gravito
- (laŭ Neŭtono) Forto altiranta masojn unu al alia kaj tiel donanta al ĉeteraj objektoj sian pezon, kaŭzanta tajdojn per la gravito de la luno ktp; (laŭ Ejnŝtejno) eco de la spacotempo kurbigita per masdistribuo, kaŭzanta korpojn moviĝi laŭ ĝiaj geodeziaj linioj (vd inerteco1): kio igas la planedojn rondiri laŭ elipsaj orbitoj? ĉu ne la planedoj mem, kies mas-gravito efikas tiel VaK ? planeda gravito translokas tien reen la centran stelon iomete, tiel kaŭzante koloran fluktuadon de la stela lumo [1]; 2M1207b formiĝis, samkiel la steloj, per gravita kolapso de kosma nebulo [2]; la satelito Grace […] precize esploras la gravitokampon de la tero kaj tiel ankaŭ detektas grandskalan redistribuadon de masoj kiel tiun pro la glacifandiĝo [3]; en septembro 2017 la Nobel-Premio pri fiziko estis donita al tri sciencistoj kiuj plej multe kontribuis por la sensacia malkovro de gravitaj ondoj [4]; akvo fluas kiel gravito diktas: alvalen, tamen geologiaj formacioj fojfoje kreas la iluzion ke ĝi fluas supren [5]; dum montogrimpado mi eĉ ŝatis tiun momenton kiam mi sentis puŝata min gravite malsupren [6].
1.
Oliver Kim: Unua fotografaĵo de ekstersunsistema
planedo, Monato, 2006/01, p. 22
2. Oliver Kim: Unua fotografaĵo de ekstersunsistema planedo, Monato, 2006/01, p. 22
3. Werner Fuß: Klimatŝanĝaj fabeloj? Tute ne., Monato, 2012/05, p. 17
4. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2011-2013, Amri Wandel: La homo, kiu komprenis la universan lingvon
5. OH: Ĉu akvo fluas supren ie ajn en la mondo?, Monato, 2001/03, p. 22
6. Spomenka Štimec: Ombro sur interna pejzaĝo
2. Oliver Kim: Unua fotografaĵo de ekstersunsistema planedo, Monato, 2006/01, p. 22
3. Werner Fuß: Klimatŝanĝaj fabeloj? Tute ne., Monato, 2012/05, p. 17
4. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2011-2013, Amri Wandel: La homo, kiu komprenis la universan lingvon
5. OH: Ĉu akvo fluas supren ie ajn en la mondo?, Monato, 2001/03, p. 22
6. Spomenka Štimec: Ombro sur interna pejzaĝo
- angle:
- gravity, gravitation
- beloruse:
- прыцягненьне, гравітацыя
- ĉeĥe:
- gravitace, zemská přitažlivost
- ĉine:
- 重力 [zhònglì], 地心吸力 [dìxīnxīlì], 地球引力 [dìqiúyǐnlì]
- france:
- gravitation, gravité
- germane:
- Schwerkraft, Gravitation
- hispane:
- gravedad
- hungare:
- gravitáció, tömegvonzás
- japane:
- 重力 [じゅうりょく], 引力 [いんりょく]
- katalune:
- gravetat, gravitació
- nederlande:
- zwaartekracht, gravitatie
- portugale:
- gravitação, gravidade (força)
- ruse:
- гравитация, тяготение
- slovake:
- gravitačná sila, príťažlivosť
- ukraine:
- тяжіння, сила тяжіння, ґравітація
graviti
(ntr)
- (figure) Troviĝi sub influo de centra, pli grava afero, komparebla al influo de gravito (kp satelito2): neregistaraj organizoj […] gravitas ĉirkaŭ la organizoj de la UN kaj vivas danke al ili [7]; centraj lingvoj, ĉirkaŭ kiuj gravitas […] plurdekoj da periferiaj lingvoj [8]. dependi, orbiti
7.
Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2005-2007, Por Forigi la Malriĉecon
8. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2005-2007, De la Rando ĝis la Centro de la Galaksio
8. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2005-2007, De la Rando ĝis la Centro de la Galaksio
- angle:
- gravitate
- beloruse:
- прыцягвацца, імкнуць, імкнуцца
- ĉeĥe:
- být přitahován, gravitovat, pohybovat se gravitací, tíhnout
- france:
- graviter
- germane:
- gravitieren
- hispane:
- gravitar
- hungare:
- gravitál
- japane:
- 重力で引かれる [じゅうりょくでひかれる], 回る [みる], 取り巻く [とりまく]
- katalune:
- gravitar
- nederlande:
- graviteren
- portugale:
- gravitar
- ruse:
- притягиваться
- slovake:
- gravitovať, pohybovať sa gravitáciou
- ukraine:
- тяжіти
sengravito, sengraviteco, malaltgraviteco
- Stato, en kiu ne sentiĝas pezeco, ĉar nenio bremsas la graviton, kiel dum libera falo aŭ punkto de egalpezo inter tero kaj luno: mi supozas ke sengravito ne estas nova sperto por vi [9]? la plej gravaj defioj, kiujn iu ajn homo devas alfronti survoje al Marso [estas] de elmeto al altenergiaj kosmaj radioj […], plidaŭrigita malaltgravita medio […] [10]; (figure) lokita en politika sengraviteco [11].
9.
J. Francis: Misio sen Alveno, tk-stafeto, 1982
10. Garvan Makaj: Vojaĝo unudirekta, Monato, 2010/08, p. 27
11. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2014-2016, Realproprigi al si resurson de publika utileco
10. Garvan Makaj: Vojaĝo unudirekta, Monato, 2010/08, p. 27
11. Diversaj aŭtoroj: Le Monde diplomatique en Esperanto 2014-2016, Realproprigi al si resurson de publika utileco
- angle:
- weightlessness
- beloruse:
- бязважкасьць
- ĉine:
- 微重力 [wēizhònglì], 零重力 [língzhònglì]
- france:
- apesanteur
- germane:
- Schwerelosigkeit, Mikrogravitation
- hispane:
- ingravidez
- japane:
- 無重力状態 [むじゅうりょくじょうたい]
- katalune:
- ingravitació, pesantor