^*-n

Finaĵo markanta la akuzativon indikanta:

1.

[n.0.komplemento]

Objekton (rektan komplementon de verbo) ĉe substantivo, adjektivo, pronomo: mi batas Aleksandron [1]; la patro donis al mi dolĉan pomon [2]; jen estas la pomo, kiun mi trovis [3]. transitiva

Rim.: Apud izolita akuzativigita vorto, kiel „saluton!“, „gratulon!“, „dankon!“ ktp, la frazparto „(mi deziras al vi)“ estas subkomprenita kaj forlasita.

2.

[n.0.direkto]

Direkton

a)

kaj celon post la prepozicioj allasantaj ĉi tiun signifon: meti mantelon sur sin; la muso kuris sub la liton [4]; la hirundo flugis trans la riveron [5]; mi vojaĝas en Hispanujon [6]; [ili] prenis sur sin la malfacilan taskon, aranĝi nian kongreson [7].

Rim.: Oni ne uzas akuzativon post prepozicio signifanta per si mem almovon kiel al, tra, ĝis.

b)

ĉe adverbo kaj iuj tabelvortoj: tra la malgrandaj fenestroj oni povis rigardi internen en la salonojn [8]; kien vi iras? ‐ mi iras en la ĝardenon [9]; dum la irado hejmen ^Marta (= al hejmo); ni veturas Romen (= ni veturas al Romo, = ni veturas Romon); la pendolo ĉe la granda horloĝo iradis tien kaj reen [10].

3.

[n.0.tempo]

Tempopunkton, ĉe kiu ĝi anstataŭas prepozicion: unu tagon estis forta pluvo [11] (= en unu tago ...); mi promenis la tutan tagon^Z (= ... dum la tuta tago); merkredon mi kantos, kaj, se vi havas tempon, mi sendos al vi bileton [12] (= je merkredo mi kantos ...); Georgo Vaŝington estis naskita la dudek duan de Februaro de la jaro mil sepcent tridek dua [13] (= en la dudek dua tago de Februaro...).

Rim.: En hor-esprimoj oni uzu „je“, precipe se la vorto „horo“ estas forlasita, por ne konfuzi horon kun dato: tio okazis la dekan (= tio okazis en la deka tago de la monato); tio okazis je la deka (= tio okazis je la deka horo de la tago)PMEG.

4.

[n.0.mezuro]

Mezuron

a)

tempan: tiu ĉi malfeliĉa infano devis du fojojn en ĉiu tago iri ĉerpi akvon en tre malproksima loko [14] (= ... je du fojoj ...); ŝi aĝis tridek jarojn; mi veturis du tagojn kaj unu nokton [15] (= ... dum du tagoj kaj unu nokto).

b)

diversan: kvar metroj da tiu ĉi ŝtofo kostas naŭ frankojn [16]; la vojo larĝis dudek metrojn aŭ iom pli (= ... je dudek metroj...); vi devas kuri pli ol cent mejlojn [17].

5.

[n.0.je]

Anstataŭon de la prepozicio „je“, se oni timas nenian dusencaĵon: ekzemple en la esprimo mi kontentiĝas tion ĉi (=mi kontentiĝas je tio ĉi)[18].

6.

[n.0.kun]

(evitinde) Anstataŭon de la prepozicio „kun“: pendigi [lin] kapon malsupren [19] (= pendigi lin kun la kapo malsupren).