^*amik/o

1.

[amik.0o.KOMUNE]

Iu amata kaj amanta, kiu estas korligita kun alia pro inklino sed ne nepre pro seksemo, nek pro familianeco: ne riproĉu vian amikon [1]; amiko en ĝojo kaj ploro^PrV ; al glacio printempa kaj al amiko tro nova ne fidu ^PrV ; malnova amiko ^DL ; kara amiko [2]; varma amiko [3]; veraj amikojn li (…) deziras ^FK ; amikon montras malfeliĉo ^PrV ; pli bona amiko intima, ol parenco malproksima ^PrV ; invitu kelkajn amikojn aŭ amikinojn kaj penu ĉirkaŭrigardi iom la mondon, diris la maljuna sinjoro [4]; ŝi estas mia amiko [5]; mia bofratino estas bona amiko de mi [6]; la hundo estas amiko de la homo.

2.

[amik.0o.de_io]

(figure) Simpatianto, ŝatanto de io: amiko de l' lingvo internacia ^DL ; efektivaj amikoj de l' afero ne rigardas, ĉu la afero jam faris multon da bruo […sed], ili laboras senbrue, […] diligente kaj konstante ^DL .

[amik.0ino.KOMUNE]

Inseksa amiko: amikino en la rondo kantas kanton pri l' espero [7]; ĉu vi ambaŭ ne estas amikinoj de la infaneco? ^Marta . mi loĝas […] kun amikino kiu luas ĉambron [8].

[amik.0a.KOMUNE]

Propra al la rilatoj inter amikoj: amika helpo, konsilo, riproĉo; amikaj interrilatoj [9]; ili iris viziti unue Palliason, kiu bone konis ilin ambaŭ, kaj kun kiu ili estis en intima, amika kontakto [10]; amike via (konkluda salutfrazo de letero).

(ntr)

[amik.0i.KOMUNE]

Esti en amikaj rilatoj: ŝi kaj lia fianĉino ne amikas [11]; la olda servistino kaj la infano ne vere interamikas [12]; kiam la Poeto amikas kun Muzo, ŝi kantas per juna, pura, bela, gaja, ama voĉo [13].

[amik.0ajxo.KOMUNE]

Amika ago, montro de amikeco: fari amikaĵon al iu; sinjoro Benojto foriris, tute mirigita de tia neatendita amikaĵo [14]; ne faru al ili malamikaĵon kaj ne batalu kontraŭ ili [15]; per amikaĵo oni ĉiam povas atingi pli multe ol per maldelikata forto [16].

[amik.0eco.KOMUNE]

Situacio de amikaj rilatoj kaj sentoj inter homoj: mi vivas kun li en granda amikeco [17]; amikeco aparte, ofico aparte ^PrV ; donacetoj subtenas amikecon ^PrV ; mia amikeco al li duobliĝis ^DL ; ne ekzistas en komerco amikeco nek ŝerco ^PrV .

[amik.0ema.PSI]

Kiu facile interamikiĝas kun aliaj; kiu plenfide traktas aliajn kiel amikoj: li havis tre bonan koron kaj estis tre pacema kaj amikema ^DL ; virinoj ne estas amikiĝemaj unu kun alia [18].

(ntr)

[amik.0igxi.KOMUNE]

Starigi amikan rilaton: li amikiĝis kun malbonaj kolegoj [19]; koniĝinte je tiu ĉi nobla homo, mi tuj amikiĝis je li ^DL .

Amikoj de ambaŭ seksoj: kunfesti kun geamikoj [20]; oni parolas kun siaj geamikoj en miksaĵo de la angla, ĉina kaj eĉ malaja [21]; kun kelkaj geamikoj ili tuj ĝuis kelkminutan navigadon ĉirkaŭ la atlantika jaĥthaveno [22].

1.

[amik.mal0o.persono]

Persono de kiu oni estas malamata aŭ kiun oni malamas: estinta amiko estas plej danĝera malamiko ^PrV ; komplezema malsaĝulo estas pli danĝera ol malamiko ^PrV ; amikon ŝatu, malamikon ne batu ^PrV ; pli bona ‐ estas malamiko de bona ^PrV ; kiso publika estas kiso malamika ^PrV .

2.

[amik.mal0o.kontraubatalanto]

KontraÅ­ulo, kontraÅ­batalanto: malamiko venis en nian landon [23]; heredaj malamikoj [24]; al la malamik' en kuro faru ponton kun plezuro ^PrV ; nura gesto kontraÅ­ antikva malamiko Britio [25].

Rim.: Uzata en tiu senco oni ordinare celas partion de la kontraŭuloj, do ne unuopan personon: kiam la malamiko efektive venos, tiam ja certe ne ĉiuj staros antaŭ la arbo, kelkaj staros ankaŭ apud la arbo ^FK .

3.

[amik.mal0o.de_io]

(figure) Malsimpatianto, malŝatanto de io: Ludoviko XIV estis granda malamiko de tabako kaj malpermesis uzi ĝin ĉe la kortego ^FK ; malamikoj de homeco [26].

Inseksa malamiko: mi transdonis vin al la volo de viaj malamikinoj [27]; ne ĝoju pri mi, mia malamikino [28]; tio ĉi estas mia plej granda malamikino ^FK .

[amik.falsa0o.LIN]

Vorto de unu lingvo, kiu similas al vorto alilingva forme, sed ne sence, tial kaŭzante konfuzojn: ne kaptiĝu en la reton de alia falsa amiko, nome „flano”, ĉar ĝi estas tre vasta nocio [29]; restas kelkaj falsaj amikoj (aŭ francismoj), kelkaj nekonsekvencaĵoj aŭ mallertaĵoj, kaj ankaŭ diversaj gramatikaj elreliĝoj [30]; falsa amiko por multaj Esperanto-lernantoj estas la vorto „brava“, aplikata al militisto ĝi ja povas signifi „kuraĝa“, „sentima“, sed la baza signifo estas „brile lerta en sia arto“ [31]. ŝajnamiko

Rim.: Fakte, la terminformo „falsa amiko“ mem estas ŝajnamiko: ja ne temas pri intenca trompo (kion implicas la esperanta „falsa“), sed pri ŝajna kaj nevera amiko. [Sergio Pokrovskij]

[amik.sxajn0o.LIN]

(malofte) Falsa amiko: tiu ĉi radiko (selekt-) plej verŝajne estus por multaj ŝajnamiko („falsa amiko“), miskomprenota kaj misuzota pro malsimilaj sencoj de tiu ĉi „internacia“ vorto en diversaj lingvoj [32].

Kunulo kun kiu oni havas romantikan aÅ­ seksan rilaton: la amo inter la geedzoj estas sama amo kiel tiu inter la gepatroj kaj la infanoj aÅ­ tiu inter koramikoj [33]; kiuj dezirus trovi siajn koramikojn kaj geedzojn en Uzbekistano [34]; mi pensis, ke vi kaj Tony estas koramikoj [35]; du koramikoj kune estas partneroj en amrilato [36]. vivkunulo, amanto

Inseksa koramiko: Dantas ekhavis la ideon ĉar multaj el liaj koramikinoj ne atingis orgasmon [37]; la koramikinoj de papo havis grandan povon kaj influon [38]; la argentina koramikino de la nederlanda tronheredonto Vilhelmo Aleksandro, estis vidita kun ne-aristokrata viro en amsterdama kafejo [39].