^*tial

I.

^*tial

serĉi 'tial'

[tial.0]

(adverbo)

[tial.0.KOMUNE]

Pro tiu kaŭzo, pro tiu motivo: hodiaŭ estas bela frosta vetero, tial mi prenos miajn glitilojn [1]; la homoj ne komprenas unu la alian kaj tial ili tenas sin fremde unu kontraŭ la alia ^FK ; ĉar ni decidis kunvenadi ĉiujare […], tial ni devas klarigi al ni, por kio ni kunvenas [2]; ĉar […] vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, […] tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo [3]; ĉar simila konstruo de lingvo estas tute fremda por la Eŭropaj popoloj […], tial mi tute alkonformigis tiun ĉi dismembriĝon de la lingvo al la spirito de la lingvoj Eŭropaj ^FK . sekve

1. L. L. Zamenhof: Fundamento de Esperanto, Ekzercaro, § 34
2. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaÅ­ la Tria Kongreso Esperantista en Cambridge en la 12a de aÅ­gusto 1907
3. trad. L. L. Zamenhof: La Malnova Testamento, Sentencoj 1:25

angle:

so

beloruse:

таму

ĉeĥe:

proto z té příčiny

ĉine:

为此 [wèicǐ], 為此 [wèicǐ], 之所以 [zhīsuǒyǐ], 所以 [suǒyǐ], 故 [gù]

france:

c'est pourquoi, pour cette raison

germane:

deshalb, deswegen, darum

hispane:

por lo tanto

hungare:

ezért, azért

indonezie:

karena itu

japane:

それゆえ, だから

nederlande:

daarom

pole:

dlatego, więc, toteż, stąd

rumane:

de aceea (ca și cauza, motiv)

ruse:

потому, поэтому

slovake:

preto, zato

svede:

därför

ukraine:

тому

volapuke:

sikod

tial ke, tial ĉar

serĉi 'tial ke'

serĉi 'tial ĉar'

[tial.0ke0cxar]

[tial.0ke0cxar.KOMUNE]

Pro tio, ke: mi ne povis veni tial ke mi estis malsana; ĉiuj ŝatis Esperanton [nur] tial ke ĝi alproksimigas iliajn korojn [4]; [se] Volapük akiris […] certan nombron da adeptoj, tio ĉi estas nur tial, ke la ideo mem de lingvo tutmonda estas tiel alta kaj alloga ^FK ; mi petas tion ĉi tial, ĉar mi scias la inklinon de la plimulto da homoj ^FK ; mi devas peti la leganton […] ne preni tro facile (neserioze) miajn rimedojn de solvo sole nur tial, ĉar ili aperos al li eble kiel tro simplaj ^FK .

4. L. L. Zamenhof: Paroloj, Parolado antaŭ la Dua Kongreso Esperantista en Genève en la 28a de aŭgusto 1906

beloruse:

таму што

ĉine:

皆因 [jiēyīn]

france:

parce que

germane:

darum, weil, deshalb, weil

hispane:

parece que

hungare:

azért, mert, mivel

nederlande:

aangezien

pole:

dlatego że, ponieważ, albowiem, bo, bowiem

ruse:

потому что

svede:

därför att

ukraine:

тому, що…

II.

Radiko kun la signifo „tial“.

tialo

serĉi 'tialo'

[tial.0o]

[tial.0o.kialo]

Kialo: eble jen la tialo, kial la kovrila ĉimpanzo, kvazaŭ averte, mankovras la okulojn [5]; jen du tialoj kontraŭ tiu supozo […] [6].

5. Simono Pejno: Foliaro plukinda, Monato, 1999/12, p. 24
6. Monato, Robert Leleu: Kiuj voĉdonis por EDE?, 2009

beloruse:

прычына

ĉeĥe:

důvod, motiv, příčina

ĉine:

緣故 [yuángù], 缘故 [yuángù], 來由 [láiyóu], 来由 [láiyóu], 原因 [yuányīn], 因 [yīn]

france:

raison, pourquoi (subst.)

germane:

Grund, Erklärung

hispane:

razón

hungare:

ok

nederlande:

reden

pole:

powód, motyw, przyczyna

ruse:

причина

slovake:

dôvod, motív, príčina

ukraine:

тіаль

tialigi

serĉi 'tialigi'

[tial.0igi]

(tr)

[tial.0igi.kialigi]

Kialigi: diskurso estis aplikita por gvidi liajn tialigitajn argumentojn ĝis la kunparolantoj ne havis alian elekton ol interkonsenti kun li [7]; historiaj dokumentoj sugestas ke la invado fare de ili […] estis tialigita de troloĝado, komercado, kaj manko de eltenebla agrikulturo [8].

7. Vikipedio, Dialektiko
8. Vikipedio, Vikinga erao

beloruse:

патлумачыць, вытлумачыць

ĉeĥe:

odůvodnit

ĉine:

說明理由 [shuōmínglǐyóu], 说明理由 [shuōmínglǐyóu], 陈述理由 [chénshùlǐyóu], 陳述理由 [chénshùlǐyóu]

germane:

begründen, erklären

hispane:

explicar

hungare:

megindokol

pole:

uzasadniać, dawać powód, dawać przyczynę, tłumaczyć, wyjaśniać, objaśniać

ruse:

объяснить

slovake:

odôvodniť, zdôvodniť

ekzistotialo

serĉi 'ekzistotialo'

[tial.ekzisto0o]

[tial.ekzisto0o.KOMUNE]

Ekzistokialo: servi la homaron estu la ekzistotialo tiom de la individua vivo kiom de la socia organizado [9].

9. Mesaĝo de la Universala Domo de Justeco, Bahaa Monda Centro, La 23an de januaro 1995

beloruse:

падстава для існаваньня

france:

raison d'être

germane:

Existenzgrundlage

hebree:

סיבה קיומית

katalune:

raó de ser (d'ésser)

pole:

powód istnienia, przyczyna istnienia

ruse:

разумное основание