektita] kapornamo el kunplektitaj floroj, branÄetoj, folioj, en iuj kulturoj kiel militista, sporta aÅ civila honorsigno: unu floro ne estas krono PrV ; oni piknikas, plukas florojn kaj faras el ili kronojn, kiujn oni surkape portas [1]; ili plektis kronon el dornoj kaj metis Äin sur lian kapon [â¦] kaj mokis lin, dirante: Saluton, ReÄo de la Judoj! [2]. b)[kron.0o.metala] metala kapornamo, signo de moÅteco, precipe de reÄeco en eÅropa kaj aliaj kulturoj: oni elkondukis la reÄidon, metis sur lin la kronon kaj [â¦] proklamis lin reÄo [3]; metu la cidaron sur lian kapon, kaj metu la sanktan kronon sur la cidaron [4]; reÄina krono [5]; Åi havis sur la kapo grandegan oran kronon, ornamitan per briliantoj kaj karbunkoloj [6]. diademo, girlando, ringo 2.[kron.0o.FIG] (figure) Signo aÅ simbolo de merito, de sukceso: krono de gloro estas la grizeco (de maljunulaj haroj) [7]; nepoj estas krono por maljunuloj [8]; brava virino estas krono por sia edzo [9]. 3.[kron.0o.regxeco] (figure) ReÄeco, suvereneco: laÅ la nuna kodo por la imperiestra familio nur viroj per la vira deveno rajtas heredi la kronon [10]; Manks-insulo [â¦] estas posedaĵo de la brita krono [11]; brita fideleco al la krono kaj al la virino, kiu nun portas Äin [12]. 4.[kron.0o.samforma] Objekto similforma kiel krono1.b: [la] altstaturaj palmoj ege impresis al mi pro ties kunigitaj kronoj [13]; kronviruso; denta krono [14]. egreto2, kresto, korolo, supro de arbo krono (monunuo), Krono (titano)1. Bardhyl Selimi: Tago de la somero, Monato, 2006/06, p. 92. La Nova Testamento, Mateo 27:293. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, II. Kroniko 23:114. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Eliro 29:65. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Ester 1:116. Jakob Grimm, Wilhelm Grimm, trad. Kazimierz Bein: Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm, FiÅkaptisto kaj lia edzino7. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 16:318. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 17:69. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 12:410. Isikawa Takasi: Palacaj perturboj, Monato, 2013/10, p. 811. Garbhan MacAoidh: Flagoj: fenestro al vasta mondo, Monato, 2004/04, p. 1612. W. H. Simcock: Monarkia mistiko, Monato, 2005/07, p. 1113. Tatjana Loskutova: VojaÄo en Iberio, Monato, 2007/07, p. 1414. last/pg: Fremdaj korpoj, Monato, 2006/05, p. 10 angle: crown beloruse: вÑнок, вÑнеÑ, каÑона ÄeÄ¥e: koruna, koruna (mÄna i symbol královstvÃ), vÄnec Äine: çå [wángguÄn], å [miÇn], çå [huángguÄn], å [guÄn], çå [yáguÄn], å§å¸½ [sÄngmà o], æ å [shùguà n], 樹å [shùguà n] france: couronne germane: Krone denta ~o: Zahnkrone. hispane: corona hungare: 1.a babérkoszorú, koszorú 1.b korona 2. korona 3. korona japane: ã¯ãã¼ã nederlande: kroon pole: korona portugale: coroa rumane: coroanÄ ruse: 1.a венок 1.b коÑона, Ð²ÐµÐ½ÐµÑ 3. коÑона slovake: koruna (aj peniaz) ukraine: вÑнок, вÑнеÑÑ kroniserÄi 'kroni' [kron.0i] (tr) 1.[kron.0i.ornami] Ornami per krono: la junulinoj kronis siajn amikinojn per floroj; [Åi] eltiris verdan petroselon el la balaaĵejo kaj kronis la poton [15]. 2.[kron.0i.premii] Ceremonie agnoski ies meriton aÅ atingon per surkapigo de krono reala aÅ metafora: kroni la laÅreaton en konkurso. premiiglorkrono, laÅrokrono 3.[kron.0i.honore] Unuafoje ceremonie surkapigi kronon1.b kiel signon de la monarka potenco: en 1430 oni intencis kroni dukon Vytautas la Granda kiel reÄon de Litovio [16]. 4.[kron.0i.rekompenci] (figure) Rekompenci per atingo de rezulto: saÄuloj estas kronataj de klereco [17]; restas fari nur kelkajn paÅojn por pravigi siajn esperojn [â¦], por kroni tiujn Äi dek ok jarojn FK ; se vi ne kronos mian konstantan amon, tiam mi ne valoros la teran ekzistadon [18]. 5.[kron.0i.sxvebi] (figure) Esti supra (space) aÅ fina (tempe, proceze) parto de io: la vojeton kronis malluma, densa arbaro [19]; fine, por kroni Äion, plaÄis al la respektinda reÄino honori nian kunvenon per sia Äeesto [20]; Åi estas vestita brile bunte kiel amazona papago, kronita de granda Äapelo [21]; restoracioj, kronitaj de pinarboj [22]; kadukajn kabanojn oni kronis per sunpaneloj [23]; BaÄ¥o antaÅe tre Åpareme utiligis tiun sigelon, sed konscie kronis sian lastan verkon per Äi [24]; (frazaĵo) la fino kronas la verkon PrV . 15. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Fluganta kofro16. last: Celen sursele, Monato, 2010/11, p. 1117. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 14:1818. N. V. Gogol, trad. L. L. Zamenhof: La Revizoro, akto 4a, sceno 13a19. Kazimierz Bein (trad.): Internacia Krestomatio, La Miraklo de Purun Bhagat (R. Kipling)20. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Äapitro XVII21. Albisturo Kvinke: ÅanÄiÄanta mondo, Monato, 2010/11, p. 1722. Robert Roze: Flagrantaj koloroj, Monato, 2000/06, p. 1723. Franz-Georg Rössler: Sunelektraj kamparanoj, Monato, 2012/11, p. 1124. Franz-Georg Rössler: FiniÄis la Bach-jaro, Monato, 2001/01, p. 17 angle: crown beloruse: 1. надзÑваÑÑ Ð²Ñнок, ÑпÑÑгожваÑÑ Ð²Ñнком 2. вÑнÑаÑÑ 3. вÑнÑаÑÑ, каÑанаваÑÑ 4. вÑнÑаÑÑ 5. вÑнÑаÑÑ ÄeÄ¥e: ovÄnÄit, vÄnÄit france: couronner germane: krönen hispane: coronar hungare: 4. megkoronáz japane: å ããã¶ãã [ããããã¶ãã], å³ä½ããã [ãããããã], é ã飾ã [ããã ãããã], æå¾ã飾ã [ããããããã] nederlande: 1. kronen 2. bekronen 3. kronen 4. bekronen 5. een kroon vormen op pole: koronowaÄ rumane: încorona ruse: 1. ÑкÑаÑаÑÑ Ð²ÐµÐ½ÐºÐ¾Ð¼ 2. венÑаÑÑ, ÑвенÑаÑÑ 3. венÑаÑÑ (на ÑаÑÑÑво), коÑоноваÑÑ 4. ÑвенÑаÑÑ 5. венÑаÑÑ la fino ~as la verkon: ÐºÐ¾Ð½ÐµÑ â Ð´ÐµÐ»Ñ Ð²ÐµÐ½ÐµÑ. slovake: korunovaÅ¥ ukraine: вÑнÑаÑи, ÑвÑнÑÑваÑи, коÑонÑваÑи, наÑаджÑваÑи коÑÐ¾Ð½ÐºÑ glorkronoserÄi 'glorkrono' [kron.glor0o] Krono donita al iu pro akirita gloro, ekz-e dum batalo; ekz-e laÅrokrono, ofte uzata metafore: ne helpas glorkrono al malplena kaldrono PrV ; la Libraro estu taÅga memoraĵo pri nia amata amiko, kaj glorkrono por nia Majstro VivZam . aÅreolo, nimbo, prestiÄo beloruse: аÑÑол ÑÐ»Ð°Ð²Ñ ÄeÄ¥e: aureola, gloriola, svatozáŠfrance: auréole (rel.), nimbe (rel.) germane: Gloriole, Ruhmeskrone hungare: dicsfény nederlande: aureool pole: aureola, nimb portugale: auréola rumane: aureolÄ, nimb ruse: оÑеол, нимб slovake: aureola, gloriola, svätožiara ukraine: нÑмб, оÑеол laÅrokrono serÄi 'laŭrokrono' [kron.lauxro0o] Krono1.a el laÅraj branÄetoj, kutima honorsigno Äe la antikvaj grekoj kaj romianoj; metafore, simbolo de venko, sukceso, merito: (figure) kion ajn fifamigan oni alie povis diri pri âJorikeâ, pro unu afero Äi meritis laÅrokronon: Äi estis eminenta instrumajstro [25]; la blazonÅildon [de Argentino] ÄirkaÅas laÅrokrono, kiu reprezentu la armean venkon en la batalo pri Åtata sendependeco [26]. 25. B. Traven, tr. Hans-Georg Kaiser: La Mortula Åipo, Äap. 31a26. Vikipedio, Blazono de Argentino beloruse: лаÑÑÐ¾Ð²Ñ Ð²Ñнок bretone: kurunenn lore Äine: æ¡å [guìguÄn] germane: Lorbeerkranz katalune: corona de llorer, laurèola nederlande: lauwerkrans pole: wieniec laurowy rumane: coroanÄ de dafin ruse: лавÑовÑй венок ukraine: лавÑовий вÑнок lumkrono serÄi 'lumkrono' [kron.lum0o] Luma krono, aÅreolo1; krono kun lumoj, kandeloj a.s. simboliganta aÅreolon: la Äiela veo ÄirkaÅas, kiel lumkrono, vian kapon, ho, Mater Dolorosa [27]; en la posttagmezo de la lasta tago de lâ jaro irantoj aperas [kaj] estas servataj de Lucia kun lumkrono sur sia kapo je varmigita alkoholaĵo [28]. 27. Alexandra Mexin: Madono, Esperanto (UEA) n-ro 292 (dec. 1924), p.19828. G.F.H., trad. Sven Valerius: Nacia moro kaj kutimoj de Stockholmaj laboristoj, Revuo, Monata Aldono al âEsperanto Triumfontaâ, n-ro 13, dec. 1923, p.140 angle: halo, gloriole, wreath of lights beloruse: гало, аÑÑол, кола ÑÑвÑÑла germane: Lichtkranz, Lichterkranz, Heiligenschein AÅstrala Krono [29] (CrA) serÄi 'Aŭstrala Krono' [kron.auxstralaK0o] [kron.auxstralaK0o.AST] Sud-hemisfera stelfiguro (Corona Australis): NGC 6541 estas globa stelamaso en konstelacio AÅstrala Krono [30]. 29. GaladÃ-EnrÃquez, David; Wandel, Amri: La kosmo kaj ni. Galaksioj, planedoj kaj vivo en la universo, FEL, Antverpeno, 200530. Vikipedio, NGC 6541 angle: Corona Australis beloruse: ÐаÑднÑÐ²Ð°Ñ ÐаÑона (ÑÑзоÑâе) Äine: åå座 [NánmiÇnzuò] france: Couronne australe (constellation) germane: Südliche Krone hispane: Corona Austral latinece: Corona Australis nederlande: Zuiderkroon pole: Korona PoÅudniowa (gwiazdozbiór) rumane: Coroana AustralÄ (constelaÈie) Boreala Krono [31] (CrB) serÄi 'Boreala Krono' [kron.borealaK0o] [kron.borealaK0o.AST] Nord-hemisfera stelfiguro (Corona Borealis): NGC 6002 estas stelo en konstelacio Boreala Krono [32]. 31. GaladÃ-EnrÃquez, David; Wandel, Amri: La kosmo kaj ni. Galaksioj, planedoj kaj vivo en la universo, FEL, Antverpeno, 200532. Vikipedio, NGC 6002 angle: Corona Borealis beloruse: ÐаÑноÑÐ½Ð°Ñ ÐаÑона (ÑÑзоÑâе) Äine: åå座 [BÄimiÇnzuò] france: Couronne boréale (constellation) germane: Nördliche Krone hispane: Corona Boreal latinece: Corona Borealis nederlande: Noorderkroon pole: Korona PóÅnocna (gwiazdozbiór) rumane: Coroana BorealÄ (constelaÈie) administraj notoj