*ferment/i

*fermenti

(ntr)
1.
Ŝanĝi sian konsiston estigante alkoholon, vinagron, laktacidon kc, ne putrante: el la pasto […] ili bakis macajn platpanojn, ĉar ĝi ankoraŭ ne fermentis [1]; KUI fermentinta trinkaĵo; la premitaj vinberoj fermentas nur tiom longe, ĝis estiĝas la tipe roza koloro [2]. SUB:kazeiĝi
2.
(pri sento, precipe malkontenta, protesta) Plifortiĝi interne minacante eksplodi baldaŭ: gigantaj planoj fermentas en mia kreema kranio [3]; forta kolero kontraŭ la malagrablaĵoj de la vivo komencis fermenti en li [4]; la malbona penso kuŝis en lia sango, ĉiam denove bolis kaj fermentis en li la sento de maldolĉeco [5].
angle:
ferment
beloruse:
брадзіць, кіснуць
ĉeĥe:
kvasit
france:
fermenter, lever (fermenter) ~inta: fermenté.
germane:
gären, in Gärung sein
hispane:
fermentar
hungare:
erjed, kel(tészta) ~inta: megerjedt, kelt (tészta).
japane:
発酵する [はっこうする]
nederlande:
fermenteren
pole:
fermentować
ruse:
бродить, киснуть, подниматься (о тесте)
slovake:
kvasiť, kysnúť
ukraine:
бродити, киснути, ферментувати, рости, підростати, підніматися (про тісто)

fermento

1.
Fermentado: (figure) tiuj ideoj faris certan servon al la lingvo kaj utilis kiel bona komenco por ĝia fermento [6].
2.
(evitinde) Fermentilo, enzimo: tiuj molekuloj de RNA, diference de molekuloj de DNA, posedas memstaran fermentan aktivecon kaj povas reproduktiĝi sen helpo de aliaj fermentoj [7].
6. Ernest Drezen: Zamenhof, Rolo de Zamenhof en la internacilingva movado
7. Monato, Vladimir Lemelev: Lastaj opinioj pri la origino de vivo, 2008
angle:
1. fermentation
beloruse:
1. браджэньне, скісаньне, фэрмэнтацыя
ĉeĥe:
1. fermentace, kvašení, zkvašování
ĉine:
1. 发酵 [fājiào], 酿造 [niàngzào]
france:
1. fermentation
germane:
1. Gärung, Fermentation
hispane:
1. fermentación
hungare:
1. erjedés, kelés(tészta)
japane:
発酵体 [はっこうたい], 発酵微生物 [はっこうびせいぶつ], 酵素 [こうそ]
nederlande:
1. fermentatie
pole:
1. fermentacja
ruse:
1. брожение, скисание, ферментация
slovake:
1. kvasenie

fermentado

Malkomponiĝo per fermento: pulkvo do estas la alkohola trinkaĵo […] estigita dum la natura fermentado de la miel-akvo ĉerpita el tiu kolosa agavo [8]; mieleca gusto, kaŭzata de multe da alkoholo (9,5%), kun refermentado post enboteligo [9]; belgaj bierspecoj, ordigitaj laŭ la fermentadprocedo: alta (aŭ varma), malalta (aŭ malvarma), spontanea kaj miksa fermentado [10].
8. Fidel Figueroa: Nepre ĝia nomo estas Meksiko, Monato, 2000/10, p. 14
9. Lode Van de Velde: Bierlando Belgio, Monato, 2001/01, p. 18
10. Lode Van de Velde: Bierlando Belgio, Monato, 2001/01, p. 18
angle:
fermentation
beloruse:
браджэньне, скісаньне, фэрмэнтацыя
ĉeĥe:
fermentace, kvašení, zkvašování
ĉine:
发酵 [fājiào], 酿造 [niàngzào], 发酵作用 [fājiàozuòyòng], 大騷亂 [dàisāoluàn]
france:
fermentation
germane:
Gärung, Fermentation
hispane:
fermentación
hungare:
erjedés, kelés(tészta)
japane:
発酵 [はっこう]
nederlande:
fermentatie
pole:
fermentacja
ruse:
брожение, скисание, ферментация
slovake:
kvasenie
ukraine:
бродіння, ферментація

fermentaĵo, fermentilo

Substanco, uzata por fermenti: macoj estu manĝataj dum la sep tagoj, kaj ne vidiĝu ĉe vi fermentaĵo kaj ne vidiĝu ĉe vi fermentinta pasto [11]; malmulto da fermentaĵo fermentigas la tutan mason [12]; alportinte hejmen la grenon, mi […] bezonas muelilon por mueli ĝin, kribrilon por kribri ĝin, kaj fermentilon por fermenti ĝin, por fari panon el ĝi [13]; (figure) la framasonismo servis kiel fermentilo por la „spiritaj“ tavoloj [14]. SUB:baksodo, enzimo, gisto1, kazeigaĵo
angle:
leavening agent
beloruse:
фэрмэнт, энзым
ĉeĥe:
kvasnice, zákvas
france:
ferment
germane:
Triebmittel
hispane:
fermento
hungare:
élesztő
nederlande:
ferment, enzyme
pole:
ferment, zaczyn
portugale:
fermento
ruse:
фермент, закваска, разрыхли́тель
slovake:
enzým, ferment, kvas
ukraine:
фермент, закваска, розчина, запара

fermentema

Facile fermentanta.
angle:
fermentable
beloruse:
здольны да браджэньня, здольны да фэрмэнтацыі
france:
fermentescible
hungare:
erjeszthető, keleszthető
japane:
発酵性の [はっこうせいの], 発酵しやすい [はっこうしやすい]
pole:
fermentowalny

administraj notoj

~ema: Mankas fontindiko.
~ema: Mankas fonto, kiu estas nek vortaro nek terminaro.