¹materi/o ^JED

1.

[materi.0o.materialo]

Ĉio, kio okupas spacon kaj havas mason; pli speciale tio, el kio konsistas substancoj: la viva, malviva materio; flueca, solida materio; ŝnuroj, saturitaj per flamigeblaj materioj [1]; malpeza materio [2]; kio estis la materio, kiun li havis en siaj testikoj [3]; materio oni nomas ĉiujn partiklojn kun spino 1/2, t.e. kvarkoj kaj leptonoj, kaj ĉion, kion ili konsistigas, t.e. atomoj, molekuloj, solidaj, likvaj kaj gasaj substancoj.

Rim.: La terminon „materio“, oni uzas aparte en fiziko kaj ĝi estas pli ampleksa ol la nocio de ĥemia „substanco“, konsistanta precipe el atomkernoj kaj elektronoj. Kiam oni parolas pri la substancoj, kiujn oni uzas en la produktado de objektoj, el kiuj konsistas teknikaj iloj ktp. oni preferas la vorton „materialo“, kiu emfazas la teknike interesajn ecojn. [Wolfram Diestel]

materialostato de materio

2.

[materi.0o.FIL]

Ĉio, kio ekzistas ekster la spirito: la mondo de la materio kaj tiu de la ideoj; la mondo materia kaj morala [4]; Herhor decidis doni al li materian pruvon de bona volo kaj por tiu celo ordonis tuj eksigi dudek mil dungitajn soldatojn [5].

[materi.0a.KOMUNE]

Konsistanta el materio; koncernanta materion: spiritaj aferoj [kaj] materiaj aferoj [6]; materia punkto ^PIV1 (en kiu la tuta maso estas koncentrita); materia pruvo.

[materi.0ismo.FIL]

Doktrino, laŭ kiu materio estas la principo de ĉio en la universo, ankaŭ de la ideoj, konscio, pensado: materiismo estas, proksimume, la kredo, ke la sola realo estas tiu perceptebla tra la sensoj (ĉu aŭ ne helpe de teknologio) [7]; „fina stadio“ estas la scienca (kaj ateisma) materiismo [8]; en nia ĝenerale materiismeca tempo, la serioze celanta esploristo estas la sola profunde religia homo [9]; nia materiisma kaj egoisma epoko [10]. ideismo

[materi.0isto.FIL]

Ano de materiismo: li estas skeptikulo kaj materiisto, kiel preskaŭ ĉiuj medicinistoj ^Mary ; la fruaj filozofoj, laŭ Gudskov, estis iel materiistoj [11]; en la dialogo inter materiisto kaj mistikulo ambaŭ flankoj devus esti same konvinkaj kaj interesaj [12].

[materi.kontraux0o.antimaterio]

Antimaterio: Antonino Zichichi […] en 1965 estris la poresploran grupon kiu malkovris la unuan ekzemplon de kontraŭdeŭterio, nome nukleo de kontraŭmaterio [13]; anihilo de grandaj kvantoj de substanco estas do la plej efika fonto de energio imagebla en nuna nivelo de scioj pri materio, la realigo, tamen, ne eblas […] pro ekstrema malfacileco de sintezo de kontraŭmaterio kaj ĝia konservado [14].

[materi.blanka0o.FIZL]

Blanka substanco: hipokampo […] konsistas el griza materio, kovrita en la ventrikla surfaco de blanka materio [15].

[materi.griza0o.FIZL]

Griza substanco: la interno de la cerbo konsistas el areoj de la tiel nomita griza materio, kun malhela koloro, [apartigitaj] de areoj de blanka materio, kun pli hela koloro [16].

[materi.malhela0o.AST]

Supozata kvanto de kosma materio, kiu ne estas observata sed laÅ­ kalkuloj ekzistas: per lia teorio ne necesas revi pri malhela materio [17].

[materi.historia0ismo.FIL]

Doktrino, laŭ kiu ekonomia bazo, plie ol ideoj, determinas la evoluon de la socia vivo: la loko, kiun la homa menso okupas en la historia materiismo, formas la plej multe disputatan kaj la plej malmulte komprenatan punkton en ĉi tiu doktrino [18]. markismo