Ĥanuk/o ĤanukoserÄi 'Ĥanuko' [hxanuk.0o] Oktaga judisma vintra festo, honoranta la redediÄon de la Templo fare de la makabeanoj post ilia venko super la sirianoj; ankaÅ konata kiel âjuda Kandelfestoâ: en la konstanta ekspozicio de la Muzeo de Teruelo [â¦] elstaras tri ekzempleroj de menoroj aÅ ceremoniaj lampoj uzataj en la festo de Ĥanuko [1]; Matatias mortis je -166, sed liaj filoj, Äefe inter ili Jehuda la Makabeo, kondukis la ribelon, je -165 ili venkis la multe pli grandan armeon de AntioÄ¥o kaj liberigis Jerusalemon, [â¦] laÅ la Talmudo estis sufiÄe da rituale pura oleo por lumigi la kandelabron nur dum unu tago, kaj necesis ok tagoj por prepari pli da oleo, malgraÅ tio, la kandelabro lumis dum la tutaj ok tagoj, oni memorfestas la venkon kaj la miraklon en la juda festo Ĥanuka [2]. Rim.: Ĥanuko iÄis grava festo nur en la 20a jc, precipe post la apero de la juda regno, kiel judisma respondo al la okcident-kristana Kristnasko; tial ne estas mirinda, ke oni ne trovas la vorton Äe la pioniroj kiuj verkis Äe la limo inter la 19a kaj la 20a jc. Manke de aÅtoritata ekzemplo iuj provis indiki Ĥanukon per âInaÅgurfestoâ, kio estas erara: la InaÅgurfesto, kvankam Äi (certe ne hazarde) koincidas kun la unua tago de Ĥanuko, tamen estas dediÄita al la rememoro pri alia (pli frua) evento. [Sergio Pokrovskij] 1. Vikipedio, Teruela Judkvartalo2. Vikipedio, AntioÄ¥o la 4-a Epifano angle: Hanukkah, Chanukah beloruse: ХанÑка bulgare: ХанÑка Äine: å æç¯ [GuÄngmÃngjié], ååªå¡ [HÄnÇkÇ] finne: hanukka france: Hanoucca germane: Chanukka indonezie: Hanukah itale: Chanukkà , Hanukkah, Festa delle Luci pole: Chanuka, Hanukka, ÅwiÄto PoÅwiÄcenia ÅwiÄ tyni, ÅwiÄto ÅwiateÅ Chanukka portugale: Chanuca, Hanuca ruse: ХанÑка administraj notoj