^*dekstr/a ^UV

1.

[dekstr.0a.MOV]

Troviĝanta ĉe la flanko kontraŭa al tiu de la koro: la pastro trempos sian dekstran fingron en la oleo, kiu estos sur lia maldekstra manplato [1]; la dika fingro de lia dekstra piedo [2]; vi havas tie en la poŝo de la dekstra flanko traŝiron [3]; Sedilo sentis en la dekstra ŝultro fortegan doloron [4]; en la mezo de la vojo Stetten sin turnis al la dekstra flanko [5]; la dekstra cerba duonsfero [6]; la riĉuloj kaj la bonsocietuloj loĝas sur la bordo dekstra (rigardante laŭ la fluo) [7]; sur la unua etaĝo, dekstra koridoro, numero oka [8]; per la dekstra trikilo ŝi agrese pikis senkulpan kusenon [9]; via dekstra mano ne sciu, kion faras la maldekstra ^PrV .

2.

[dekstr.0a.POL]

(partio aŭ politika movado) Konservisma: en la franca nacia asembleo de 1789 la anoj de la malnova reĝimo, t.e. de la monarĥio, sidis ordinare dekstre de la prezidanto de la kunveno ; la britaj parolantoj de Esperanto pli emas voĉdoni por maldekstraj ol por dekstraj partioj [10]; Germanoj kaj Hungaroj rifuzis kunlabori en sialanda Esperanto-asocio, kiu tro forte sin ligis al la faŝisma aŭ ekstrem-dekstra reĝimo [11]; dekstra semajnrevuo faris plian paŝon, en 1926 [12]; alvenis ondo da rifuĝintoj al Eŭropo […] amaso sufiĉe granda por timigi la popolon, persvadante ilin elekti dekstrajn popolistojn [13].

[dekstr.0e.MOV]

Ĉe la dekstra flanko: li starigis la kolonojn antaŭ la templo, unu dekstre kaj unu maldekstre [14]; se vi iros dekstren, mi iros maldekstren [15]; mi turnos min dekstren [16]; domo numero naŭdek-sep, […] tria etaĝo, dekstre [17]; mi rigardis dekstre kaj maldekstre: neniu nin observis [18]; [ili] komencinte de dekstre, al ĉiuj pokalojn disdonis [19]; la etruskoj skribis de dekstre [20]; ideologie kaj politike ‚ekstrema‘, ĉu dekstre ĉu maldekstre [21].

1.

[dekstr.0o.flanko]

La dekstra flanko: troviĝis je la dekstro difinita vojeto, kiun Elvisa kaj mi ĉiam haste preteriris [22].

2.

[dekstr.0o.POL]

La tuto de la politike dekstraj grupiĝoj de iu lando: senbrida naciismo de la hispana dekstro [23].

[dekstr.0ano.dekstrulo]

(arkaismo) dekstrulo²

1.

[dekstr.0ulo.MOV]

Tiu, kiu uzas kutime la dekstran manon por skribi, labori ks.

2.

[dekstr.0ulo.POL]

Persono apartenanta al politike dekstra grupiĝo: Alsjo estas bonega, sed dekstrulo, [sed] mi iras al sampartiano, socialisto [24]; dekstruloj emis ignori teoriojn pri principa neŭtraleco de la oficiala Movado [25]; ekstremdekstrula reviviĝo [26]; la faŝisteca Marine Le Pen [estas] ekstrem-dekstrulino [27].

1.

[dekstr.mal0a.MOV]

Troviĝanta ĉe la flanko de la koro: ili tenis en la maldekstra mano la torĉojn [28]; en lia maldekstra poŝo troviĝis la pasporto [29]; maldekstra flanka koridoro [30]; sonoj venis de la maldekstra flanko, de la flanko de la koro [31]; super la maldekstra okulo pendis tuta tufo da haroj [32]; kvardek mejlojn de Piom, sur la maldekstra bordo (rigardante laŭ la fluo) de Nilo kuŝis granda urbo Siut [33]; la kunuloj respekte salutis la princon kaj sin turnis al la maldekstra loĝio [34].

2.

[dekstr.mal0a.POL]

(partio aŭ politika movado) progresema, strebanta socian justecon: maldekstra-revolucia literaturo [35]; la konfirmiĝintaj atestoj devenis de mensogkampanjo intence organizita por kompromiti la etnografon, kies maldekstraj opinioj ne plaĉis al ĉiu [36]; interne de la Asocio necesis plurfoje kontraŭbatali ekstreme dekstrajn aŭ ekstreme maldekstrajn premojn [37]; per persekuta ondo inter decembro 1936 kaj majo 1937 la organizita maldekstra Esperanto-Movado estis definitive frakasita [38].

[dekstr.mal0e.MOV]

Ĉe la maldekstra flanko: ĉu vi vidas tiujn du junulojn maldekstre [39]? ni disiĝis kaj iris en diversajn flankojn: mi iris dekstren, kaj li iris maldekstren [40]; oni ne povas flankeniri dekstren, nek maldekstren [41]; maldekstre situos monteto, kaj dekstre – arbaro [42].

1.

[dekstr.mal0o.flanko]

La maldekstra flanko: la dekstra duonsfero [de la cerbo] regas la maldekstron de la korpo [43].

2.

[dekstr.mal0o.POL]

La tuto de la politike maldekstraj grupiĝoj de iu lando: maldekstro plu gajnas per unu magistratano, tamen socialistoj perdis kvin [44]; la ekskomunistoj de Unuiĝinta Maldekstro perdis rimarkinde multan subtenon [45].

1.

[dekstr.mal0ulo.MOV]

Tiu, kiu uzas kutime la maldekstran manon por skribi, labori ks: sepcent homoj plej taŭgaj, maldekstruloj, ĉiu el ili povis ĵeti ŝtonon kontraŭ haron, kaj ne maltrafi [46]; apenaŭ ŝi ekfrapis la unuan kordon, ĉiuj levis la maldekstran piedon, ĉar la gnomoj estas maldekstruloj [47].

2.

[dekstr.mal0ulo.POL]

Persono apartenanta al politike maldekstra grupiĝo: la tiama reakcia reĝimo aplikis la esprimon „maldekstruloj“ al ĉiuj, kiuj troviĝis maldekstre deHISTORIO tiuj ekstreme dekstraj politikaj elementoj [48]; maldekstrula propagando [49]; oni volis reeduki maldekstrulojn, framasonojn [50].

1.

[dekstr.0uma.KOMUNE]

en direkto dekstra; dekstramana; dekstrapartia: ĉi tiu loka versio de la silabaro, havanta kelkajn apartaĵojn, estis ofte uzata por la skribado de tekstoj dekstrumaj kaj estas karakterizata de aparta kronologio [51].

2.

[dekstr.0uma.SCI]

Turniĝanta aŭ volviĝanta laŭ la direkto de horloĝa montrilo.

3.

[dekstr.0uma.bazo]

^MatVort (p.p. bazo de orientita vektora spaco) Havanta pozitivan orientiĝon .

1.

[dekstr.mal0uma.KOMUNE]

en direkto maldekstra; maldekstramana; maldekstrapartia:: oni rimarkas du malsamajn surskribojn, en kipra silabaro, ambaŭ maldekstrumaj [52]; mi skribis tre politikan, sufiĉe unu-flankan maldekstruman tekston [53].

2.

[dekstr.mal0uma.SCI]

Turniĝanta aŭ volviĝanta kontraŭ la direkto de horloĝa montrilo.

3.

[dekstr.mal0uma.bazo]

^MatVort (p.p. bazo de orientita vektora spaco) Havanta negativan orientiĝon .

(prepoziciaĵo)

[dekstr.0ede.KOMUNE]

Apud, ĉe la dekstra flanko de: la Eternulo diris al mia sinjoro: sidu dekstre de Mi [54]; Ido kaj Anno-Doroteo iris dekstre kaj maldekstre de li [55]; dekstre de la ŝoseo kaj pli profunde aperis la akvovasto de Lupolago [56].

(prepoziciaĵo)

[dekstr.mal0ede.KOMUNE]

Apud, ĉe la maldekstra flanko de: je unu metro maldekstre de tie […] riveliĝis bela, identigebla ŝu-spuro [57];