fizik/o

^*fiziko

: Scienco, kiu studas la movadon de la korpoj en la naturo kaj ties interagojn: en la jaro 1887 oni malfermis fakultaton de fiziko kaj natur-historio ^FK; fiziko estas la nomo de la scienco [1]; medicino, matematiko, astronomio, fiziko kaj geografio multe profitis de la islamaj esploristoj [2].

1. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 32
2. Walter Klag: Arabaj vortoj en la germana kaj esperanta lingvoj, Monato, 2000/06, p. 15

1.: Rilata al fiziko: flui supren kontraŭus la leĝojn fizikajn [3]; la japana nobel-premiito pri fiziko S-ro Yukawa Hideki […] sonĝe ricevis respondon kaj inspiron pri fizika demando [4].
2.: Materia (kontraste al imagita, spirita): la fizika mondo; ĉiu lingvo priskribas la fizikan realecon laŭ sia unika maniero [5]. limigita fizika spaco en kunsidejoj [6]; eblos reuzi la paperon plurfoje, ĝis ĝi fizike difektiĝas [7].
3.: Korpa (kontraste al morala, psika): fizikaj bezonoj; la fizika kaj morala flankoj; la rigardo de infanoj premataj fizike kaj morale ^Marta; unu el la verkistoj […] anoncis publike, ke la virinoj malsamas fizike kaj morale kaŭze de tio, ke al ili mankas granda amo ^Marta; ankaŭ fizike lia koro batis tro rapide ^VivZam; al li ankaŭ minacas morto, se ne fizika, tiam ankoraŭ pli terura — morala ^FK; respondi al ĉiu aparte estas por mi fizike ne eble [8]; fizika ŝvitlaboro [9]; fizikaj atakoj de aŭstroj kontraŭ ne-aŭstroj [10].

3. Raymond Schwartz: La Stranga Butiko
4. Reza Kheir-Khah: Mirinda dimensio de nia vivo, Monato, 2000/09, p. 16
5. Wim Jansen: La germana kaj Esperanto, Monato, 2000/04, p. 27
6. Monato, Marko Naoki Lins: Bruselo-Babelo: lingvo-kulturo en Eŭropa Unio
7. div.: Noticoj, Monato, 1993/10, p. 4
8. L. L. Zamenhof: Lingvaj Respondoj, 2. La verkaro de Zamenhof
9. Monato, Josef Maria Ipfelkofer: Jubileo hontinda
10. Stefan Maul: Brutalaj dekstruloj, Monato, 2000/04, p. 6

: Persono, kiu profesie okupas sin pri fiziko: diplomatiiston oni povas ankaŭ nomi diplomato, sed fizikiston oni ne povas nomi fiziko, ĉar fiziko estas la nomo de la scienco mem [11]; la angla fizikisto Charles Wheatstone realigis la unuan aparaton por imiti la duokulan vidmanieron [12]; fizikistoj fandas malgrandan kvanton da purega cezio, de kiu ioma kvanto vaporiĝas [13]; Merkel laŭprofesie estas fizikisto – aŭ ĉu ankaŭ ĉi-okaze ni devas skribi „fizikistino”? [14].

11. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 32
12. Gianfranco Cazzaro: La modo de fiksokuloj, Monato, 1995/01, p. 12
13. Walter Klag: Pli ekzakte ne eblas: Radi-regata horloĝo, Monato, 2000/10, p. 13
14. Stefan Maul: Kancelierino , Monato, 2006/01, p. 5

: Scienco, kiu studas la fizikajn ecojn de astroj kaj de la kosma medio: artikoloj pri moderna astrofiziko [15]; astrofiziko, unu el la plej junaj sciencoj, aperis en la dudeka jarcento [16].

15. Walter Klag: Astronomio por ĉiuj, Monato, 2000/12, p. 28
16. Amri Wandel: La moderna astrofiziko, Virtuala Biblioteko de AEKo, [vidita je 2006-01-24]

: Fako de fiziko studanta la ecojn de atomkernoj kaj la atomkernajn reakciojn: Tie direktate de Joliot kaj Curie ŝi kune kun Qian okupiĝis pri esplorado de kernofiziko [17]; La gaela posedas siajn proprajn terminojn por la elementoj, la kemiaĵoj, ... eĉ por nuklea fiziko [18].

17. Gu Mainan: La „Geedzoj Curie“ de Cinio, El Popola Ĉinio (revuo), №292 (1982:11), p. 32
18. Garvan Makaj: SkotlandoMonato

: Branĉo de fiziko kiu studas la efikon de varm(eg)o: maldetale, varmofiziko konsistas el termodinamiko, statistika meĥaniko kaj kineta gasteorio.