*tenti
(tr)
- 1.
- (iu, io) Instigi iun al malpermesita, danĝera, aŭ malbona ago, montrante ĝian allogecon: kial Adam manĝis la malpermesitan frukton! se mi estus sur lia loko, mi ne lasus tenti min al tio [1]; Jesuo estis kondukita supren de la Spirito en la dezerton, por esti tentata de la diablo [2]; vane vi tentas, mi ne konsentos PrV ; malfermita kelo tentas al ŝtelo PrV ; tenti per lukso kaj per amindumado de belaj virinoj [3]; Dio ne estas tentebla de malbono, kaj Li mem tentas neniun [4]. logi.
- 2.
- (arkaismo) (iu) Provi iun, lin submeti al esploro de liaj kapabloj aŭ scioj: unu leĝisto [...] tentis lin, dirante: Majstro, kion mi faru, por heredi eternan vivon? [5]; aliaj, tentante lin, postulis de li signon el la ĉielo [6].
- 3.
- (figure) (io) Inspiri deziron, emon: tiu juvelo ŝin forte tentis (deziro posedi) PV ; tiu pokalo [....] sukcese tentis pli ol unu virinon [7]; malplena sako (malriĉeco) tentas al peko PrV ; sprita vorto tentas, nenion atentas (deziro spriti) PrV ; mia Bub' [...] per pentekosta ruĝ' vin loge tentis por karesa tuŝo [8]; tion vidante, oni estas tentata malestimi la homaron PV ; [la riĉaĵoj de la minerala regno] ŝajnas esti malproksimigitaj for de la homaj okuloj por ne tenti ilian profitamon [9]; ŝi ne estas nur tentemulino (ema inspiri seksan deziron), sed vere tre inteligenta, alte talenta junulino [10].
Rim.:
Kvankam etimologie „tenti“ devenas de latina verbo,
signifanta „provi“, estas tute malkonsilinde sekvi
la suban ekzemplon:
iu tentis damaĝi [la monumenton] per grenadoj
[11]
.
1.
H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 1, Ĝardeno de la paradizo
2. La Nova Testamento, S. Mateo 4:1
3. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap. 6
4. La Nova Testamento, De Jakobo 1:13
5. La Nova Testamento, S. Luko 10:25
6. La Nova Testamento, S. Luko 11:16
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉap. 13
8. P. Peneter: Sekretaj Sonetoj, XXIII
9. Jean-Jacques Rousseau, trad. André Gilles: La revadoj de soleca promenanto, Sepa promenado
10. http://mujweb.atlas.cz/veda/traxler/strand.htm
11. Bardhyl Selimi: Monato, KOSOVO: Vojaĝimpresoj, somero 2000
2. La Nova Testamento, S. Mateo 4:1
3. H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap. 6
4. La Nova Testamento, De Jakobo 1:13
5. La Nova Testamento, S. Luko 10:25
6. La Nova Testamento, S. Luko 11:16
7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, ĉap. 13
8. P. Peneter: Sekretaj Sonetoj, XXIII
9. Jean-Jacques Rousseau, trad. André Gilles: La revadoj de soleca promenanto, Sepa promenado
10. http://mujweb.atlas.cz/veda/traxler/strand.htm
11. Bardhyl Selimi: Monato, KOSOVO: Vojaĝimpresoj, somero 2000
- angle:
- tempt
- beloruse:
- спакушаць, прывабліваць
- ĉeĥe:
- pokoušet, svádět
- ĉine:
- 勾引 [gōuyǐn], 誘姦 [yòujiān], 诱奸 [yòujiān], 誂 [tiǎo], 吸引 [xīyǐn], 引來 [yǐnlái], 引来 [yǐnlái], 拉拢 [lālǒng], 拉攏 [lālǒng], 招來 [zhāolái], 招来 [zhāolái]
- france:
- tenter (soumettre à la tentation) , allécher, attirer (tenter), éprouver (mettre à l'épreuve) ~emulino: allumeuse (celle qui excite le désir).
- germane:
- verführen, in Versuchung führen
- hispane:
- tentar
- hungare:
- csábít, megkísért 1. megkísért, megkörnyékez malfermita kelo ~as al ŝtelo: alkalom szüli a tolvajt. 2. próbára tesz 3. csábít, elcsábít
- japane:
- 誘惑する [ゆうわくする], そそのかす, そそる
- nederlande:
- verleiden
- pole:
- 1. kusić, wodzić na pokuszenie, namawiać 2. wypróbowywać, poddawać próbie 3. kusić, wodzić na pokuszenie
- portugale:
- 1. tentar, induzir em tentação
- ruse:
- искушать, соблазнять, прельщать
- slovake:
- pokúšať, zvádzať
- ukraine:
- спокушати
tenta
- angle:
- tempting
- beloruse:
- спакусьлівы , прывабны, панадны
- ĉeĥe:
- svádivý
- ĉine:
- 吸引人 [xīyǐnrén], 妖媚 [yāomèi], 迷人 [mírén], 誘惑地 [yòuhuòde], 诱惑地 [yòuhuòde], 放浪的 [fànglàngde], 風騷 [fēngsāo], 风骚 [fēngsāo]
- france:
- tentant, attirant, attractif, tentateur (adj., tentant)
- germane:
- verführerisch
- hispane:
- tentador
- hungare:
- csábító, megkörnyékező
- japane:
- 誘うような [さそうような], そそのかす, 気をそそる [きをそそる]
- nederlande:
- verleidelijk
- pole:
- kuszacy, wodzący na pokuszenie
- ruse:
- соблазнительный, искусительный
- slovake:
- zvádzavý
- ukraine:
- спокусливий
tento
- 1.
- (ofte plurale) Io, kio tentas: per la plej teruraj tentoj la malamiko lin tentis [14]; malgraŭ oftaj tentoj kaj delogoj li neniam permesis al si eĉ la plej malgrandan pekon kontraŭ tiuj ĉi leĝoj [15]; ekzistas ankaŭ abismaj fundoj kun silente kaj kaŝite embuskantaj rampaĵoj de minacaj tentoj kaj mallumaj instinktoj Marta .
- 2.
- Stato de iu tentata, deziro: ne konduku nin en tenton, sed liberigu nin de la malbono [16]; feliĉa estas la homo, kiu elportas tenton [17]; oftfoja tento ĉion forlasi [18]; liberiĝi de tento [19]; cedi [20], kontraŭstari Marta , rezisti al tento [21].
14.
H. A. Luyken: Pro Iŝtar, ĉap. 6
15. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Antaŭparolo
16. La Nova Testamento, S. Mateo 6:13
17. La Nova Testamento, De Jakobo 1:12
18. Jean-Jacques Rousseau, trad. André Gilles: La revadoj de soleca promenanto, Tria promenado
19. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Tentado
20. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, En kinematografejo
21. Deck Dorval: Urd Hadda murdita!, p. 26
15. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Antaŭparolo
16. La Nova Testamento, S. Mateo 6:13
17. La Nova Testamento, De Jakobo 1:12
18. Jean-Jacques Rousseau, trad. André Gilles: La revadoj de soleca promenanto, Tria promenado
19. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, Tentado
20. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko, En kinematografejo
21. Deck Dorval: Urd Hadda murdita!, p. 26
- angle:
- temptation
- beloruse:
- спакуса
- ĉeĥe:
- pokušení, touha
- ĉine:
- 誘惑力 [yòuhuòlì], 诱惑力 [yòuhuòlì]
- france:
- tentation, appât (ce qui tente), attrait (tentation), appel (tentation), désir
- germane:
- Versuchung
- hispane:
- tentación
- hungare:
- kísértés, csábítás
- japane:
- 誘惑 [ゆうわく]
- nederlande:
- verleiding
- pole:
- 1. pokusa, namowa 2. kuszenie, pokuszenie
- ruse:
- искушение, соблазн
- slovake:
- pokušenie, túžba
- ukraine:
- спокуса
tentado
-
Ago tentadi, ago tenti:
fininte la tutan tentadon, la diablo foriris de li
[22].
Rim.: Por nomi la agon tenti, kiam ĝi estas nek daŭra nek ripeta, oni teorie povus uzi „tento“, sed ĉi tiu vorto ial specialiĝis por montri al la rimedoj de la ago aŭ al la rezultanta stato de ĝia objekto. Oni ofte povas elturniĝi per ŝanĝo de vidpunkto, nome uzante la formon „tentiĝo“, kiu montras la agon de la vidpunkto de ĝia objekto.
22.
La Nova Testamento, S. Luko 4:13
- beloruse:
- спакушэньне
- ĉeĥe:
- svádění
- ĉine:
- 誘惑力 [yòuhuòlì], 诱惑力 [yòuhuòlì]
- france:
- tentation
- hungare:
- megkísértés, megkörnyékezés, csábítás
- nederlande:
- verleiding
- pole:
- kuszenie, pokuszenie, namowa, namawianie
- ruse:
- искушение, соблазнение
- slovake:
- zvádzanie
tentanto
- Iu, kiu tentas; pli specife: la diablo: la tentanto venis, kaj diris al li: Se vi estas Filo de Dio, ordonu, ke tiuj ŝtonoj fariĝu panoj [23].
23.
La Nova Testamento, S. Mateo 4:3
- angle:
- tempter
- beloruse:
- спакушальнік
- ĉeĥe:
- pokušitel
- france:
- tentateur (subst.)
- hungare:
- kísértő, csábító
- japane:
- 誘惑者 [ゆうわくしゃ], 悪魔 [あくま]
- nederlande:
- verleider
- pole:
- kusiciel
- ruse:
- искуситель, соблазнитель
- slovake:
- pokušiteľ
- ukraine:
- спокусник
tentiĝi
- Iĝi tentata, submetiĝi al tentoj: Bilbo tentiĝis mortigi lin per sia glavo [24]; mi tentiĝis, ke mi surmetu sur [la gisrulojn] miajn fingrojn [25]; la tentiĝo de Eva PIV1 .
24.
Tolkien, trad. W. Auld: La kunularo de l' ringoj,
Prologo
25. Jean-Jacques Rousseau, trad. André Gilles: La revadoj de soleca promenanto, Kvara promenado
25. Jean-Jacques Rousseau, trad. André Gilles: La revadoj de soleca promenanto, Kvara promenado
- beloruse:
- спакусіцца
- ĉine:
- 动心 [dòngxīn], 動心 [dòngxīn]
- france:
- être tenté, avoir (grande) envie ~iĝo: tentation.
- hungare:
- kísértésbe esik, elcsábul
- japane:
- ひかれる, 誘惑される [ゆうわくされる]
- pole:
- skusić się na coś, połakomić się na coś
- ruse:
- соблазниться , поддаться искушению
- ukraine:
- спокуситися
administraj notoj
pri
~i 2.:
~ado: Mankas dua fontindiko.
~anto: Mankas dua fontindiko.
Sxajnas, ke la cititaj ekzemploj vere montras sencon iom malsimilan al la antauxa. Ja en ili oni postulas de Jesuo pruvon pri lia dieco, sed ne kredante, ke li sukcesos, kaj ne montrante la allogecon de la ago (kvankam sukceso povus flati lian orgojlon). Ankaux ne klaras, kial la postulata ago estus malpermesata: eble Jesuo ne rajtas "malsxpari" siajn miraklojn por konvinki nekredemulojn, sed sxajnas, ke aliloke li tion faras senhezite. -------------------------------------------------------------- Mi tamen ne vicigis cxi tie la novtestamentajn ekzemplojn pri tentigxo de Jesuo en la dezerto, kvankam ankaux ili en la latina esprimigxas per "tentare" kaj kvankam la tradukintoj de NT foje elektis traduki la latinan "tentare" per "tenti" (kiel cxi- supre) kaj foje per "provi" ("provi Dion"), same kiel en la franca oni trovas "tenter" kaj "éprouver". -------------------------------------------------------------- Sxajnas al mi, ke la tentigxoj de Jesuo rilatigxas al la unua senco. En la unua tentigxo la diablo proponas al la malsata Jesuo sxangxi sxtonojn en panojn. Ne klaras, kial cxi tiu ago estus malbona, sed gxia allogeco estas evidenta. En la dua tentigxo la diablo proponas al Jesuo jxeti sin el alta turo por devigi Dion lin savi, kio povus flati lian orgojlon, kaj estas klare malbona, cxar "oni ne rajtas provi Dion". -------------------------------------------------------------- La samajn okazojn eblas tamen interpreti kiel esploron de la kapabloj de Jesuo fare de la diablo, kiu defie postulas pruvojn pri lia dieco. Iamaniere la du sencoj ne estas ekskluzivaj unu de la alia. [MB]~i: Mankas verkindiko en fonto.
~ado: Mankas dua fontindiko.
~anto: Mankas dua fontindiko.