^*sprit/a

1.

[sprit.0a.vorte]
en:

Montranta spiritan viglon, kiu rapide trovas kaj originale esprimas neatenditan rilaton inter malsamaj aferoj: ŝi estis sprita, edukita kaj aminda; mi estis duone malsobrigita de amo, ĉampano kaj dancmuziko [1]; sprita vorto tentas, nenion atentas ^PrV ; pro sprita vorto li eĉ propran patron ne indulgus [2]; li meritus esti direktoro de malriĉulejo! ĉu tio ne estis sprita diro [3]? ĉarmaj kantoj de la bona humoro kaj spriteco [4]; ili estas ordinare homoj tre agrablaj, viglaj, spritaj, gajaj, komplezemaj, en societoj ili estas tre dezirataj, en kolegaj rondetoj ili estas admirataj ^Marta . humuro

2.

[sprit.0a.age]
en:

Montranta spiritan viglon, kiu elpensas kaj kombinas novajn neatenditajn lertajn kaj taŭgajn aranĝojn: la ĥinoj […] elpensis spritan rimedon por konservado de vivaj fiŝoj [5]; li saĝe rigardis la mondon kaj baldaŭ montris siajn spritecon kaj lertecon: li estis kreaĵo, kiu sukcesis en ĉiuj entreprenoj [6]. eltrovemo, inventemo, lerteco

(ntr)

Esti sprita: vero ne bezonas mediti nek spriti ^PrV ; Inocento la 10-a, pri kiu spritas moto de Ludwig von Pastor: „malbonŝanco volis ke la unika persono de lia familio kiu havis la taŭgajn kvalitojn por esti kardinala nepo estis virino“ [7]. elturniĝi

Kapablo rapide eltrovi trafajn, interesajn, lertajn diraĵojn aŭ agmanierojn: plej bona sprito estas silento ^PrV ; malsato donas spriton ^PrV ; plantado de fruktoj […] postulas lian tutan spriton, lasas lin ĉiam pensi pri la estonteco kaj per la originaleco de la laboroj ligas la printempon kun la aŭtuno, la someron kun la vintro ^FK .

Vortludo, ŝerco, brila eldiro: kiel ofte la spritaĵoj kovras malĝojon [8]! ho, ho, ho! ridis papĉjo kaj aldonis al tio sian spritaĵon: ni estu do homoj [9]! miksinte ŝercon kun seriozaĵo […] vi majstro en vortoj kaj spritaĵoj [10]! kiu konstruas pli fortike, ol la masonisto, ŝipofaristo aŭ ĉarpentisto? ― la faristo de pendingoj, ĉar lia konstruaĵo supervivas milojn da ĝiaj loĝantoj ― bona spritaĵo, je Dio, ĝi plaĉas al mi ^Hamlet .

[sprit.0ulo.PSI]
en:

Homo kapabla rapide trovi lertan parolon aŭ agon en ĉiu situacio: kortega spritulo; li sidiĝas malantaŭ nia orelo kaj elflustras al ni viglan ideon […] tiel ke ni fariĝas petolemaj, ni fariĝas spritulo laŭ la opinio de la aliaj spritaĵistoj [11]; la angilkomercisto estis spritulo, vigla gasto [12]. amuzisto

[sprit.mal0a.PSI]
en:

Spirite malvigla, malrapida, neplaĉa: ili trompas la popolon eĉ per malspritaj rimedoj [13]; malspritaj fanatikuloj [14]. stulta

[sprit.mal0ulo.PSI]
en:

Homo kun malvigla spirito, malrapide komprenanta: unu el la prezentistoj ludis malspritulon [15].

[sprit.sen0a.PSI]
en:

Malsprita: virino malsaĝa, bruema, sensprita, kaj nenion scianta, sidas ĉe la pordo de sia domo [16]. laŭ ili, ne konfesi estas peko, sed konfesi ankaŭ estas peko ― ŝia konkludo: la plenkreskuloj estas senspritaj idiotoj [17].

[sprit.sen0ulo.PSI]
en:

Malspritulo: al la senspritulo ŝi diris: akvoj ŝtelitaj estas dolĉaj [18].