*eksplod/i PV *eksplodi serÄi 'eksplodi' [eksplo.0i] (ntr) 1. [Mankas mrk por aldoni tradukojn] Forte kaj brue skui aeron, pro subita plivolumeniÄo de gaso: dinamito facile eksplodas; la infano eltiris unu el la alumetoj, riÅ! kiel Äi eksplodis, kiel Äi brulis [1]! ekflami, flagri 2. [Mankas mrk por aldoni tradukojn] Brue diskrevi, pro granda interna premo, ekz. de gaso: bombo, mino, vapormaÅino, torpedo eksplodas; malgrandaj fruktoj, kiuj maturiÄinte eksplodis [2]; inter la 10a kaj 11a de aÅgusto 1815 eksplodis la monto Tambora sur Sumbava (Indonezio) [3]. disrompiÄi, dissalti, dissplitiÄi. 3. [Mankas mrk por aldoni tradukojn](figure) Subite kaj brue eksterigi fortan senton aÅ pasion, kiun oni ne povas plu deteni: la virino eksplodis per rido Marta ; la princo eksplodis de rido [4]; la longe haltigata kolero kaj Äagreno eksplodis [5]; entuziasmo eksplodis en la tuta Libio [6]; inter iliaj vicoj eksplodis ridoj kaj krioj de Äojo [7]; vulkano eksplodis en Åia brusto, [...] vulkano de kolero, envio Marta ; ilia jubilo eksplodis je miloj de hurakrioj [8]. 4. [Mankas mrk por aldoni tradukojn](figure) Subite kaj brue komenciÄi: baldaÅ la ventego devis eksplodi, rompi la glacion, kaj Äiuj tie devis nesaveble droni [9]; la milito eksplodis neatendite; eksplodis ribelo inter la palacaj sklavoj, kiuj plendis, ke oni ne donas plu al ili vinon [10]; tuj eksplodis interna kverelo inter du lojalismaj organizaĵoj [11]. 1. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 2, Knabineto kun alumetoj2. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La SenÄesa Rakonto, Perelin', la Noktarbaro3. Monato, Evgeni Georgiev: Vulkanoj4. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Äapitro V5. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Äapitro XII6. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Äapitro XVII7. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Äapitro XVIII8. Michael Ende, trad. Wolfram Diestel: La SenÄesa Rakonto, La ArÄenta Urbo Amarganto9. H. C. Andersen, trad. L. L. Zamenhof: Fabeloj, vol. 3, Io10. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Äapitro IV11. Garbhan MacAoidh: Bojas sovaÄa hundoMonato angle: explode (ntr) beloruse: вÑбÑÑ Ð½ÑÑÑ ÄeÄ¥e: explodovat, vybouchnout, vybuchnout, vybuchovat Äine: ç¸ [zhà ] france: éclater, exploser, sauter (exploser) germane: explodieren, ausbrechen hispane: explotar itale: esplodere, scoppiare, detonare japane: ççºãã [ã°ãã¯ã¤ãã], ç ´è£ãã [ã¯ãã¤ãã], æ¿é«ãã [ãããããã], åçºãã [ã¼ã£ã±ã¤ãã] katalune: esclatar, explotar nederlande: ontploffen, exploderen pole: eksplodowaÄ, wybuchaÄ portugale: explodir, estourar ruse: взоÑваÑÑÑÑ 3. вÑпÑлиÑÑ 4. ÑазÑазиÑÑÑÑ, вÑпÑÑ Ð½ÑÑÑ slovake: explodovaÅ¥, vybuchnúť, vyletieÅ¥ do povetria svede: explodera ukraine: вибÑÑ Ð°Ñи, лопаÑи, ÑÑÑÑкаÑи, ÑозколÑваÑиÑÑ, ÑкипÑÑи, ÑÐ¿Ð°Ð»Ð°Ñ Ð½ÑÑи, вибÑÑ Ð½ÑÑи, ÑозÑÑдиÑиÑÑ eksplodoserÄi 'eksplodo' [eksplo.0o] 1. [Mankas mrk por aldoni tradukojn] Brua subita plivolumeniÄo de naskiÄantaj gasoj: eksplodo de lumgaso, de mingaso; eksplodmotoro. 2. [Mankas mrk por aldoni tradukojn] Brua subita diskrevo pro interna premado de gasoj: eksplodo de kaldronego, de vulkano; la plejparte detruita domo rezultiÄis [...] de interna eksplodo [12]; pereis 80 karboministoj, kiam okazis eksplodo je profundeco de 664 m en Åakto [13]. 3. [Mankas mrk por aldoni tradukojn](figure) Subita brua eksteriÄo de forta sento aÅ pasio: eksplodo de kolero [14]; forta eksplodo de sentoj Marta ; eksplodo de la fiero [15]; [li] apenaÅ sukcesis haltigi ridan eksplodon [16]; voÄo plena de flamecaj eksplodoj; la kamparano trankviligis la eksplodojn de sia edzino [17]. 4. [Mankas mrk por aldoni tradukojn](figure) Subita brua komenciÄo: la popola eksplodo estis provokita [18]; post la eksplodo de la eventoj [19]. 12. Monato, Araneo: Mis-ilo13. Monato, Araneo: Ukrainio: Subtera katastrofo14. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Jesaja 54:815. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Äapitro XXI16. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 2, Äapitro X17. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 1, Äap. 1218. B. Prus, trad. Kazimierz Bein: La Faraono, vol. 3, Äapitro XVI19. Monato, Julian Modest: Vetiha angle: explosion beloruse: вÑбÑÑ ÄeÄ¥e: detonace, exploze, odpal, odstÅel, výbuch Äine: æ°ä½çç¸ [qìtÇbà ozhà ], 空ä¸çç¸ [kÅngzhÅngbà ozhà ], ç¸å¼¹çç¸ [zhà dà nbà ozhà ], å¼ç [yÇnbà o] france: détonation, explosion (bombe, rire,...), flambée (explosion, fig.) ~motoro: moteur à explosion. germane: Explosion, Ausbruch hebree: ×ִתְפּ×ֹצְצ×ּת hispane: explosión hungare: robban, felrobban, kirobban ~motoro: robbanómotor, belsŠégésű motor. itale: esplosione, scoppio, detonazione japane: ççº [ã°ãã¯ã¤], ç ´è£ [ã¯ãã¤], æ¿é« [ããã ã], æ¤æ¿ [ãµããã], åçº [ã¼ã£ã±ã¤], æ¥å¢ [ãã ããã] katalune: esclat, explosió nederlande: ontploffing, explosie pole: eksplozja, wybuch portugale: explosão 2. estouro ruse: взÑÑв 3. вÑпÑÑка 4. вÑпÑÑка slovake: detonácia, explózia, výbuch svede: explosion ukraine: вибÑÑ , ÑÐ¿Ð°Ð»Ð°Ñ (епÑдемÑй Ñ Ñ.п.) eksplodaĵoserÄi 'eksplodaĵo' [eksplo.0ajxo] [eksplo.0ajxo.KEM] Substanco, kiu povas eksplodi: dinamito, nitroglicerino estas eksplodaĵoj; nitroglicerino [...] oni produktas el Äi diversajn eksplodaĵojn (dinamito, eksploda gelateno) [20]; nigra pulvo estas [...] malalta eksplodaĵo, kiu eksplodas malpli rapide ol rapido de sono [21]; (figure) â Äu malbona novaĵo, Äefo? â Ne, knabo, nur iom tro tuÅotima eksplodaĵo (tro danÄera informo) [22]. 20. Vikipedio, Nitroglicerino21. Vikipedio, Nigra pulvo22. Deck Dorval: Urd Hadda murdita!, p. 16 angle: explosive (subst.) beloruse: вÑбÑÑ Ð¾Ñка Äine: ç¸è¯ [zhà yà o] france: explosif (subst.) germane: Sprengstoff hebree: ×××ר × ×¤×¥ hispane: explosivo hungare: robbanóanyag, robbanószer itale: esplosivo (sost.) japane: ççºç© [ã°ãã¯ã¤ã¶ã¤], çè¬ [ã°ããã] katalune: explosiu (subst.) nederlande: springstof, explosief (z.nw.) pole: materiaÅ wybuchowy portugale: explosivo ruse: взÑÑвÑаÑка, взÑÑвÑаÑое веÑеÑÑво ukraine: вибÑÑ Ñвка, вибÑÑ Ð¾Ð²Ð° ÑеÑовина eksplodemaserÄi 'eksplodema' [eksplo.0ema] 1. [Mankas mrk por aldoni tradukojn] Facile eksplodanta: eksplodemaj substancoj; vulkanoj el la eksplodema tipo troviÄas laÅlonge de zono ÄirkaÅ Pacifiko [23]. 2. [Mankas mrk por aldoni tradukojn](figure) Facile incitiÄanta: eksplodema karaktero; [li estas] eksplodema kiel pulvo PrV ; aparte eksplodema estas la situacio en okcidenta Azio [24]. flamiÄema, fulma, boli. 23. Monato, Evgeni Georgiev: Vulkanoj24. Monato, Evgeni Georgiev: La blua âoroâ Äiam malsufiÄos angle: explosive (adj.) beloruse: 1. вÑбÑÑ Ð¾Ð²Ñ 2. запалÑÑÑвÑ, гаÑаÑлÑÐ²Ñ ÄeÄ¥e: explozivnÃ, trhacÃ, výbuÅ¡ný Äine: çç¸æ§ [bà ozhà xìng], æç [yìbà o], èº [zà o] france: bouillant (caractère), explosif (adj.), volcanique (caractère) germane: 1. explosiv 2. cholerisch hebree: × ×¤××¥ hungare: 1. könnyen robbanó 2. robbanékony itale: esplosivo (fig.), prorompente (fig.), infiammabile (fig.), collerico (fig.) 1. esplosivo (agg.) japane: ççºæ§ã® [ã°ãã¯ã¤ããã®], æ¿ãããã [ã¯ããããã] katalune: explosiu (adj.) nederlande: ontplofbaar, explosief (b.nw.) pole: wybuchowy portugale: explosivo ruse: 1. взÑÑвÑаÑÑй 2. вÑпÑлÑÑивÑй slovake: trhacÃ, výbuÅ¡ný ukraine: вибÑÑ Ð¾Ð²Ð¸Ð¹, запалÑний *eksplodigi serÄi 'eksplodigi' [eksplo.0igi] KaÅzi eksplodon; fari, ke io eksplodas: unu fajrero estas sufiÄa, por eksplodigi pulvon [25]; eksplodigi bombon, koleron, ribelon; A-bombo estas atombombo, kies energion produktas la nuklea fendiÄo de uraniaj (aÅ similaj) atomkernoj, Äi tiajn eksplodigis Usono en 1945, interalie en HiroÅimo kaj Nagasako [26]; (figure) la senhonta aroganteco de Åankhatum preskaÅ eksplodigis la reÄon de kolerego [27]. 25. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 4126. Vikipedio, Atombombo27. H. A. Luyken: Pro IÅtar, Äapitro 19a angle: explode (tr) beloruse: ÑзÑÑваÑÑ, падÑÑваÑÑ ÄeÄ¥e: odpálit (nálož), odstÅelit trhavinou, podnÃtit (napÅ. válku), rozpoutat Äine: 使çç¸ [shÇbà ozhà ] france: déchainer (le rire, la colère,...), déclencher (le rire, la colère,...), faire exploser germane: zünden hebree: ×פ×צץ hungare: felrobbant, kirobbant itale: fare esplodere, fare scoppiare, fare detonare, brillare (esplosivo) japane: ççºããã [ã°ãã¯ã¤ããã], çç ´ãã [ã°ãã¯ãã] katalune: detonar, fer esclatar nederlande: doen ontploffen pole: detonowaÄ, odpalaÄ (np. bombÄ) portugale: detonar, explodir ruse: взоÑваÑÑ, взÑÑваÑÑ slovake: odpáliÅ¥ nálož, vyhodiÅ¥ do povetria ukraine: пÑдÑиваÑи eksplodigiloserÄi 'eksplodigilo' [eksplo.0igilo] 1.[eksplo.0igilo.TEK] Aparato, per kiu oni eksplodigas eksplodaĵon, bombon, minon, torpedon ktp.: detonacio per akustika eksplodigilo [28]. 2.[eksplo.0igilo.substanco] (evitinde) Eksplodaĵo: amonia nitrato [...] estas Äefe uzata kiel sterko, Äi same uzatas kiel eksplodigilo [29]. 28. Vikipedio, Ruhrstahl X-429. Vikipedio, Amonia nitrato angle: 1. detonator beloruse: 1. ÑзÑÑвалÑнÑк, дÑÑанаÑÐ°Ñ ÄeÄ¥e: 1. poÄinová náplÅ, rozbuÅ¡ka Äine: 1. å¼ä¿¡ [yÇnxìn], 信管 [xìnguÇn] france: 1. détonateur germane: 1. Zünder hebree: × ×¤×¥ hungare: 1. gyújtószerkezet, detonátor, robbanósze[...]rkezet itale: 1. innesco, detonatore japane: é·ç®¡ [ãããã], 信管 [ãããã], èµ·çè£ ç½® [ãã°ãããã¡] katalune: 1. detonador nederlande: 1. ontstekingsmechanisme pole: 1. detonator, zapalnik portugale: 1. detonador ruse: 1. взÑÑваÑелÑ, деÑонаÑÐ¾Ñ slovake: 1. rozbuÅ¡ka ukraine: деÑонаÑÐ¾Ñ praeksplodoserÄi 'praeksplodo' [eksplo.pra0o] [eksplo.pra0o.AST] Grandenergia fenomeno, kiu markas la naskiÄon de la universo: danke al steloj kreiÄis Äiuj elementoj pli pezaj ol hidrogeno kaj heliumo, kiuj preskaÅ neniom formiÄis okaze de la praeksplodo [30]; kosmologiaj teorioj, laÅ kiuj la universo originis en praeksplodo daÅre furoras, kaj la malkovro de Hubble ludas esencan rolon en ili [31]. 30. Vikipedio, Astronomio31. Vikipedio, Edwin Hubble angle: Big Bang beloruse: ÐÑлÑÐºÑ ÐÑбÑÑ ÄeÄ¥e: velký tÅesk Äine: å®å®å¤§çç¸ [yÇzhòudà ibà ozhà ], 大çç¸ [dà bà ozhà ], 大çç¸çè« [dà bà ozhà lÇlùn] finne: Alkuräjähdys france: Big bang germane: Urknall hebree: ××פץ ××××× hungare: Åsrobbanás japane: ããã°ãã³ katalune: Big Bang nederlande: oerknal pole: Wielki Wybuch portugale: Grande Explosão ruse: ÐолÑÑой ÐзÑÑв slovake: veľký tresk turke: Büyük Patlama ukraine: великий вибÑÑ eksploda konsonanto PMEG serÄi 'eksploda konsonanto' [eksplo.0akonsonanto] Momenta konsonanto produktata per abrupta malfermo de la buÅkanalo, kiu lasas la spiron eliri nur post momente kompleta fermiÄo (en Esperanto k, g, t, d, p, b): se du vokalojn apartigas du konsonantoj, la unua el kiuj estas eksploda kaj la dua estas flua (/l/ aÅ /r/), la silabolimo situas antaÅ la eksploda (/pá-tro/, /ci-tró-no/, /ci-pré-so/, /ge-o-gra-fÃ-o/) [32]. bruanto32. Marc Bavant: Silabo kaj silabado, Lingva kritiko angle: plosive beloruse: вÑбÑÑ Ð¾Ð²Ñ Ð·ÑÑÐ½Ñ Äine: å ¥å£° [rùshÄng], å¡é³ [sèyÄ«n] france: occlusive (subst.) germane: Plosiv, Verschlusslaut, Okklusiv, Klusil hispane: oclusiva hungare: zárhang, explozÃva, okkluzÃva nederlande: plofklank perse: ÙÙ Ø®Ùا٠بÙدشÛØ ÙÙ Ø®Ùا٠اÙØ³Ø¯Ø§Ø¯Û pole: spóÅgÅoska wybuchowa portugale: explosiva (subst.), consoante explosiva, oclusiva (subst.), consoante oclusiva ruse: взÑÑвной ÑоглаÑнÑй, ÑиÑÑÑй ÑмÑÑнÑй administraj notoj pri ~igi: Indus precizigi, Äu la objekto povas esti io alia ol ~aĵo. Alidire, Äu oni â~igas domonâ? La figursenca ekzemplo Åajne tion sugestas. [MB]