tajd/o ^{Z PV}

1.

[tajd.0o.MAR]

Akvomovoj de la oceano kaŭzitaj de la gravito de luno kaj suno; alternado de fluso kaj malfluso: la maro alvenas ĝis urbo Quimper, danke al la tajdoj […] tie staras rokoj, kies strangajn formojn donis la ventoj kaj tajdoj [1]; la luno influas la tajdojn, tirante akvon trans oceanojn [2]; elektro produktiĝis per generatoroj […] funkciantaj per la movado de la tajdoj [3].

2.

[tajd.0o.FIG]

Simile alternanta procezo de leviĝo kaj malleviĝo: (figure) Ho kial, Majstro granda, vi ĝiajn / (de Esperanto) ondojn ligis / Per monotona tajdo, en samakcenta rond' ― / Kaj mian rusan koron katenis kaj poligis / En via mezurita, horloĝe-pulsa mond'! [4]; (figure) ne malmulte da valoraĵoj estiĝis dum la pasintaj dumil jaroj, sed ankaŭ oceano da mizero kaj angoro, kiu kreas katastrofajn tajdojn en la socio kaj en la homa psiko [5]; maldekstruloj kaj demokratoj […] en Japanio estas tro okupataj, tro lacaj kaj tro malfortaj vid-al-vide al dekstriĝanta tajdo [6]; sed la montajdo helpis ankaŭ al neleĝa lukrado kiel de la politikaj partioj [7].

(evitinde) Altmaro: Japanio pro la tutmonda varmiĝo alfrontas apartan riskon, inkluzive de inundoj, alta tajdo, tornadoj […] [8]; (figure) la filipina registaro ekhavis nekutiman ideon por reagi al la financa malalta tajdo de la ŝtata kaso [9].

(evitinde) malaltmaro

[tajd.nigra0o.EKOL]

Naftamaso ellasita de transportoŝipo aŭ alia fonto, plej ofte drivanta tra maro kaj eventuale atinganta bordon: pro subakviĝo de la naftoŝipo Prestige apud la marbordoj de Galicio en Hispanio denove estiĝis naftotajdo sur eŭropaj marbordoj [10]; la Galicanoj malesperadis vidante la nigran tajdon malpuriganta ilian marbordon [11].