^*edz/o ^UV

[edz.0o.GEN]

Viro laŭleĝe ligita kun alia homo por kunvivado kaj fondo de familio: sed al sia edzo Nabal ŝi nenion diris [1].

[edz.0ino.GEN]

Virino laŭleĝe ligita kun alia homo por kunvivado kaj fondo de familio: Reĥabeam prenis al si kiel edzinon Maĥalaton [2]; eliris Noa kaj liaj filoj kaj lia edzino kaj la edzinoj de liaj filoj kune kun li [3]; amu edzinon plej kore, sed tenu ŝin bonmore ^PrV ; edzin' admirata ‐ edzo malsata ^PrV ; edzo kaj edzino estas geedzoj.

1.

[edz.0igi.ligi]

Fari iun edzo per laŭleĝa aŭ religia ligo: oni edzigu la knabon kun la princino [4]; ĉu li jam estas edzigita ^FK ? se li estas edzigita, tiam lia edzino eliru kune kun li [5].

2.

[edz.0igi.doni]

Doni kiel edzon: la familio volis edzigi lin al unu kuzino, kies firma karaktero estis bone konata [6].

1.

[edz.0iga.rilata]

Rilata al edzigo: edziga promeso ^BdV .

2.

[edz.0iga.geedzigxa]

(evitinde) Geedziĝa: interedziga ceremonio [7]; la formulon edziga ^BdV ; la junulino metis sur la fingron la edzigan ringon ^Marta .

1.

[edz.0inigi.doni]

Fari iun ies edzino per laŭleĝa aŭ religia ligo: ŝiaj gepatroj volis ŝin edzinigi kun alia persono [8]; tial la onklino konstante paroladis: al Eminjo mi donos bonan edukon kaj poste mi ŝin bone edzinigos ^Marta ; li havis tridek filojn, kaj tridek filinojn li edzinigis eksteren, kaj tridek filinojn li prenis el ekstere por siaj filoj [9]; prenu edzinojn por viaj filoj kaj edzinigu viajn filinojn, por ke ili nasku filojn kaj filinojn [10]; edzigu filon, kiam vi volas ‐ edzinigu filinon, kiam vi povas ^PrV ; Temistoklo edzinigis sian filinon je homo tre bona, sed malriĉa ^FK .

2.

[edz.0inigi.preni]

Edziĝi al iu: donu mian edzinon Miĥal, kiun mi edzinigis al mi per cent prepucioj de Filiŝtoj [11]; memkompreneble mi edzinigis ŝin al mi [12]; mi edzinigis al mi tri reĝidinojn de orientaj regnoj [13].

Rim.: Tia uzo postulas malimplican refleksivan komplementon: edzinigi iun al si, kaj povas havi aktivan, eventuale eĉ iom perfortan nuancon. Pli normala dirmaniero estas la pli simpla „edziĝi al iu“ aŭ „sin edzigi al iu“.

(kun, al)

1.

[edz.0igxi.vira]

Iĝi edzo: la reĝido […] forkondukis ŝin al la palaco de sia patro […], kie li edziĝis je ŝi [15].

2.

[edz.0igxi.neuxtra]

Iĝi geedzo: la edziĝa ceremonio havos lokon post kelke da tagoj [16]; ĉu vi aŭdis, ke prostituitino foje edziĝis al bazarulo kaj li sukcesis treni ŝin malsupren ĝis sia propra nivelo? [17]; nur 12% estis virgaj kiam ili edziĝis [18]; en 1529 ŝi edziĝis al Edward Borough [19]; unue ŝi edziĝis al Harald Grenske [20].

(kun, al)

[edz.0inigxi.ekesti]

Iĝi edzino: ŝi edziniĝis kun sia kuzo [21]; filino de pastro edziniĝis kun viro laika [22]; kiam filino edziniĝis, multaj fianĉoj troviĝas ^PrV .

1.

[edz.0igxo.lauxlegxa]

Laŭleĝa ligo de du homoj: edziĝo laŭ koro, laŭ la kvanto da oro ^PrV ; li faris al la reĝidino edziĝopeton, kaj ŝi tuj diris jes (mano) [23]; edziĝo pro amo flamanta al sako sonanta ^PrV ; fianĉiĝo ne estas edziĝo ^PrV ; de edziĝo tro malfrua orfoj naskiĝas ^PrV ; malsamranga edziĝo (mezalianco); edziĝofesto [24].

2.

[edz.0igxo.KRI]

Sakramento, kiu sanktigas la unuigon de du homoj kaj havigas al ili dian helpon por kristane vivi. matrimonio

[edz.0eco.stato]

Stato de geedzoj: [la] ligo de edzeco [26]; la tuta nia edzeco estis neinterrompita dancado ^FK ; la bela junulino troviĝis en la plena aŭreolo de la edzeco [27]; la formo lin senprudentigis, li rigardis la ŝelon kaj ne la kernon, kaj tio estas […] granda malfeliĉo en la edzeco [28].

[edz.0eca.rilata]

Rilata al edzeco: la edzeca ĵuro [29]; Stella, vi estis do la serpento en mia edzeca paradizo ^FK ; edzeca (laŭleĝa) infano.

[edz.ge0oj.GEN]

Edzo(j) kaj edzino(j): ili estas edzo kaj edzino (geedzoj); se geedzoj sin batas, fremdulo restu flanke ^PrV ; la maljunaj geedzoj sidis ĉe sia vespermanĝo [30]; geedza paro [31]; devoj kaj rajtoj de la geedza stato [32].

(malofte)

[edz.ge0o.GEN]

Homo laŭleĝe ligita kun alia homo por kunvivado kaj fondo de familio; spozo: la unua afero, kiun faras ĉiu sklavino kiam ŝi aliĝas al nova domanaro, estas informiĝi, kiu estas geedzo de kiu [33]; kiel perdo de geedzo pro morto [34].

Rim.: Ĉi tiu uzo devias de la tradicia uzo, kaj ne ĉiuj esperantistoj akceptas ĝin. Vidu la duan sencon de ge-.

[edz.ge0igxi.GEN]

Iĝi geedzoj: ŝi ne volas interedziĝi kun la enuiga talpo [35]; 1105 paroj geedziĝis sub ŝia svatado [36]; ne gravas kiom malproksimaj ili estas, […] fine ili havas la ŝancon geedziĝi [37].

[edz.eks0igxi.GEN]

Divorci: eksedziĝi je iu; fine eksedziĝis Antono kaj Helen' ^FK ; mi ne vivus plu kun vi, eksedziĝus kaj prenus alian edzinon [38].

[edz.eks0igxo.GEN]

Divorco: mi petos eksedziĝon ^FK .

[edz.krom0ino.GEN]

Plia edzino apud la regula unua: mian edzedzinon ili turmentis tiel, ke ŝi mortis [39]; ĉiu ja scias, ke mi estas naskita de kromedzino [40].

[edz.nov0o.MOR]

Ĵus edziĝinta viro: la gepatroj de la novedzo […] devas alporti oraĵojn kaj vestaĵojn por sia bofilino [41].

[edz.nov0ino.MOR]

Ĵus edziniĝinta virino: „kisu la novedzinon!“ Vilĉjo tondris, kaj Sturges Owen ne havis la forton malobei [42]

[edz.novge0oj.MOR]

Ĵuse geedziĝinta paro, novedzo kaj novedzino: du monatojn post tio la novgeedzoj forveturis el Ruslando [43].

[edz.plur0eco.GEN]

Poliandrio: kvankam multaj sektoj subtenas pluredzinecon, ili ne subtenas pluredzecon [44].

[edz.plur0ineco.GEN]

Poliginio: pluredzineco ekzistas en muslimaj landoj [45].

[edz.plurge0eco.GEN]

Poligamio: la katolikisma eklezio permesas la edzecon de pastroj kaj la plurgeedzecon de konvertitoj en esceptaj okazoj [46].

^PIV1

[edz.prov0igxo.antaux]

Tempo de seksa kunvivado antaŭ la edziĝo: provedziĝon oni celebras dum komuna eŭkaristio [47]. fianĉiĝo

[edz.sen0ineco.frauxleco]

Stato de homo vivanta sen edzo aÅ­ edzino; fraÅ­leco: la senedzeco de kristanaj pastroj [48].